VNTB – Lắp máy lạnh để ngăn bụi đỏ có thể là một sai lầm

Sông Phố

(VNTB) – Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) thông báo sẽ hỗ trợ 300 triệu đồng để địa phương lắp đặt máy lạnh tại một số trường học tiếp giáp công trường sân bay Long Thành nhằm để ngăn bụi đỏ từ công trình này.

Theo đó, việc lắp máy lạnh các lớp học phòng kín sẽ giảm bớt bụi đỏ tấn công ảnh hưởng đến sức khoẻ và việc học tập, giảng dạy của học sinh, giáo viên.

Liên quan đến vấn đề này, UBND huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai cũng đang lập danh sách các hộ dân bị ảnh hưởng do “bụi nhuộm màu” từ đại công trường sân bay.

Trước đó, đoàn kiểm tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có buổi làm việc với ACV để thông báo kết quả kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường tại sân bay Long Thành. Theo đánh giá của đoàn, quá trình thi công sân bay khiến bụi đỏ phát tán xa khoảng 10 cây số, ảnh hưởng đến nhiều xã, thị trấn của huyện Long Thành.

Đề xuất của ACV cho thấy khả năng về kiến thức khoa học liên quan đến thiết bị điều hòa từ ACV là khập khiễng, và rất có thể sẽ dẫn đến hiệu quả không như mong muốn, trong khi thiết bị mau hư hỏng khi bụi đỏ hoành hành.

Cục nóng của máy lạnh được gắn bên ngoài các lớp học. Khi cánh quạt của cục nóng hoạt động sẽ hút theo luôn bụi bẩn bám sẽ khiến máy hoạt động kém đi, và lúc đó phải cần đến người thợ để vệ sinh cả cục nóng và cục lạnh của thiết bị điều hòa.

Để công việc bảo dưỡng tiện hơn, rất có thể nên chọn thiết bị gọi vắn tắt là “điều hòa tổng”, gồm một dàn nóng và nhiều dàn lạnh. Theo đó, máy lạnh trung tâm là một hệ thống máy lạnh có công suất lớn, khả năng điều chỉnh môi chất và thay đổi công suất theo phụ tải bên ngoài giúp tiết kiệm điện năng tốt.

Khác với máy lạnh thông thường, hệ thống này là một bộ giải pháp máy lạnh không khí đồ sộ và phức tạp. Với dàn nóng đồ sộ, tải lớn, máy lạnh trung tâm có khả năng kết nối trên dưới 60 dàn lạnh của nhiều loại khác nhau như: máy lạnh treo tường, máy lạnh âm trần nối ống gió,…

Dĩ nhiên là chi phí đầu tư cũng cao hơn, điện năng tiêu tốn trong bối cảnh công suất phải khai thác 100% để giảm thiểu bụi vì thế cũng nhiều hơn, có nghĩa chi phí hàng tháng mà các phụ huynh sắp tới đây phải “góp” để phụ nhà trường về “tiền điện máy lạnh” cũng “dày” hơn.

Theo một số nghiên cứu cho thấy thiết bị điều hòa trong môi trường dân dụng bình thường có thể giảm công suất 1% mỗi tuần do bụi bám. Lưới lọc đầy bụi sẽ làm giảm lượng không khí lưu thông, chậm cung cấp khí mát cho căn phòng. Điều này có thể khiến thiết bị tiêu hao năng lượng cao hơn 5-15% so với khi mới lắp.

Thiết bị điều hòa đa số tích bụi bẩn ở tấm lọc bụi, dàn lá nhôm, hộc thoát gió trên dàn lạnh với nhiều chi tiết phức tạp hơn. Với dàn nóng, đa số bụi tích tụ ở cánh quạt gió hoặc một số góc bên trong.

Một lưu ý, máy điều hòa dân dụng không lọc được bụi mịn PM2.5. Một số máy được quảng cáo có chức năng lưới lọc bụi mịn PM2.5 thì giá bán cũng sẽ cao hơn.

Theo khuyến cáo của ngành y tế liên quan bụi nói chung, thì trong quá trình hô hấp là đưa oxy vào phổi, tại phổi, oxy tiếp xúc với máu, trong máu có chất hemoglobin, chất này kết hợp với oxy, mang oxy đến các tế bào. Bụi mịn cộng với khí CO hay SO2, NO2 nhiều sẽ cản hemoglobin kết hợp oxy khiến tế bào thiếu oxy gây ra kích ứng mắt, mũi, họng và phổi, ho, hắt hơi… và những bệnh về hô hấp. Ngoài ra chất độc trong bụi đi vào cơ thể người sẽ gây bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD).

“Bụi siêu mịn PM2.5 còn được mệnh danh là “sát thủ âm thầm” bởi có thể thúc đẩy bệnh xơ gan và làm tăng nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa, rối loạn chức năng gan. PM2.5 gây kháng insulin, viêm và tăng biến chứng bệnh tiểu đường. Bụi mịn còn tấn công vào phế nang, vượt qua vách ngăn khí – máu để đi vào hệ tuần hoàn và gây bệnh, ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh” – tài liệu của cơ quan y tế về ô nhiễm không khí từ bụi, cho biết như vậy.