Minh Tâm
(VNTB) – Báo chí đưa tin, khi trực tiếp xuống hiện trường kiểm tra tiến độ dự án nâng cấp và cải tạo đường Nguyễn Huệ, quận 1 vào sáng 25-11, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Hữu Tín lo vì một số hạng mục bị chậm tiến độ sẽ khiến thời gian hoàn thành công trình bị kéo dài, làm ảnh hưởng đến đời sống, hoạt động buôn bán, kinh doanh của các hộ dân, nhà hàng, khách sạn ở hai bên trục đường Nguyễn Huệ.
Ông phó chủ tịch yêu cầu nhà thầu phải trả lại 10,5 m mặt đường Nguyễn Huệ (làn đường nằm sát vỉa hè) trước ngày 10-2-2015, đoạn đường Lê Thánh Tôn từ Đồng Khởi đến Pasteur (trước mặt tiền trụ sở HĐND – UBND TP HCM) phải xong trước ngày 31-12-2014. Riêng chuyện trồng 18 cây dầu lớn, cao khoảng 12-15 m, nặng khoảng 2 tấn/cây hai bên đường Nguyễn Huệ (đoạn từ Lê Lợi đến Lê Thánh Tôn) phải hoàn thành trước ngày 10-12-2014.
“Ngày 20-4-2015, các đơn vị xong hết toàn bộ hạng mục để ngày 25-4-2015, TP nghiệm thu toàn bộ công trình nâng cấp, cải tạo đường Nguyễn Huệ. Làm không xong, tôi sẽ kỷ luật các đơn vị liên quan” – Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Tín khẳng định.
Tường thuật của báo chí còn cho biết, để đẩy nhanh tiến độ dự án, ông Nguyễn Hữu Tín yêu cầu Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM đi kiểm tra công trình hằng tuần. “Vướng chỗ nào, việc gì thì phải xử lý ngay. Nếu vượt thẩm quyền thì gọi điện trực tiếp cho tôi giải quyết chứ đừng làm văn bản báo cáo rất mất thời gian. Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM làm không đúng sẽ phải chịu trách nhiệm và bị kỷ luật” – ông Nguyễn Hữu Tín.
Theo luật mà làm chứ
Nếu thông tin trên là đúng, cho thấy ông phó chủ tịch đã làm sai chức trách.
Trước đó, UBND TP.HCM đã có văn bản khẩn kiến nghị Thủ tướng cho phép thành phố áp dụng hình thức chỉ định nhà thầu theo hình thức EPC (nhà thầu thực hiện toàn bộ công việc, từ thiết kế, cung cấp máy móc, thiết bị đến thi công xây dựng, vận hành chạy thử rồi bàn giao) thực hiện dự án Nâng cấp, cải tạo đường Nguyễn Huệ để rút ngắn thời gian chuẩn bị thực hiện dự án, sớm khởi công và hoàn thành trong thời gian ngắn nhất.
Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận. Công ty TNHH Xây Dựng Công Trình Hùng Vương là nhà thầu được chỉ định để tham gia dự án này. Tổng vốn đầu tư nâng cấp đường Nguyễn Huệ là 428 tỉ đồng.
Ngày 14/10/2014, Cty TNHH Xây Dựng Công Trình Hùng Vương đã làm Lễ động thổ dự án nâng cấp, cải tạo đường Nguyễn Huệ. Thông cáo báo chí cho biết, công trình sẽ hoàn thành trước ngày 20/4/2015 để chào mừng 40 năm thống nhất đất nước.
Như vậy, về nguyên tắc, dự án nâng cấp, cải tạo đường Nguyễn Huệ chịu sự điều chỉnh về mặt pháp luật của Luật Đấu thầu, Nghị định 63/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu. Việc “hăm dọa” như phát ngôn của ông phó chủ tịch UBND TP.HCM cho thấy bộ máy điều hành công vụ của chính quyền TP.HCM lâu nay tồn tại những “cú bắt tay” đàng sau hợp đồng.
Ông phó lạm quyền?
“Vướng chỗ nào, việc gì thì phải xử lý ngay. Nếu vượt thẩm quyền thì gọi điện trực tiếp cho tôi giải quyết chứ đừng làm văn bản báo cáo rất mất thời gian”, ông phó nói vậy, và điều này cho thấy ông đã được giao luôn quyền “điều chỉnh luật”.
Nhà nước pháp quyền, với định nghĩa căn bản nhất là không có ai ở trên luật hay ngoài luật, mà mọi người phải tuân theo pháp luật. Một nguyên tắc bắt nguồn một cách logic từ ý tưởng cho rằng sự thật, cũng như luật, đều dựa trên những nguyên tắc căn bản có thể được phát hiện ra nhưng không thể được tạo ra theo ước muốn.
Có lẽ ứng dụng quan trọng nhất của pháp quyền là nguyên tắc, rằng chính quyền chỉ thực thi quyền hành một cách hợp pháp theo các luật được soạn thảo ra và phát hành rộng rãi. Những luật đó được thông qua và thực thi theo đúng các bước được gọi là thủ tục pháp lý. Nguyên tắc này nhằm mục đích ngăn ngừa sự cai trị độc đoán dù cho đó là lãnh đạo chuyên quyền hay quần chúng lãnh đạo.
Ông phó chủ tịch đã duy ý chí khi nghĩ rằng: Miệng nhà quan có gang, có thép…