Trần Gia Huấn
(VNTB) – Robert Gates đánh giá Rex là một người thừa khả năng đứng đầu ngành ngoại giao Hoa Kỳ. Một con người vô cùng thực tiễn và khôn ngoan. Ông luôn đặt quyền lợi của quốc gia trên hết trong mọi cuộc đàm phán hay thương lượng.
Rex Tillerson sinh ngày 23 tháng Ba năm 1952, tại thị trấn nhỏ Wichita Falls, thuộc tiểu bang Taxes, miền Nam Hoa Kỳ. Ông là con của bà Patty Sue và ông Bobby Tillerson. Lớn lên, Rex Tillerson hoạt động trong Boy Scouts of America – một tổ chức giáo dục hướng đạo cho giới trẻ Mỹ. Năm 1965, Rex Tillerson mới 10 tuổi, đã nhận danh hiệu “Eagel Scout” một giải thưởng cao quý của tổ chức này.
Năm 1975, Rex Tillerson tốt nghiệp ngành kỹ sư dân dụng tại Đại học Texas, Austin, rồi được tuyển thẳng vào làm việc cho Exxon Mobil. Cho đến nay ông đã có 41 năm phục vụ cho đại công ty Exxon. Từ một kỹ sư thường, ông đã phấn đấu không mệt mỏi, và được bầu làm Tổng Giám đốc của Exxon Mobil từ năm 2006.
Ông đang chuẩn bị nghỉ hưu vào năm tới. Bất thình lình, ngày 13/12/2016, Tổng thống đắc cử Donald Trump mời ông vào nội các để giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao.
Rex Tillerson lập gia đình với bà Renda St. Clair, có bốn con, thường trú tại Irving, Texas. Ông cùng gia đình theo đạo Tin Lành.
Theo báo The New York Time, trong số 200 người có mức lương cao nhất nước Mỹ, thì Rex Tillerson xếp thứ 29. Exxon Mobiel trả ông khoảng 24.3 triệu Mỹ kim năm 2016. Trong khi lương ngoại trưởng Mỹ khoảng 200 ngàn Mỹ kim một năm. Như vậy, nếu ông nhận lời mời làm ngoại trưởng, thì lương của ông có nguy cơ bị tụt xuống 120 lần.
Khi Donald Trump ngỏ lời mời Rex Tillerson giữ chức Ngoại trưởng, lập tức, Quốc hội Mỹ phản đối vì ông không có kinh nghiệm chính trường. Hơn nữa lại là bạn thân của Tổng thống Nga Putin, người đang bị cáo buộc thao túng bầu cử Mỹ, và cũng đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ và châu Âu do chiếm bán đảo Crimea của Ukraine.
Nhưng Trump đánh giá Rex Tillerson là một con người “giành được sự ngưỡng mộ lớn”, một tay chơi ở đẳng cấp quốc tế, một người hiểu rất rõ đối thủ trước khi bước vào cuộc đấu.
Dư luận chê Rex Tillerson thiếu kinh nghiệm ngoại giao, nhưng ông sở hữu nhiều kiến thức về địa chính trị và có kỹ năng thương thuyết rất tuyệt hảo.
Một số tờ báo của Mỹ đánh giá Rex Tillerson là người có tài mặc cả. Ông rất thành công trong các cuộc thương lượng về quyền sở hữu đất đai, sử dụng lao động, giao thông. Dưới sự lèo lái của ông, Exxon Mobile đã vượt qua rất nhiều cuộc thương thảo cam go mang tầm cỡ quốc tế.
Exxon Mobil sở hữu khoảng 370 tỷ Mỹ kim, 75 ngàn nhân viên, có mặt trên 50 quốc gia, trải rộng khắp sáu châu lục. Người ta ví Exxon Mobil là một quốc gia nằm trong một quốc gia. Rex Tillerson còn có khả năng tổ chức và chỉ huy những chiến dịch: khai thác dầu lửa, xây dựng hạ tầng cơ sở, nghiên cứu phát triển kỹ thuật cao, nhân sự, thị trường, an ninh và ngoại giao cho công ty.
Rex Tillerson còn được đánh giá là một trong những nhân vật đóng vai trò tầm cỡ thế giới. Ông thân quen và hiểu biết rất nhiều nguyên thủ. Ông hiểu động cơ, cá tính, thói quen của từng người và thuyết phục họ cùng hợp tác.
Hơn nữa, Rex Tillerson nắm rất chắc nội tình Biển Đông. Ông hiểu tham vọng lãnh hải của Trung Quốc. Cũng giống như Hillary Clinton trước đây và John Kerry bây giờ, Rex Tillerson có nhiều thiện cảm với Việt Nam. Có lẽ, mối quan hệ Việt – Mỹ trong bốn năm tới sẽ thuận buồm xuôi gió.
Robert Gates, người từng giữ chức bộ trưởng quốc phòng dưới thời George W Bush và nhiệm kỳ đầu của Obama, đã giới thiệu Rex Tillerson cho Donald Trump. Robert Gates đánh giá Rex là một người thừa khả năng đứng đầu ngành ngoại giao Hoa Kỳ. Một con người vô cùng thực tiễn và khôn ngoan. Ông luôn đặt quyền lợi của quốc gia trên hết trong mọi cuộc đàm phán hay thương lượng.
December 2016
Calgary, Canada
Trần Gia Huấn