Phương Thảo
(VNTB) – Cứ một bước tiến và ba bước lùi về nhân quyền như thế thì mà đỉnh điểm là cuộc đàn áp ngày 08/05/2016 ở Việt Nam, hẳn Obama cũng sẽ chẳng làm gì được để thuyết phục các nhà lập pháp Hoa Kỳ.
Bữa tiệc máu
Ngày 9 và 10 tháng Năm này, trợ lý ngoại trưởng Mỹ chuyên trách về Dân Chủ, Nhân Quyền và Lao Động Tom Malinowski tiền trạm cho chuyến công du của Tổng Thống Obama đến Việt nam. Theo thông cáo vào ngày 06/05 của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ ông Tom Malinowski sẽ gặp các quan chức chính phủ và đại diện xã hội dân sự địa phương. Ông Malinowski sẽ “nhắc lại tầm quan trọng của những bước tiến của Việt Nam về nhân quyền để thúc đẩy quan hệ song phương Hoa Kỳ – Việt Nam”. Đồng thời “ sẽ thúc giục Việt Nam thả tù nhân chính trị vô điều kiện và khuyến khích cải cách để pháp luật của Việt Nam phù hợp với các điều ước quốc tế về nhân quyền”.
Một ngày trước chuyến đi của ông Tom Malinowski, hàng ngàn người Việt nam đã tham gia biểu tình ôn hòa nhằm bảo vệ môi trường ở Hà Nội, Thành Phố Hồ Chí Minh. Điều 69 Hiến pháp năm 1992 có nêu rõ: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật.” Điều 25 chương 2 của Hiến Pháp năm 2013 cũng có quy định tương tự: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định.” Như vậy chiếu theo hiến pháp nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, người dân đi biểu tình không vi phạm pháp luật của nhà nước Việt nam. Thế nhưng nhà cầm quyền đã huy động một lực lượng đông đảo nhân viên an ninh, công an chìm nổi và cả lực lượng thanh niên xung phong để đàn áp các cuộc biểu tình ôn hòa trên một cách tàn bạo.
Nhà cầm quyền Việt nam đã chuẩn bị một bữa tiệc máu thịnh soạn của người Việt để chào đón ông Tom Malinowski. Bạo lực, xô xát đã xảy ra, máu đã đổ, hàng trăm người bị đánh đập kể cả phụ nữ và trẻ em, hàng trăm người đã bị bắt giữ. Nhà cầm quyền Việt nam sẽ không còn có thể chối cãi việc đàn áp người dân khi các bức ảnh và video clip do chính những người tham gia biểu tình thực hiện được chia sẻ với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội.
Món quà sớm cho Obama
Chính quyền Việt Nam đã vi phạm khoản 1 điều 20 Hiến pháp vốn trong đó mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Công ước chống Tra tấn của Liên Hiệp Quốc mà Việt nam đã ký kết vào tháng 11 năm 2013 cũng nghiêm cấm bất kỳ hành động nào tạo ra sự đau đớn nặng nề hoặc đau khổ – dù thể xác hay tâm thần cho dù các hành động đó nhằm biện minh cho bất ổn chính trị nội bộ. Như vậy nhà cầm quyền Việt nam lại vi phạm Công ước Chống tra tấn mà họ vừa ký kết vẫn còn chưa ráo mực.
Một vấn đề mà Hoa Kỳ và các quốc gia dân chủ trên thế giới không thể nào bỏ qua là các vi phạm nhân quyền. Nhân quyền của người dân Việt nam tham gia biểu tình đã bị vi phạm nếu chiếu theo Tuyên Ngôn Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc. Ở điều 3 có nói người dân có quyền an toàn cá nhân, điều 5 có quy định không một người nào phải chịu cực hình, tra tấn, hay bất kỳ hình thức đối xử, hoặc trừng phạt bất nhân, hay có tính cách lăng nhục. Điều 9 nêu rõ “Không một ai bị bắt bớ, cầm tù hay lưu đày một cách độc đoán.” Việc đàn áp, đánh đập và bắt bớ người tham gia biểu tình là một minh chứng hùng hồn cho sự vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của nhà cầm quyền Hà nội.
Báo chí phương tây nhanh chóng tường thuật lại các cuộc đàn áp thô bạo ở Việt nam, nhưng báo lề đảng vẫn im thin thít. Trước đây vụ Thái bình biểu tình đã được ém nhẹm tốt, nhưng nhà cầm quyền cộng sản giờ đây đã bất lực trước mạng xã hội và điện thoại thông minh. Obama hay Molinowski dù chưa đặt chân đến Việt nam vẫn có được đầy đủ các bằng chứng cho sự vi phạm nhân quyền tại quốc gia độc đảng này
Việt nam cần Hoa kỳ để được gỡ bỏ cấm vận hoàn toàn vũ khí, Việt Nam cần Hoa Kỳ để có được TPP, Việt nam cần Hoa Kỳ để làm đối trọng với Trung Quốc. Còn Hoa Kỳ đổi lại họ chỉ có yêu cầu chính quyền Việt nam tôn trọng nhân quyền chứ không phải vì họ cần bán vũ khí cho Việt nam chính vì thế các nhà lập pháp Hoa Kỳ, các tổ chức dân sự luôn theo dõi sát sao tình hình nhân quyền của Việt nam.
Tình hình có chút cải thiện trong năm 2015 để đổi lấy việc ông Tổng được chào đón ở phòng Bầu Dục của Nhà Trắng. Thế nhưng qua đến năm 2016 thì vấn đề nhân quyển lại trở nên càng tồi tệ. Hàng loạt các bloggers và những nhà bất đồng chính kiến bị tống giam vì tội phản động trong tháng 3 năm 2016, đến tháng 5 này người biểu tình ôn hòa vì môi trường sống trong sạch lại bị ghép tội bị các thế lực kích động để rồi họ trở thành đối tượng xuống tay không thương tiếc cho lực lượng an ninh hùng hậu. Cứ một bước tiến và ba bước lùi về nhân quyền như thế thì mà đỉnh điểm là cuộc đàn áp ngày 08/05/2016, hẳn Obama cũng sẽ chẳng làm gì được để thuyết phục các nhà lập pháp Hoa Kỳ.