Nguyễn Nam
(VNTB) – Hai nước, hai đảng cộng sản “chia sẻ hoài bão và vận mệnh”
Trung Quốc muốn đẩy quan hệ với Việt Nam lên một mức cao hơn ‘đối tác chiến lược toàn diện’, hoàn tất yêu cầu đưa Hà Nội tham gia ‘Cộng đồng chung vận mệnh – Community of Common Destiny’ (CCD), điều mà Trung Quốc thúc giục từ 2017.
Tuần trước, Ngoại trưởng Vương Nghị nói với báo Trung Quốc sau chuyến thăm “dọn đường” cho Chủ tịch Tập Cận Bình sang Việt Nam, rằng hai nước, hai đảng cộng sản “chia sẻ hoài bão và vận mệnh” (Vietnam and China share the same aspiration and destiny). Có thể diễn giải rằng ông Vương Nghị lấy quan hệ hai đảng cộng sản là cốt lõi cho quan hệ Trung – Việt.
Hai mươi bốn tiếng trước khi Tập Cận Bình đặt chân đến Hà Nội, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam – ông Hùng Ba lại nhắc nhở trong một họp báo, rằng: “Cùng chung chí hướng, chia sẻ vận mệnh chung là đặc trưng trong quan hệ hai nước Trung – Việt”.
Về sự phát triển của quan hệ Việt – Trung thời gian qua, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba nhấn mạnh, quan hệ giữa hai Đảng, hai nước Việt Nam và Trung Quốc là mối quan hệ đặc biệt, rất hiếm thấy trên thế giới. Hai nước đều là hai nước xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh đạo, luôn sát cánh cùng nhau chiến đấu, ủng hộ lẫn nhau, viết nên mối tình hữu nghị rất chặt chẽ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Mao Trạch Đông đã có đóng góp rất quan trọng trong quá trình này. Cùng chung chí hướng, chia sẻ vận mệnh chung là đặc trưng rõ ràng nhất đối với quan hệ giữa hai Đảng, hai nước Trung Quốc – Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói “mối tình hữu nghị Việt – Hoa vừa là đồng chí vừa là anh em”, là sự thể hiện sinh động nhất đối với quan hệ hai Đảng, hai nước Việt Nam – Trung Quốc.
Ông Hùng Ba quả là khôn khéo cho “định hướng dư luận” trước khi Tập Cận Bình đến Hà Nội.
Tháng 9 năm 2023, Trung Quốc công bố Sách Trắng “Cộng đồng toàn cầu chung tương lai: Đề xuất và hành động của Trung Quốc” giới thiệu cơ sở lý thuyết, thực tiễn và sự phát triển của một cộng đồng cùng chung tương lai, hay thường được dùng ở Việt Nam là “cộng đồng chung vận mệnh”.
Khái niệm “cộng đồng chung vận mệnh” là khái niệm ngoại giao được Chính phủ Trung Quốc, đặc biệt là Chủ tịch Tập Cận Bình sử dụng. Trung Quốc nói rằng đây là một phần trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc nhằm duy trì “giai đoạn cơ hội chiến lược” hòa bình trong 2 đến 3 thập kỷ đầu thế kỷ 21 để phát triển hơn nữa.
Khái niệm này được tuyên truyền là đúc kết trí tuệ Trung Quốc trong việc xử lý các mối quan hệ đương đại, có nguồn gốc sâu xa từ di sản văn hoá của Trung Quốc.
Các học giả Trung Quốc phân tích nguồn gốc của khái niệm là sự kết hợp giữa lý thuyết chủ nghĩa Marx, Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, và lý tưởng một xã hội loài người hài hoà của Nho giáo. Một điểm quan trọng khác, khái niệm này phản ánh cách hiểu mới về nền tảng xã hội của luật pháp quốc tế, nhấn mạnh đến sự đa dạng và phụ thuộc lẫn nhau.
Tuy nhiên bất chấp những nỗ lực của Trung Quốc nhằm phát huy quyền lực diễn ngôn và thúc đẩy “cộng đồng chung vận mệnh”, ASEAN vẫn cam kết theo đuổi chủ nghĩa khu vực đa cực và cởi mở, tìm cách duy trì quyền tự chủ và cân bằng quyền lực giữa nhiều chủ thể, bao gồm cả Trung Quốc và các cường quốc khác ngoài khu vực.
Việt Nam cũng không nằm ngoài chủ ý ấy.
Lần hiện diện này ở Hà Nội của bầu đoàn Tập Cận Bình cho thấy tính quyết liệt của chuyện “thuyết khách” bằng được Hà Nội đặt bút ký “chung vận mệnh”. Ngoài Bành Lê Viên, trong đoàn còn có thêm Thái Kỳ, Thường trực Ban bí thư, ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị.
Nói theo ngôn ngữ giang hồ thì Thái Kỳ là đệ cứng của Tập trưởng lão từ thời còn ở Chiết Giang. Lúc Tập làm bí thư Chiết Giang thì Kỳ làm Bí thư Thai Châu. Sau khi Tập lên nắm quyền thì kéo Kỳ về làm trong Ủy ban An ninh quốc gia, rồi từ đó nhảy sang Thị trưởng, Bí thư Bắc Kinh, 6 tháng nhảy 3 bậc, nhún một phát vào thường vụ Bộ Chính trị luôn…