Hiếu Bá Linh (Biên dịch)
(VNTB) – Đây là nhà hoạt động môi trường hàng đầu thứ năm ở Việt Nam bị bắt với cáo buộc trốn thuế.
Nhà bảo vệ môi trường Hoàng Thị Minh Hồng đã bị bắt tại Việt Nam vì cáo buộc trốn thuế. Đây là trường hợp thứ năm bị bắt với cáo buộc này đối với các nhà hoạt động môi trường hàng đầu ở Việt Nam.
Hôm thứ Tư (31/5) tại Việt Nam, công an đã bắt giữ nhà hoạt động môi trường nổi tiếng Hoàng Thị Minh Hồng với cáo buộc trốn thuế. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao tại Hà Nội đã xác nhận thông tin trên hôm thứ Năm rằng chồng bà và hai nhân viên của bà cũng đã bị bắt một ngày trước đó tại TP. HCM.
Hiện nay, chồng bà và 2 nhân viên đã được trả tự do nhưng bà Hồng thì không. Bà Hoàng Thị Minh Hồng, 51 tuổi, là giám đốc và là người sáng lập Trung tâm Hành động và liên kết vì môi trường và phát triển Việt Nam (Change) vào năm 2013, một tổ chức tiên phong trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Nguyên do thật sự bà Hồng bị bắt giữ là gì?
Bà Hồng là người thứ 5 – trong số những nhà hoạt động về môi trường và đồng thời là những nhà sáng lập các tổ chức XHDS – bị bắt. Trước đó là Ngụy Thị Khanh, Đặng Đình Bách, Phan Mai Lợi, Bạch Hùng Dương. Tất cả 5 người này đều bị bắt với cáo buộc trốn thuế.
Hồi năm ngoái (2022) nhật báo TAZ của Đức đưa tin rằng, các vụ bắt bớ và kết án 4 trường hợp trên đã gây ra sự hoang mang và sợ hãi trong giới hoạt động XHDS tại Việt Nam, đặc biệt về bảo vệ môi trường; đến nỗi bà Hồng, giám đốc Change, đã đăng thông báo tìm người kế nhiệm trên Twitter từ hôm thứ Năm 11/8/2022 (Xem Ảnh 1): https://twitter.com/honghoangchange/status/1557610262441562115?fbclid=IwAR1BxxIsSoAy1eMUU04Qkj9mt3LZ-XcryFpO-Rs-aLg6ksB13x8hbr8pbQU
“Rõ ràng bà ấy muốn tránh thiệt hại cho bản thân và tổ chức của mình”, một nhà quan sát nhận định, nói với tờ TAZ.
Cuối cùng không tìm được người kế nhiệm nên sau đó bà Hồng phải giải thể CHANGE sau 10 năm hoạt động: (https://www.facebook.com/hongnc/posts/10228463008944711)
Nhưng nhà cầm quyền không cho Change giải thể: Change trực thuộc VUSTA (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam), khi bà Hồng thông báo cho VUSTA về việc đóng cửa (giải thể) Change, thì VUSTA không cho giải thể và Chi cục Thuế TP.HCM lập tức khóa mã số thuế của Change lại để đóng băng tình trạng Change.
Trong suốt thời gian Change hoạt động 10 năm, các cơ quan thuế không hề nhắc nhở hay cảnh cáo gì, thậm chí 3 tháng trước khi các vụ bắt bớ các nhà hoạt động XHDS về môi trường diễn ra (bắt đầu từ tháng 7/2022), Chi cục Thuế TP.HCM đã gửi một công văn đề ngày 8-4-2022 trả lời Change (xem Ảnh 2 và 3), trong đó nêu rõ:
“Trường hợp trung tâm được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật và thực hiện đúng quy định của pháp luật về kế toán thống kê nhận tài trợ sử dụng cho hoạt động giáo dục, nghiên cứu khoa học, từ thiện, nhân đạo và hoạt động xã hội khác tại Việt Nam THÌ KHOẢN TÀI TRỢ NÀY LÀ THU NHẬP ĐƯỢC MIỄN THUẾ TNDN theo quy định.”
Tức là Change không phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.
Như vậy, một câu hỏi được đặt ra: Nguyên do thật sự nhà hoạt động XHDS về môi trường Hoàng Thị Minh Hồng bị bắt giữ là gì?
Quốc tế lên tiếng
Hôm 2/6 Bộ Ngoại giao Mỹ ra một Thông cáo báo chí nói rằng “Hoa Kỳ quan ngại về việc giam giữ lãnh đạo và nhân viên của tổ chức CHANGE, bao gồm cả việc giam giữ liên tục người sáng lập CHANGE Hoàng Thị Minh Hồng”.
“Chúng tôi kêu gọi Việt Nam tôn trọng quyền của những người bị giam giữ, cũng như tôn trọng và bảo vệ các quyền tự do ngôn luận và lập hội của tất cả người dân Việt Nam. Những vụ bắt giữ này của chính quyền Việt Nam là một phần của mô hình bắt giữ những người ủng hộ XHDS và bảo vệ môi trường.”
Cùng ngày 2/6, Cao ủy Nhân quyền LHQ cũng ra một Thông cáo báo chí bày tỏ “sự quan ngại sâu sắc” về vụ bà Hồng bị bắt với cáo buộc trốn thuế.
Cao ủy Nhân quyền LHQ cũng kêu gọi “các cơ quan chức năng nhanh chóng trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ tùy tiện và đảm bảo rằng những người ủng hộ môi trường và những người bảo vệ nhân quyền khác được bảo vệ và có thể tham gia một cách có ý nghĩa vào quá trình ra quyết định mà không bị đe dọa hoặc quấy rối pháp lý”.
__________________
Nguồn:
https://taz.de/Hanoi-missbraucht-Steuergesetze/!5938278/
https://taz.de/Repression-von-Umweltschuetzern/!5874103/