Francesco Guarascio
Ngày 10 tháng 5 (Reuters) – Một tàu nghiên cứu của Trung Quốc do lực lượng tuần duyên và gần chục tàu thuyền hộ tống đã đi vào một lô khí đốt do các công ty nhà nước của Nga và Việt Nam khai thác hôm thứ Tư. Dữ liệu của hai nhóm giám sát cho biết về vụ việc và đây sẽ là một điểm nóng tiềm năng khác ở Biển Đông.
Đây là một trong các động thái quyết đoán gần đây của Bắc Kinh trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của các nước láng giềng, khi Trung Quốc thúc đẩy tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, thử thách Hoa Kỳ và các đồng minh vào thời điểm căng thẳng trong khu vực gia tăng.
Hồi tháng 3, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết mối quan hệ bền chặt giữa Nga và Trung Quốc là yếu tố chính hỗ trợ sự ổn định toàn cầu, nhưng hai quốc gia này có những lợi ích xung đột ở Biển Đông.
Tàu nghiên cứu Trung Quốc, hai tàu hải cảnh và 11 tàu đánh cá đã vào lô 04-03 của Vietsovpetro, một liên doanh giữa Zarubezhneft của Nga và PetroVietnam, và vẫn ở trong khu vực khi màn đêm buông xuống.
Theo dữ liệu mà Reuters có được cho thấy nhóm tàu Trung Quốc cũng ở gần các lô 05-1 B và 05-1 C, do Idemitsu Oil & Gas khai thác. Idemitsu Oil & Gas thuộc Idemitsu Kosan (5019.T) của Nhật Bản.
Trung Quốc đã bị cáo buộc sử dụng lực lượng hải cảnh và đội tàu đánh cá được cho là lực lượng dân quân để đe dọa và làm gián đoạn các hoạt động khai thác dầu khí ở cả ngoài khơi Malaysia, Indonesia, Philippines và Việt Nam. Bắc Kinh nói rằng họ hoạt động hợp pháp trong vùng biển Trung Quốc.
Nhưng động thái hôm thứ Tư là “bất thường”, theo người đứng đầu Dự án Myoushu của Đại học Stanford trên Biển Đông – Ray Powell, , vì có sự tham gia của “số lượng lớn các tàu dân quân và tàu hải cảnh”.
“Dường như họ đang gửi thông điệp về quyền tài phán của Trung Quốc đối với các hoạt động dầu khí của Việt Nam”, ông Powell nói và cho biết thêm có ít nhất ba tàu kiểm ngư của Việt Nam đã tiến sát các tàu Trung Quốc.
‘Thực quyền của Trung Quốc’
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết những hoạt động đó là “bình thường”.
“Các tàu nghiên cứu khoa học và đánh cá của Trung Quốc thực hiện các hoạt động sản xuất và làm việc bình thường trong các vùng biển thuộc quyền tài phán của Trung Quốc,” Bộ Ngọai Giao Trung Quốc tuyên bố.
Họ cũng đã đưa ra nhận xét tương tự vào thứ ba sau khi các tàu Trung Quốc tiếp cận khu vực tập trận của hải quân của Ấn Độ và các nước Đông Nam Á.
Idemitsu của Nhật Bản từ chối bình luận. Bộ Ngoại giao Việt Nam và các công ty có liên quan đã không trả lời yêu cầu bình luận ngay.
Hôm thứ Tư, các tàu Trung Quốc cách giàn khoan đang hoạt động của Nhật Bản khoảng 10 hải lý (18 km) và cách giàn khoan Nga-Việt khoảng 20 dặm (36km), theo South China Sea Chronicle Initiative (SCSCI), một tổ chức phi lợi nhuận độc lập.
Tàu nghiên cứu Trung Quốc di chuyển hết tốc lực trước khi vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhưng giảm xuống tốc độ 4-5 hải lý/giờ, cho thấy tàu đang tiến hành khảo sát ở đó, ông Phạm Văn của SCSCI cho biết.
Các cuộc khảo sát trong vùng đặc quyền kinh tế của một quốc gia mà không có thông báo trước trong các trường hợp trước đây được coi là thù địch hoặc khiêu khích.
Hoạt động này diễn ra sau các sự cố tương tự vào tháng 3 tại hai lô do các công ty Nga khai thác ngoài khơi Việt Nam.