(VNTB) – Nền kinh tế Việt Nam đang vô cùng bế tắc bởi vấn đề thể chế, chính sách, nhưng nhà nước thì vẫn lươn lẹo, không dám chịu trách nhiệm
Theo báo cáo mới nhất của bộ Kế hoạch và Đầu tư thì trong 9 tháng đầu năm 2024 đã có 163.800 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, tăng 21,5% so với cùng kỳ năm trước. Con số này là tính cả ba trường hợp gồm tạm ngừng kinh doanh (86.900 doanh nghiệp), chờ làm thủ tục giải thể (61.500 doanh nghiệp) và doanh nghiệp giải thể là 15.400 doanh nghiệp.
Chia ra thì trong 9 tháng qua, mỗi ngày có khoảng 600 doanh nghiệp không thể tiếp tục kinh doanh. Một dấu hiệu không hề tích cực cho nền kinh tế Việt Nam. Và trong đó có tới 131.000 doanh nghiệp có quy mô nhỏ (dưới 10 tỷ đồng) đang chờ giải thể hoặc tạm ngừng kinh doanh. Công ty quy mô nhỏ là một dạng doanh nghiệp gia đình, hoặc khởi nghiệp, mới được thành lập.
Điều này cho thấy Việt Nam đang trở thành miền đất dữ cho các công ty khởi nghiệp. Những người trẻ muốn bước ra thương trường sẽ gặp nhiều thách thức hơn khi phải cạnh tranh với các công ty, thương hiệu lâu năm trên thị trường. Trong khi đó các lãnh đạo nhà nước cộng sản gần đây lại thường xuyên hô hào kêu gọi biến Việt Nam thành “quốc gia khởi nghiệp”. Kêu gọi người dân không trữ vàng, trữ đất mà bỏ tiền ra làm kinh doanh, nhưng bây giờ dân mà bỏ tiền ra mua bán làm ăn mở công ty… là coi như mất trắng!
Theo khảo sát của Tổng cục Thống kê thì thể chế nhà nước là nguyên nhân chính khiến hàng trăm ngàn doanh nghiệp đóng cửa. “Tình trạng nợ đọng, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật chưa được khắc phục triệt để. Việc phân cấp, phân quyền, cắt giảm một số quy định, thủ tục hành chính, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, điều kiện kinh doanh… trong một số lĩnh vực còn chưa triệt để; công tác thực thi có lúc, có nơi còn chưa thống nhất. Một số cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp chậm được triển khai, hiệu quả chưa cao”. (1)
Lỗi rành rành là ở thể chế, chính sách của nhà nước. Nhưng không có ai chịu trách nhiệm, và lại đổ ngược lại cho thị trường, hoàn cảnh khách quan… Bộ trưởng bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng “Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp, chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên trước diễn biến khó lường, nhiều khó khăn, thách thức từ thế giới, khu vực nên doanh nghiệp nước ta vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn”. (1)
Có nghĩa là phía nhà cầm quyền cho rằng họ đã làm hết trách nhiệm, làm quyết liệt, nhưng khó khăn là do thế giới diễn biến khó lường. Lỗi là của thế giới, chứ không phải của nhà chức trách Việt Nam.
Từ cách đây 4 tháng thì bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã có khảo sát khoảng 30.000 doanh nghiệp để tìm hiểu những khó khăn mà doanh nghiệp gặp phải. Không biết nội dung các câu hỏi khảo sát này là gì, hay các doanh nghiệp có bị áp lực gì khi tham gia khảo sát không, mà đa số chỉ trả lời rằng “khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp là nhu cầu thị trường thấp, sức mua yếu, áp lực cạnh tranh và chi phí sản xuất tăng cao”. (2) Kết quả khảo sát này khác hoàn toàn so với khảo sát của Tổng cục Thống kê ở trên.
Và 4 tháng trước thì đại diện bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng khẳng định rằng: “Chính phủ đã quyết liệt tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; xử lý tồn đọng, vướng mắc; đẩy mạnh đầu tư các dự án hạ tầng chiến lược, quan trọng; thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế”. (2)
Như vậy, rõ ràng là bộ Kế hoạch Đầu tư chỉ biết đổ lỗi cho thị trường, yếu tố khách quan, mà không bao giờ chịu nhìn nhận về trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc điều phối thị trường, xây dựng chính sách, cải cách thể chế. Cứ lươn lẹo, đổ thừa hoàn cảnh mà không chịu thay đổi bản thân thì nền kinh tế Việt Nam khó lòng có chuyển biến tích cực, nếu không muốn nói là càng ngày càng đắm sâu vào khủng hoảng. Nhưng có lẽ chẳng ai dám mong một ngày người cộng sản dám nhìn vào sự thật, nói thật, và chịu trách nhiệm.
___________________
Tham khảo: