Hàn Giang
Nhà bị cưỡng chế, gia đình ông Hùng đem bàn thờ ra đặt trước nhà (ảnh: người nhà cung cấp)
Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở cho mẹ ông Hùng (ảnh: gia đình cung cấp)
(VNTB) – “Tôi ức chế và quá bức xúc. Có thể nói họ đã đặt tôi vào con đường bần cùng, tận cùng. Tôi ức chế, tôi tự đốt tôi !”
Dư luận ở Đà Nẵng mấy ngày qua vẫn chưa dứt xôn xao, bàn tán về vụ việc hôm ngày 7/6/2016, chính quyền đã huy động một lực lượng đông đảo đến cưỡng chế số nhà 209 Đống Đa do 2 gia đình đang sinh sống ông Võ Văn Hùng và bà Đặng Thị Thu Hương, gây kinh động cả khu vực. Hai gia đình có ý định đổ xăng tự thiêu để phản đối cưỡng chế nhưng cũng cần phải nói thêm tình tiết vụ án đất ở trên giấy tờ là của hai gia đình thừa hưởng theo diện di sản để lại nhưng nhà là do người dì có tên Võ Thị Hoàng Yến xây dựng. Vụ việc đang còn tranh cãi và kiện tụng giữa quyền sở hữu căn nhà và quyền sử dụng đất ở thì Tòa ra phán quyết 2 gia đình ông Hùng và bà Hương phải giao nhà và đất cho bà Yến…
Cảnh cưỡng chế nhà số 209 Đống Đa (ảnh: Huy Quang Hồ)
Đất của người này nhưng nhà của người nọ
Căn cứ vào những giấy tờ có được cũng như theo ông Võ Văn Hùng (SN 1972, Thừa Thiên Huế) chia sẻ với Việt Nam Thời Báo (VNTB) rằng: Vì lý do chiến tranh nên gia đình vào Đà Nẵng sinh sống từ trước năm 1975 đến giờ. Ngày 6/7/1991, bà Võ Thị Hồng và chồng là ông Nguyễn Ngãi có làm một tờ giấy “văn tự cho nhà”, cho căn nhà số 65 Đống Đa- Đà Nẵng (nay là 209 Đống Đa) với diện tích 39m2 cho người chị ruột của bà Hồng là bà Võ Thị Hiên (SN 1937, Thừa Thiên Huế). Bà Hiên lúc bấy giờ chồng đã chết và có 2 người con là ông Võ Văn Hùng (con nuôi) và bà Đặng Thị Thu Hương, là chị ruột của 2 bà Hồng và Võ Thị Hoàng Yến (SN 1946, quốc tịch Hoa Kỳ). Nguồn gốc căn nhà mà vợ chồng bà Hồng cho bà Hiên là của bà Yến và chồng là ông Nguyễn Đức Lộc trước đó bán lại vào năm 1982.
Giấy phép xây dựng, sữa chữa công trình đứng tên mẹ ông Hùng (ảnh: người nhà cung cấp
Ngày 6/9/1999, UBND TP. Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và đất cho bà Hiên với diện tích đất được ghi là 44.5m2. Bà Hiên cùng 2 người con sinh sống được thời gian thì căn cứ vào tờ giấy cam kết viết tay có chữ ký của bà Hiên, bà Yến, ông Hùng và bà Hương vào ngày 24/2/2000, với nội dung ghi rằng; Do nhà ở xuống cấp nên bà Yến gửi tiền về nhiều đợt để xây nhà mà sau này theo Hội đồng xét xử (HĐXX) tính con số tổng là 24.000USD. Cam kết có đoạn “Tôi ký tên dưới đây là Võ Thị Hiên hiện là chủ sở hữu ngôi nhà 209 Đống Đa, Đà Nẵng. Ngôi nhà trên là do người em ruột của tôi là Võ Thị Hoàng Yến, Việt kiều Mỹ tạo dựng và bỏ tiền ra xây cất toàn bộ cho tôi ở. Vậy tôi cam kết rằng, sau này nếu tôi muốn bán hoặc sang tên cho người khác ngôi nhà nói trên đều phải được sự đồng ý của em tôi là Võ Thị Hoàng Yến…”.
Năm 2005, bà Hiên mất, không để lại di chúc cho người thừa kế nên căn cứ theo pháp luật thì bà Hương và ông Hùng là con của bà Hiên sẽ thừa hưởng tài sản bà Hiên để lại.
Giấy viết giao giấy tờ cho bà Hồng giữ (ảnh: người nhà cung cấp )
Theo ông Hùng, vào dịp 100 ngày mất của bà Hiên, vì lý do dọn dẹp nhà cúng tạ nên có mời khách đến nhà để trả ơn. Bà Hồng với tư cách là dì như mẹ có nói với ông Hùng giao Giấy Chứng nhận quyền sử dụng (QSD) đất và giấy quyền sở hữu (QSH) nhà cho bà Hồng cất giữ để khỏi thất lạc. Cứ nghĩ là dì cháu nên tin tưởng nhau, phần sợ chị của mình là bà Hương nghĩ mình có ý chiếm giữ nên ông Hùng làm theo lời bà Hồng. ông Hùng nói:
“Thời điểm mẹ tôi mất 100 ngày, bà Hồng nói với tôi rằng; con, giấy tờ của mẹ để đâu đưa dì cất cho chứ mời người ta đến rồi thất lạc. Tôi nghĩ dì tôi nói thiệt. Bà Hồng còn nói nếu tôi không tin thì dì viết giấy giữ cho 2 đứa. Có viết và đứng tên cả vợ chồng bà Hồng đàng hoàng.”
Đôi bên gồm bà Hồng, ông Ngãi, ông Hùng và bà Hương ký tên vào giấy cất giữ vào ngày 1/1/2006, có nội dung:
“Để tránh thất lạc, mất mác các giấy tờ liên quan đến căn nhà số 209 đường Đống Đa do mẹ của chúng tôi là bà Võ Thị Hiên (đã chết) đứng tên sở hữu chủ. Nay chị em chúng tôi; Đặng Thị Thu Hương và Võ Văn Hùng đồng thuận gởi lại tất cả giấy tờ nói trên (bản gốc) cho dì dượng chúng tôi là bà Võ Thị Hồng và ông Nguyễn Ngãi cất giữ…. Theo yêu cầu của các cháu chúng tôi. Vợ chồng chúng tôi ký tên dưới đây; Nguyễn Ngãi và Võ Thị Hồng có cất giữ; 01 giấy chứng nhận QSH nhà ở và QSD đất ở (bản gốc) và 01 giấy phép xây dựng sửa chữa nhà ở số 209 Đống Đa , Đà Nẵng…”
Theo ông Hùng thì mãi đến 5 năm sau tức là năm 2011, UBND Phường hỏi gia đình ông Hùng sao bà Hiên mất lâu rồi mà không chuyển đổi sổ sang tên. Lúc này ông Hùng mới nói bà Hồng trả lại giấy tờ cho bà Hương và ông Hùng sang tên thì bà Hồng nói là đã đưa giấy tờ cho bà Yến hiện đang ở Mỹ. Ông Hùng gọi điện qua bên Mỹ để bảo bà Yến trả giấy tờ nhưng bất ngờ…
“Một tháng sau, Tòa án đưa tờ giấy yêu cầu ông Võ Văn Hùng và bà Đặng Thị Thu Hương trả ngôi nhà và đất cho bà Yến. Mời ông Hùng và bà Hương thụ lý vụ án”
Lời ông Hùng. Lúc này, ông Hùng và bà Hương mới biết bà Yến ủy quyền cho ông Nguyễn Nguyên Hà là con của bà Hồng và ông Ngãi gửi đơn kiện ông Hùng, bà Hương để lấy lại ngôi nhà 209 Đống Đa.
Còn nhiều tranh cãi nhưng đã cưỡng chế nhà dân liệu có oan?
Cuối năm 2011, Tòa án Đà Nẵng thụ lý vụ án và sang năm 2012 Tòa mở phiên sơ thẩm lẫn phúc thẩm. Tòa có kêu đôi bên hòa giải nhưng không thành và thế là qua hai phiên xử thì kết quả là:
“Tòa ra phán quyết yêu cầu ông Hùng trả nhà và đất cho bà Hoàng Yến”, Lời của ông Hùng. Ông Hùng phản bác kết luận này.
“Đất thì của mẹ tôi có giấy tờ đàng hoàng. Còn nhà thì hồi còn nhà cấp 4, bà Yến có cho tiền mẹ tôi xây nhà. Trong khi đó, bà Hồng lại nói là bà Hiên đứng tên giùm bà Yến nhưng lại không có một giấy tờ nào chứng minh. Bản án sai hoàn toàn”
Sở dĩ bà Hồng có lý do nói trên là vì căn cứ vào luật đất đai 1987 và 1993, bà Yến là người có quốc tịch Mỹ nên không có quyền mua và sở hữu nhà tại Việt Nam. Theo báo đài có ghi lại lời trình bày tại tòa của bà Yến là vì lý do trốn thuế nên nhờ bà Hồng và ông Ngãi viết giấy với nội dung cho bà Hiên 39m2 đất ở đường Đống Đa và nay có nhu cầu sử dụng căn nhà số 209 nên lấy lại. Tuy nhiên, bà Yến không có giấy tờ nào chứng minh bản thân bà Yến có Quyền sử dụng đất mà chỉ có mình bà Hiên đứng tên. Bà Yến chỉ chứng minh được mình có bỏ số tiền 24.000 USD để xây dựng căn nhà số 209 Đống Đa.
Vì lý do Tòa xử theo kết quả trên nên Viện Kiểm sát nhân dân kháng nghị ra yêu cầu Tòa án mà nội dung theo lời ông Hùng thuật lại rằng:
“Yêu cầu tòa phúc thẩm sửa lại bản án. Trả lại đất cho bị đơn (ông Hùng và bà Hương) còn bị đơn trả lại nhà cho nguyên đơn (bà Yến).”
Còn theo luật sư ở Đà Nẵng mà ông Hùng có nhờ tư vấn thì:
“Đất thì bà Hiên đứng tên. Theo giấy xây nhà thì bà Yến bỏ tiền cho chứ bà Hiên không có mượn. Nếu Tòa xử, đất là của bà Hiên, nói về lý cũng không mượn tiền. Còn xét về tình thì ông Hùng và bà Hương (người thừa hưởng di sản của bà Hiên) phải hoàn trả lại tiền xây dựng nhà cho bà Yến”
Điều này thì ông Hùng và bà Hương chấp nhận theo ý kiến trả tiền cho bà Yến để giữ nhà và đất hoặc chấp nhận để bà Yến lấy nhà nhưng phải để lại đất cho ông Hùng và bà Hương.
Xét những tình tiết trên cho thấy, với phán quyết của Tòa đưa ra thì vô hình chung đã đồng nhất QSH căn nhà và QSD đất làm một, đem bất lợi cho ông Hùng và bà Hương. Vụ án đang còn tranh cãi. Nhiều tờ báo đánh tiếng nêu phán quyết của tòa án là có nhầm lẫn.
Bà Hương đã có chồng và con nên dù thế nào cũng có chổ trú thân ở phía nhà chồng, trong khi ông Hùng cùng vợ và hai con hiện đang sinh sống ở số nhà 209 Đống Đa đứng trước nguy cơ mất chỗ ở.
Giữ cho mình những tia hi vọng mong manh, ông Hùng gửi đơn kêu cứu và khiếu nại kết quả bản án từ địa phương cho đến Trung ương nhưng không có kết quả. Và thế là ngày 7/6/2016 vừa qua, Cục thi hành án dân sự, Viện kiểm sát, công an …đại diện chính quyền địa phương với lực lượng đông đảo làm kinh động cả khu vực đến đọc lệnh cưỡng chế gia đình ông Hùng và bà Hương ra khỏi căn nhà số 209 Đống Đa để bàn giao cho bà Võ Thị Hoàng Yến.
Ông Hùng cùng vợ con đã dùng xăng có ý định tự thiêu. Ông Hùng nghẹn ngào nói:
“Tôi ức chế và quá bức xúc. Có thể nói họ đã đặt tôi vào con đường bần cùng, tận cùng. Tôi ức chế, tôi tự đốt tôi”
Trước khi cưỡng chế nhà, chính quyền có thuê cho gia đình ông Hùng một căn nhà để ở cách xa trung tâm thành phố cộng với 6 tháng tiền hỗ trợ thuê nhà. Song. ChỖ ở thuê này theo ông Hùng lại không thuận lợi việc sinh sống của gia đình và cả việc học hành của con cái. Cuộc sống từ trước giờ đã khó khăn, chồng làm thuê vợ buôn bán qua ngày nay càng khó khăn hơn nên vợ chồng ông Hùng quyết định khiếu kiện để giữ căn nhà số 209 Đống Đa cho bằng được. Ông Hùng rất mong có sự quan tâm, giúp đỡ của người dân khắp nơi và luật pháp phải công bằng với gia đình mình.