VOA
Ông Vương Nghị đang tham dự các hội nghị của Asean tại Manila
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã hoãn vào phút chót một cuộc gặp đã được lên lịch trước với người đồng cấp Việt Nam Phạm Bình Minh hôm thứ Hai ngày 7/8 do tranh cãi về Biển Đông, hãng tin Bloomberg dẫn nguồn tin thân cận với vấn đề cho biết.
Thông tin này cũng được tờ South China Morning Post xác nhận. Tuy nhiên tờ báo này cho biết hiện chưa rõ cuộc gặp bị hủy vì lý do gì nhưng nhấn mạnh là nó diễn ra sau khi Asean ra thông cáo chung.
Theo Bloomberg, Trung Quốc được cho là bất bình với ngôn từ trong thông cáo chung của ngoại trưởng các nước Asean được đưa ra hôm tối Chủ nhật ngày 6/8 mà trong đó bày tỏ quan ngại trước việc Trung Quốc bồi đắp các đảo tranh chấp và quân sự hóa Biển Đông. Trung Quốc đã đổ lỗi cho phía Việt Nam đã vận động để thông cáo chung của Asean đề cập đến việc này.
Thông cáo nói rằng “một số ngoại trưởng của 10 nước Asean đã bày tỏ quan ngại “về việc bồi đắp đảo và các hoạt động trong khu vực vốn làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng và có thể làm tổn hại hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.”
Tuy nhiên Hà Nội đã gặp khó khăn khi vận động các quốc gia Asean khác đồng ý với nội dung này trong thông cáo chung do các nước này có quan hệ thương mại và đầu tư chặt chẽ với Trung Quốc.
Ngoại trưởng Vương được South China Morning Post dẫn lời nói rằng “chỉ có một hay hai ngoại trưởng trong khối Asean bày tỏ quan ngại về việc bồi đắp đảo”.
“Tôi muốn nói rằng Trung Quốc đã dừng hoặc đã hoàn tất việc bồi đắp hai năm trước. Nếu có ai đó còn nói về bồi đắp đảo thì đó không phải là Trung Quốc. Có lẽ nước nào đưa ra vấn đề này mới là nước đang bồi đắp đảo,” ông Vương nói.
Người phát ngôn của phái đoàn Trung Quốc được Bloomberg dẫn lời nói rằng việc gặp nhau giữa ngoại trưởng hai nước không phải là cơ hội duy nhất để cho các bộ trưởng thảo luận. Trước đó, quan chức hai nước đã tham gia vào các cuộc gặp đa phương khác ở Manila, trong số đó có cuộc gặp giữa Trung Quốc và 10 nước Asean.
“Hai bên đã gặp nhau rồi,” người phát ngôn này nói nhưng không cho biết gì thêm. Hội nghị ngoại trưởng Asean thường niên và các hội nghị liên quan khác hiện đang diễn ra ở thủ đô Manila của Philippines nhân kỷ niệm 60 năm ngày khối này ra đời.
Bản cuối cùng của thông cáo chung được lựa chọn từ ngữ cẩn thận để không làm mất lòng Trung Quốc. Thông cáo kêu gọi phi quân sự hóa Biển Đông và tái cam kết sự sẵn sàng của Asean để bắt đầu các cuộc đàm phán thực chất về bộ quy tắc ứng xử với Bắc Kinh. Tuy nhiên văn bản này không đề cập rằng bộ quy tắc ứng xử phải có tính ràng buộc về pháp lý.
Ông Hứa Lợi Bình, một nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc nói với South China Morning Post rằng Bắc Kinh “bất bình với lập trường của Việt Nam đối với các vấn đề trên biển” và rằng việc hủy gặp này có thể được xem như là “lời cảnh báo đối với Việt Nam”.
Trong một bài xã luận, hãng tin Tân Hoa Xã cho rằng nỗ lực của Việt Nam muốn có ngôn từ mạnh mẽ trong thông cáo chung đã “đầu độc” tình hình trên Biển Đông và “gieo rắc bất đồng giữa Trung Quốc và Asean”.
Hồi tháng Sáu năm 2017 đã có tin Việt Nam đã dừng khoan tìm khí đốt ở bãi Vanguard mà Việt Nam gọi là bãi Tư Chính do có lời đe dọa dùng sức mạnh quân sự từ Trung Quốc.