Lê Dung (SBTN)
Đầu năm 2016, Tổ chức Freedom House có trụ sở tại Washington DC, Hoa Kỳ, lại lên tiếng chỉ trích chính phủ Việt Nam vẫn tiếp tục đàn áp tự do báo chí và hoạt động của các tổ chức xã hội dân sự, cũng như hạn chế việc truy cập internet để tìm kiếm thông tin.
Việt Nam được xếp vào 1 trong số 50 nước bị coi là hoàn toàn không có tự do trong bản báo cáo về tự do toàn cầu 2016 được Freedom House công bố vào ngày 27 tháng 1. Hình RFA
Với điểm số trung bình là 20 trong thang điểm từ 1 đến 100, Việt Nam bị xếp vào 1 trong số 50 nước bị coi là hoàn toàn không có tự do trong bản báo cáo về tự do toàn cầu 2016. Quốc gia này cũng còn giam giữ ít nhất 130 tù chính trị.
Con số 130 tù chính trị mà Freedom House nêu ra có thể chỉ mang tính tương đối. Theo một số tổ chức xã hội dân sự độc lập trong nước theo dõi về tù nhân chính trị, số tù nhân lương tâm mà chính quyền còn giam giữ có thể lên đến 150 – 200 người, thậm chí cao hơn.
Tình trạng bưng bít thông tin về tù chính trị của chính quyền trong rất nhiều năm đã khiến việc thống kê tù nhân lương tâm trở nên rất khó khăn. Thỉnh thoảng và một cách tình cờ, dư luận được biết đến một tù nhân chính trị có “thâm niên” nằm trong nhà tù. Trường hợp “người tù thế kỷ” Nguyễn Hữu Cầu là một điển hình. Ông Cầu nguyên là đại úy Quân lựcViệt Nam Cộng hòa, đã bị giam suốt 37 năm trời qua hai thế kỷ XX và XXI. Chỉ nhờ một bức thư kêu cứu của cháu gái ông, dư luận trong nước và đặc biệt các tổ chức nhân quyền quốc tế mới được đánh động. Sau đó, nhờ vào tác động quốc tế, ông Nguyễn Hữu Cầu mới được trả tự do vào đầu năm 2014.
Trong hai năm 2011 và 2012, số người bất đồng chính kiến bị bắt ở Việt Nam tăng cao kỷ lục, bình quân khoảng 45 người/năm. Về sau này, chính quyền còn bắt thêm nhiều dân oan đất đai. Những người này cũng có thể được xem là tù nhân lương tâm.
Chỉ đến năm 2014, do áp lực liên tục của Hoa Kỳ, Tây Âu và cộng đồng người Việt hải ngoại, một đợt thả tù chính trị lớn nhất từ năm 1975 mới hình thành. Có những cái tên nổi bật như Cù Huy Hà Vũ, Nguyễn Tiến Trung, Đỗ Thị Minh Hạnh, Điếu Cày Nguyễn Văn Hải.
Tuy nhiên đến năm 2015, bất chấp việc người đứng đầu đảng cộng sản Nguyễn Phú Trọng được tiếp đón linh đình ở Tòa Bạch ốc bởi Tổng thống Obama, chính quyền Việt Nam hầu như đóng chặt cửa thả tù chính trị. Không những thế, công an Việt Nam còn tiến hành bắt thêm một số người bất đồng như các ông Trần Anh Kim, Lê Thanh Tùng. Người cuối cùng bị bắt trong năm 2015 là luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài – một nhà đấu tranh nổi bật.
Bước vào năm 2016, kết quả bầu bán nhân sự của đại hội 12 của đảng cầm quyền đã cho thấy dàn nhân sự mới mang tính bảo thủ khá cao, và do vậy vẫn chưa có nhiều hy vọng là chính quyền Việt Nam sẽ thả nhiều hơn tù nhân chính trị trong năm này.
Tuy nhiên, 2016 lại là năm mà Hiệp định TPP có thể được các quốc hội, đặc biệt là Quốc hội Hoa Kỳ, phê duyệt. Vào tháng 5/2016, dự kiến sẽ có chuyến công du của Tổng thống Obama đến Hà Nội. Đây là hai yếu tố có thể khiến chính quyền Việt Nam, trong thế cực kỳ khó khăn về nội lực kinh tế và thâm thủng ngân sách trầm trọng, phải “mở lòng” hé ra cánh cửa trại giam hoen gỉ.
Lê Dung
(SBTN)