VNTB – Trung Quốc công khai chỉ trích việc triển khai P-8 của Mỹ ở Singapore là ‘ý đồ quân sự’

Hoa Kỳ và Singapore vừa ký một thỏa thuận tăng cường hợp tác quốc phòng. Thỏa thuận này bao gồm một loạt các lĩnh vực, bao gồm cả các cuộc đối thoại quốc phòng mở rộng và tăng cường hợp tác về an ninh mạng và chống khủng bố. Tuy nhiên, thông báo này đã dành được sự chú ý vì Singapore cho phép Mỹ triển khai máy bay giám sát hoạt động. Một máy bay P-8 sẽ được triển khai tại Singapore từ ngày 07-14 tháng mười Hai – và nó được cho là sẽ được sử dụng để kiềm chế các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông.

Trung Quốc không hài lòng với thỏa thuận. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói với các phóng viên rằng, “tình hình chung ở Biển Đông là hòa bình và ổn định”. “Trong bối cảnh như vậy, việc triển khai quân sự trong khu vực của Hoa Kỳ là phù hợp với nguyện vọng chung của các nước trong khu vực?” – bà Hoa Xuân Oánh hỏi. Sau đó, ngay lập tức trả lời câu hỏi đó: “Theo quan điểm của chúng tôi, nó đi ngược lại lợi ích chung và lâu dài của các nước trong khu vực.”

Điều thú vị là phát ngôn viên ngoại giao của Trung Quốc đã trách Hoa Kỳ “quân sự hóa khu vực” trong khi không đặt bất kỳ trách nhiệm nào cho Singapore, trong đó nước này đã đồng ý tiếp nhận máy bay do thám P-8.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến Singapore cho một chuyến thăm cấp nhà nước cách đây một tháng. Quan chức Trung Quốc, hy vọng sẽ làm mềm mối quan hệ giữa hai quốc gia – vốn bị ảnh hưởng bởi tranh chấp ở Biển Đông, và đưa quan hệ Trung Quốc-Singapore như một mô hình tiềm năng cho mối quan hệ Trung Quốc-ASEAN. 

Tuy nhiên, đối với Singapore, không có nghịch lý. Một hành động cân bằng cẩn thận giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc được xem là con đường tốt nhất để đảm bảo lợi ích của nước này.

Như nhiều quốc gia Đông Nam Á, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Singapore, với thương mại hai chiều lên đến 86 tỷ USD trong năm 2014. Singapore là điểm đến phổ biến nhất đối với các khoản đầu tư của Trung Quốc tại châu Á. Trong khi đó, Singapore là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Trung Quốc trong hai năm qua.

Tuy nhiên, kể từ khi bắt đầu quan hệ ngoại giao Trung Quốc-Singapore, Singapore đã rất lo lắng về việc bị coi là gần quá mức (hoặc phụ thuộc vào) Trung Quốc; The Straits Times lưu ý rằng nước này trì hoãn việc thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc gần 15 năm để tránh những xu hướng xấu đó. Trong khi đó, Singapore đã giữ một mối quan hệ quốc phòng mạnh mẽ với Hoa Kỳ. Những tuyên bố chung được đưa ra bởi Bộ trưởng Quốc phòng hai nước đề cập về một “niềm tin chung rằng sự hiện diện mạnh mẽ của Hoa Kỳ trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương là rất quan trọng đối với hòa bình, thịnh vượng và ổn định.”

Singapore cũng đã bày tỏ mối quan tâm về tình hình đang diễn ra ở Biển Đông; việc tiếp nhận P-8 là một cách biểu đạt sự hạn chế rủi ro thấp nhất với Trung Quốc trong khi cũng tăng cường quan hệ quốc phòng Singapore-Mỹ.

Singapore và Mỹ tránh được liên kết việc triển khai P-8 trực tiếp đến tranh chấp Biển Đông. Thay vào đó, họ giải thích việc triển khai là nằm trong việc xây dựng, cung cấp – hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa (HADR). Cả hai Bộ trưởng Quốc phòng “lưu ý rằng việc triển khai máy bay sẽ thúc đẩy khả năng tương tác lớn hơn với các quân đội trong khu vực thông qua việc tham gia các cuộc tập trận song phương và đa phương, trong khi cung cấp sự hỗ trợ kịp thời cho HADR khu vực và nỗ lực an ninh hàng hải,” tuyên bố chung cho biết.

Trung Quốc cũng đã bảo vệ hành động của mình ở Biển Đông, đặc biệt là các dự án xây dựng đảo của nước này, như cung cấp dịch vụ HADR và dân sự, chứ không phải là một ví dụ về “quân sự hóa” khu vực tranh chấp. Ý kiến của bà Hoa Xuân Oánh về thỏa thuận quân sự Mỹ-Singapore chỉ là những cáo buộc đối với hoạt động quân sự của Hoa Kỳ trong khu vực, trong khi mỗi bảo vệ hành động của mình là cần thiết và thích hợp.