Huỳnh Liên
(VNTB) – Không có tờ báo nào giải thích hoặc cho biết cụ thể quy định nào của Đảng và của Nhà nước về việc bầu chọn nhân sự phó thủ tướng.
Bạn đọc viết
Kỳ họp Quốc hội ‘bất thường’ kết thúc vào chiều ngày 9-1-2023, và những gì báo chí đăng, cử tri vẫn không rõ tiêu chí gì cho chọn người vào chức danh phó thủ tướng.
Tường thuật của báo chí đã dẫn lời của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: “Căn cứ quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Quốc hội đã xem xét, quyết định cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu đối với 2 đại biểu Quốc hội, phê chuẩn việc miễn nhiệm 2 Phó Thủ tướng Chính phủ và phê chuẩn bổ nhiệm Phó Thủ tướng Chính phủ đối với ông Trần Hồng Hà và Trần Lưu Quang, bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, đúng quy trình, thủ tục với sự đồng thuận, thống nhất cao”.
Không có tờ báo nào giải thích hoặc cho biết cụ thể quy định nào của Đảng và của Nhà nước về việc bầu chọn nhân sự phó thủ tướng.
Diễn biến việc chọn nhân sự vào chức danh phó thủ tướng, qua quan sát có thể thấy là đến từ quyết định của cuộc họp Bộ Chính trị hồi cuối tháng 12-2022. Khi ấy, tin tức hậu trường cho biết bảng danh sách ‘ứng thí’ khá dài: Lê Minh Hưng, Lê Hoài Trung, Nguyễn Chí Dũng, Trần Hồng Hà và bổ sung giờ chót thêm Trần Lưu Quang.
Sự nghiệp chính trị cho thấy Lê Minh Hưng khá sáng giá, khi ở tuổi 46, ông trở thành Thống đốc trẻ nhất lịch sử Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Ông hiện là Chánh Văn phòng Trung ương Đảng.
Lê Hoài Trung là một chính khách xuất thân là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp. Ông hiện là Trưởng ban Ban Đối ngoại Trung ương.
Nguyễn Chí Dũng xuất thân quân nhân, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Trần Lưu Quang, Bí thư Thành ủy Hải Phòng.
Trong quá khứ, tai tiếng lớn nhất của ông Nguyễn Chí Dũng là khi thảo luận về Dự thảo Luật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, ông đề nghị cho phép giữ nguyên quy định giao đất 99 năm cho nhà đầu tư dù có nhiều đại biểu phản đối ở nghị trường Quốc hội.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà từng được cho rằng tắc trách trong việc quản lý khiến Formosa Hà Tĩnh xả thải thẳng ra biển, dẫn đến hủy diệt môi trường biển vào năm 2016.
Ông Trần Lưu Quang thì được người dân biết đến khi từ quê nhà Tây Ninh, ông được Bộ Chính trị điều động về làm Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM, và sau đó là chuyển ra Hải Phòng để làm Bí thư thành phố này.
Vì sao hai ông Trần Hồng Hà và Trần Lưu Quang được chọn là phó thủ tướng, điều đó rất cần được thông tin công khai, vì xét về bề mặt chuyên môn, rõ ràng Lê Minh Hưng và Lê Hoài Trung là hai ứng viên phù hợp hơn?
Thử tìm hiểu về quy định của pháp luật liên quan chuyện bầu phó thủ tướng, đúng là còn trống hẳn khoản này. Luật Tổ chức Chính phủ, ở điều 4, ghi: “1. Thủ tướng Chính phủ do Quốc hội bầu trong số các đại biểu Quốc hội theo đề nghị của Chủ tịch nước.
Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ và hệ thống hành chính nhà nước”.
Cũng theo Luật Tổ chức Chính phủ, ở điều 28 “Nhiệm vụ và quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ” có mội dung liên quan về nhân sự là “trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ; trong thời gian Quốc hội không họp, trình Chủ tịch nước quyết định tạm đình chỉ công tác của Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ”.
Luật không nêu rõ là việc chọn phó thủ tướng theo các tiêu chí gì, ai chọn, và có phải việc “trình Quốc hội phê chuẩn” chỉ là hình thức của thủ tục, vì một khi đã có tên trong danh sách “trình Quốc hội”, thì các đại biểu không thể/ không dám bỏ phiếu từ chối.
Cá nhân tôi cho rằng cần có các quy định cụ thể về phương thức bầu chọn nhân sự cấp cao trong nội các chính phủ, chấm dứt việc “làm nhân sự” nhưng cử tri không biết việc lựa chọn/ bầu chọn theo các tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể nào? Một khi thiếu sự minh bạch, người dân có quyền hoài nghi tính “lợi ích nhóm” ở đây.