VNTB –  Báo động khẩn: hồ chứa nước 137 tỷ mới hoàn thành có nguy cơ vỡ bất cứ lúc nào

Cảnh Chân

(VNTB) – Từ hồ thuỷ lợi, Hồ chứa nước Đắk N’ting bây giờ đang trở thành một quả bom chứa 1,2 triệu mét khối nước có thể nổ bất cứ lúc nào và san bằng vùng hạ lưu thành bình địa.

Hồ chứa nước Đắk N’ting ở xã Quảng Sơn (huyện Đắk G’long, Đắk Nông) có tổng mức đầu tư gần 137 tỷ đồng, cấp nước cho khoa‌ng 680ha cây trồng đã có hiện tượng nứt thân đập khi vừa mới hoàn thành, đang chờ nghiệm thu. Từ hồ thuỷ lợi, bây giờ đang trở thành một quả bom chứa 1,2 triệu mét khối nước có thể nổ bất cứ lúc nào và san bằng vùng hạ lưu thành bình địa.

Hồ thuỷ lợi biến thành thuỷ hại do nhân hoạ

Khoảng 3 ngày nay, báo chí trong nước liên tục thông tin về việc hồ chứa nước Đắk N’Ting, tỉnh Đắk Nông bị nứt thân đập, có nguy cơ vỡ bất cứ lúc nào. Nhiều vị trí trên cầu qua tràn bằng bê-tông bị xô lệch, nứt gãy mạnh, mái đồi bên trái hồ xuất hiện nhiều vết nứt gãy mặt đất. Các vị trí nứt, gãy, sạt lở trên phạm vi lớn, có tổng chiều dài khoảng 500-700m, khe nứt rộng khoảng 5cm-20cm, độ sâu từ 1-2m và đang có dấu hiệu lan rộng thêm.

Ngày 8-8, ông Lê Trọng Yên, phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, thừa nhận “đáng lo nhất là cả triệu khối đất trên quả đồi hơn 10ha phía bên phải đập tràn, cần có giải pháp chống sạt lở, sạt trượt ngay”. Những ngày qua tình trạng sạt lở xảy ra liên tục tại Tây Nguyên khiến cho người dân tỏ ra vô cùng lo lắng nếu ngọn đồi này bị sạt thì chắc chắn hồ sẽ vỡ. Lúc đó hàng triệu mét khối nước sẽ đem tới thảm hoạ cho người dân thay vì là công trình thuỷ lợi như mục tiêu xây dựng ban đầu.

Theo thông tin mới nhất, UBND tỉnh này sẽ công bố tình trạng thiên tai khẩn cấp. Đồng thời tính toán tới các kịch bản vỡ đập, đường đi của dòng nước ảnh hưởng đến hạ du trong thời điểm hiện tại để chuẩn bị cho trường hợp xấu nhất. Trước mắt cơ quan chức năng đã di dời toàn bộ 34 hộ dân ở hạ nguồn hồ chứa nước Đắk N’ting.

Vẫn đúng quy trình, vẫn đổ lỗi cho người dân và trời mưa

Phía hạ du của hồ thuỷ lợi còn có nhà máy thuy‌ điê‌n Đă‌k N’Teng, hiện hô‌ chư‌a nươ‌c thuy‌ điê‌n này cu‌ng đang bi‌ quá ta‌i sư‌c chư‌a. Nê‌u tình huô‌ng xâ‌u xa‌y ra là hô‌ thuy‌ lơ‌i Đă‌k N’Ting bi‌ vơ‌ thì sẽ dẫn tới hiệu ứng domino là vỡ tiếp hồ thuỷ điện Đă‌k N’Teng. Khi cả hai hồ này cùng vỡ thì thật sự không thể tưởng tượng thảm cảnh sẽ như thế nào.

Thế nhưng cơ quan chức năng vẫn cho rằng việc khảo sát, xây dựng hồ là “đúng quy trình”, đồng thời đổ lỗi cho trời mưa nhiều và người dân phá rừng. Kiê‌m tra ta‌i hiê‌n trươ‌ng, Thư‌ trươ‌ng Nguyê‌n Hoàng Hiệp cho rằng, năm nay lượng mưa không lớn nhưng lại cấp tập vào một thời điểm. Tháng 7 vừa qua lượng mưa tại Đắk Nông cao gấp 1,5 năm 2022 và cao hơn gấp đôi so với trung bình nhiều năm dẫn đến những hậu quả như vừa qua.

“Như chúng ta thấy khu vực này còn một số cây rừng, còn chủ yếu bà con đã trồng hồ tiêu phía trên đồi, phải tưới rất nhiều. Việc này làm thay đổi dòng chảy bề mặt, dòng chảy ngầm dươ‌i lòng đâ‌t cu‌ng là mô‌t trong như‌ng nguyên nhân dẫn đến việc sạt trượt, nứt nẻ”, Thứ‌ trưởng bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nhận định.

Công trình thuỷ lợi này được phê duyệt từ năm 2018, chỉ mới hoàn thành gần đây nhưng lại trở thành mối đe doạ khôn lường với người dân. Vậy mà một thứ trưởng lại dám lươn lẹo đổ lỗi cho mưa và dân thì thử hỏi làm sao có thể thoát khỏi tai hoạ?

“Công trình trị thuỷ là để chống thiên tai mưa gió nhưng lại thành trái bom nổ chậm treo trên đầu hàng chục ngàn nhân mạng. Lỗi rõ ràng là do không khảo sát kỹ lưỡng, thi công tắc trách, chưa kể vấn đề tham nhũng, cắt xén vật liệu… Nếu hồ vỡ thật thì chắc chắn sẽ có người phải ra toà, nhưng chịu thiệt hại nặng nề nhất chính là người dân, không có cách nào đền bù mạng sống con người được. Chính vì vậy rất cần phải nhìn nhận rõ sai phạm, xử lý triệt để tận gốc vấn đề để người dân không sống trong cảnh hoang mang lo sợ nữa!” Anh N.T., một kỹ sư xây dựng nói với phóng viên Việt Nam Thời Báo.