Hoài Nguyễn (lược thuật)
(VNTB) – Cách hay nhất để khỏi phải đền – bù về sản phẩm lỗi, đó là cứ việc hình sự hóa kiểu như vụ án con ruồi đốc-tờ Thanh hồi nào.
Cứ hình sự là xong tuốt
Hình như các doanh nghiệp luôn đổ cho người tiêu dùng yêu sách, động cơ này kia khi sản phẩm bị lỗi sản xuất… hay gì gì đó mà ảnh hưởng đến người tiêu dùng!
Chúng ta cũng có Hiệp hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì tiêu chí của Hiệp hội này là gì, có bảo vệ người tiêu dùng không, có cùng người tiêu dùng đồng hành đưa vụ việc ra công lý, khi đơn vị sản xuất không có thiện chí hợp tác?
Sáng 20-4, Tòa án nhân dân quận 5, TP.HCM mở phiên tòa xét xử vụ khách hàng kiện Tổng công ty cổ phần Bia – rượu – nước giải khát Sài Gòn (SABECO) đòi bồi thường 1 triệu USD (tương đương 23 tỷ đồng) vì mua phải chai bia còn 1/2 nước.
Tại phiên tòa, phía nguyên đơn rút yêu cầu khởi kiện phần đòi bồi thường 23 tỷ. Tuy nhiên, đại diện SABECO cho biết qua nghiên cứu hồ sơ và lời khai của những người làm chứng, đặc biệt là yêu cầu SABECO bồi thường 23 tỉ đồng, phía SABECO nhận thấy có những bất thường nên kiến nghị tòa chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra để làm rõ động cơ của nguyên đơn.
Tòa đã trưng cầu giám định chai bia nêu trên tại Phân viện Khoa học hình sự Bộ Công an tại TP.HCM. Kết luận giám định xác định nắp chai bia nhãn hiệu Sài Gòn export không phát hiện dấu vết thủng, trượt xước, biến dạng lạ. Nắp chai bia Sài Gòn export mẫu giám định có đặc điểm giống với mẫu so sánh.
Tương tự, đối với yêu cầu xác định chai bia trên có phải là sản phẩm do SABECO sản xuất ra hay không, cơ quan giám định kết luận các lớp in trên nhãn mác của mẫu giám định và mẫu so sánh không phải được in ra từ cùng một bản in.
Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân cho rằng cơ quan giám định chỉ kết luận về 2 vấn đề như nêu trên, chưa có cơ sở xác định chai bia mà nguyên đơn cung cấp là của SABECO nên đề nghị tạm ngừng phiên tòa để giám định các khía cạnh khác, thu thập nguồn gốc, xuất xứ của chai bia mà nguyên đơn cung cấp.
Sau khi nghị án, hội đồng xét xử quyết định tạm ngừng phiên tòa.
Luật sư nguyên đơn đã ‘cãi’ ra sao?
Lược ghi tiếp theo đây là phần mà báo chí xứ Việt chưa thấy tường thuật:
Hội đồng xét xử hỏi đại diện phía nguyên đơn – người tiêu dùng kiện Bia Sài Gòn:
Thứ nhất, nguyên đơn thấy chai bia hiệu Saigon Export chỉ có 1/3 nước trong chai, tại sao không yêu cầu đổi chai bia khác mà lại mua chai bia đó để làm gì?
Thứ hai, khi phát hiện chai bia có lỗi, tại sao nguyên đơn không nhờ công an phường lập biên bản?
Nguyên đơn nhờ luật sư trả lời.
Vị luật sư này từng có thời gian dài là nhà báo “có thẻ”, ông cũng từng là trưởng đại diện một tạp chí, và Bia Sài Gòn từng là nhãn hàng tham gia quảng cáo trên tờ tạp chí ấy. Ông nói:
Kính thưa Hội đồng xét xử!
Tôi xin trả lời thay cho nguyên đơn như sau:
Tôi nhận lời mời tham gia vụ án này khá trễ. Tuy nhiên, tôi cũng đã nghiên cứu hồ sơ và tiếp nhận được tinh thần của nguyên đơn, là hành động vì người tiêu dùng.
Ngay cả tôi là luật sư nhận lời tham gia vụ án này cũng với tâm thế là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, chứ không chỉ thuần túy là bảo vệ nguyên đơn. Bởi vì, nguyên đơn đòi thanh toán tiền 01 chai bia tương đương 10.000 đồng và 14.900.000 đồng tiền bồi thường tổn thất về tinh thần. Tổng trị giá là quá nhỏ để mất bao thời gian, công sức của tòa, các luật sư và những người tham gia phiên tòa. Có nghĩa rằng, chúng tôi hành động vì cái giá trị lớn hơn nhiều, đó là quyền lợi của tất cả những người tiêu dùng.
Tôi xin nhấn mạnh một điều, nếu tòa có chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn, thì tất cả số tiền nói trên: 14.910.000 đồng mà phía Bia Sài Gòn bồi thường, nguyên đơn cũng sẽ chuyển tặng hết cho Quỹ Bảo vệ Người tiêu dùng.
Qua phiên tòa này, tôi thực sự hoang mang, khi không biết cái thứ nước gì, dung dịch gì chiếm 1/3 dung tích của chai bia Saigon Export kia, bởi lẽ nó không được làm rõ? Tôi thực sự hoang mang, vì thỉnh thoảng tôi cũng uống bia Sài Gòn.
Còn các vị, trong đó 01 vị Hội thẩm đặt câu hỏi rất dài dòng và cũng rất lòng vòng, nhưng tôi cũng hiểu được ý của vị Hội thẩm, là: tại sao thông thường uống bia mà người ta phát hiện chai bia khiếm khuyết như vậy thì người ta sẽ làm thế này mà không làm thế kia ư?
Xin thưa, tại sao các vị lại đem bộ não của mình, tư duy, nhận thức và hành động của mình áp đặt cho bộ não, tư duy, nhận thức và hành động của người khác vậy? Tư duy và hành động của các vị khác, tư duy của người ta khác, các vị áp đặt như thế là một sự sai lầm, một sự lầm lẫn nghiêm trọng…
Để trả lời câu hỏi của các vị: tại sao không mang chai bia Saigon Export ‘khuyết tật’ đến Văn phòng Tổng công ty Bia Sài Gòn để giải quyết, tôi xin thưa thế này. Tôi có gần 20 năm làm nhà báo và đã từng tiếp xúc với người tiêu dùng trong một vụ tương tự, nên tôi rất hiểu lý do các vị thắc mắc.
Vấn đề là người tiêu dùng không tin vào cách xử lý của nhà sản xuất. Vì không có niềm tin nên người tiêu dùng không thể trao chai bia ‘khuyết tật’ cho nhà sản xuất được. Mà nơi đầu tiên người tiêu dùng đặt niềm tin và trông cậy vào báo giới…
Trước đó, luật sư của bị đơn hỏi nguyên đơn và còn nhấn mạnh nguyên đơn “nằng nặc đòi mua” chai bia ‘khuyết tật’ đó để nhằm mục đích gì? Ý nói như vậy là nguyên đơn có động cơ không trong sáng?
Tôi cũng hỏi phía bị đơn: trong Biên bản hòa giải tại Tòa án Nhân dân quận 5, phía bị đơn có nói đề nghị chuyển hồ sơ qua cơ quan điều tra để làm rõ những bất thường của nguyên đơn.
Vậy bị đơn có thể cho Hội đồng xét xử biết những điểm nào mà bị đơn cho là bất thường trong chuỗi hành vi của nguyên đơn không? Phải chăng bị đơn làm như vậy là để uy hiếp tinh thần của nguyên đơn, khiến cho nguyên đơn thấy hoang mang, lo sợ để chấm dứt một cách nhanh chóng việc nguyên đơn đưa thông tin ra công luận?
Bị đơn im lặng một lát rồi nhờ luật sư trả lời.
Luật sư phía bị đơn – Bia Sài Gòn đứng dậy ‘méc’ tòa là luật sư hỏi mang tính “quy chụp”.
Hội đồng xét xử im lặng. Sau đó thì tòa tuyên hoãn phiên tòa để trưng cầu giám định tiếp…