(VNTB) – Nhà hoạt động Y Quynh Bdap bị bắt tại Bangkok phải ra tòa lần thứ nhất trong vụ án dẫn độ vào thứ năm 1/8/2024
Nghị sĩ Hoa Kỳ kêu gọi Thái Lan trả tự do cho Y Quỳnh Bdap
Các dân biểu của Quốc hội Hoa Kỳ đã gửi một lá thư tới Thủ tướng Srettha Thavisin, yêu cầu Thái Lan trả tự do cho một nhà hoạt động người Việt Nam và giúp ông tái định cư ở một quốc gia thứ ba thay vì bị dẫn độ, theo Kannavee Suebsang, một nghị sĩ của Đảng Công bằng – Fair Party
Một lá thư do các nghị sĩ Michelle Steel, Luis Correa, John Moolenaar và Chris Smith ký vào ngày 26 tháng 7 năm 2024 đã được gửi tới thủ tướng Srettha Thavisin. Lá thư liên quan đến vụ bắt giữ ông Y Quỳnh Bdap, 32 tuổi tại Bangkok vào tháng trước.
Người Thượng theo đạo Thiên chúa thuộc các nhà thờ độc lập từ lâu đã bị chính quyền Việt Nam đàn áp.
Ông Bdap đã sống ở Thái Lan từ năm 2018 và được Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) cấp quy chế tị nạn. Ông đã bị bắt vào giữa tháng 6 và bị giam giữ tại trại tạm giam Bangkok, chờ xem xét dẫn độ về Việt Nam.
Ông Kannavee cho biết việc bảo vệ ông Bdap và những người tị nạn Việt Nam khác đang phải đối mặt với các mối đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng hoặc quyền tự do của họ là điều cần thiết.
“Tôi kêu gọi thủ tướng hành động khẩn cấp về vấn đề này để thể hiện sự lãnh đạo và hiểu biết trong bối cảnh nhân đạo và nhân quyền”, nghị sĩ này cho biết.
Ủy ban Nhân quyền Quốc gia (NHRC) đã kêu gọi chính phủ không trục xuất ông Bdap vì lo ngại cho sự an toàn của ông.
Bất chấp tình trạng tị nạn của mình, nhà hoạt động người Thượng Y Quynh Bdap, đã bị bắt vào ngày 11 tháng 6 tại Thái Lan và hiện đang phải đối mặt với việc bị trục xuất sau khi chính phủ Việt Nam yêu cầu dẫn độ ông.
Phản đối dẫn độ
Sau nhiều năm bị đàn áp, Y Quynh Bdap đã trốn sang Thái Lan vào năm 2018 và được Văn phòng Cao ủy Tị nạn Liên hợp quốc cấp quy chế tị nạn. Năm 2019, ông thành lập Tổ chức Công lý cho người Thượng (MSFJ), tổ chức ủng hộ cải cách hòa bình và bảo vệ nhân quyền cho các cộng đồng bản địa. Tuy nhiên, kể từ tháng 3 năm 2024, chính quyền Việt Nam đã liệt MSFJ vào danh sách nhóm khủng bố.
Tháng 6 năm 2023, vụ xung đột của người Thượng ở Đăk Lăk đã khiến một số công an bị tử vong. Sáu người Thượng bị buộc tội khủng bố liên quan đến vụ việc này, trong đó có Y Quynh Bdap bị xét xử vắng mặt. Tháng 1/2024, Y Quynh Bdap và các đồng phạm bị khởi tố, tuyên phạt 10 năm tù.
MSFJ gọi việc đưa tổ chức này vào danh sách những kẻ khủng bố là một “cáo buộc phi logic, bất công” và lên án chính quyền sử dụng “cáo buộc sai lầm để đàn áp tự do tôn giáo và các phong trào ôn hòa”.
…ngay từ đầu, MSFJ đã đặt ra mục tiêu rõ ràng là đấu tranh bằng các biện pháp hòa bình, đúng pháp luật. Điều này được chứng minh bằng hàng trăm báo cáo vi phạm được gửi tới Liên hợp quốc. Đó là bằng chứng sống động cho tinh thần ôn hòa, nhân ái của nhóm người này. Họ dám đấu tranh cho sự thật, cho quyền lợi của những tù nhân lương tâm và những người bị áp bức, thậm chí hy sinh thân mình để vượt biên sang Thái Lan và tiếp tục lên tiếng cho đồng bào mình.
Sau khi tuyên án vào tháng 1, Y Quynh Bdap phải hạn chế đi lại ở Thái Lan vì sợ bị bắt và đưa về Việt Nam. Trong đoạn video ghi lại ngày 7/6, Y Quynh Bdap khẳng định mình vô tội và bảo vệ quan điểm bảo vệ quyền của người Thượng. Trong một video khác, anh tóm tắt hoàn cảnh của mình: “Tôi sợ bị bắt cóc; Tôi chỉ ra ngoài vài phút mỗi ngày và không thể liên lạc với gia đình ”.
Ông Bdap đã bị bắt sau khi có cuộc phỏng vấn tại đại sứ quán của Canada ở Bangkok về tình trạng tị nạn của ông tại Canada. Việt Nam đã yêu cầu dẫn độ ông về Việt Nam. Nhưng các nhóm và tổ chức nhân quyền toàn cầu đã lên tiếng bảo vệ ông và kêu gọi chính phủ Thái Lan từ chối yêu cầu của Việt Nam.
Các chuyên gia của Liên Hợp Quốc cảnh báo rằng việc dẫn độ Y Quynh Bdap có thể khiến cho ông gặp nguy hiểm. “Chúng tôi tin rằng, nếu bị dẫn độ, Y Quynh Bdap sẽ có nguy cơ bị cưỡng bức mất tích, tra tấn hoặc bị đối xử tệ bạc hoặc trừng phạt khác.”
Nhà nghiên cứu Thái Lan của Tổ chức Ân xá Quốc tế Chanatip Tatiyakaroonwong chỉ trích Việt Nam đàn áp những người bất đồng chính kiến trong và ngoài nước. “Trường hợp của Y Quynh Bdap minh họa rõ ràng những nỗ lực của chính quyền Việt Nam nhằm thực hiện đàn áp dài hạn đối với những người bảo vệ nhân quyền bên ngoài biên giới Việt Nam.”
Trong khi đó, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền ghi nhận một “mô hình đàn áp xuyên quốc gia” trong đó chính quyền Thái Lan tham gia vào một “chợ trao đổi” người tị nạn và những người bất đồng chính kiến với các nước láng giềng. Tổ chức này nhắc đến việc bắt giữ những người bất đồng người Thái Lan sống ở Lào, Việt Nam và Campuchia.
Phiên điều trần dẫn độ Y Quynh Bdap ban đầu được lên kế hoạch vào ngày 15/7 nhưng đã bị hoãn sang ngày 1/8. Luật sư của ông khẳng định vụ án mang động cơ chính trị và bị cáo đang yêu cầu quyền được xét xử công bằng.