Vũ Ngọc Yên
Cuộc bầu cử Tổng thống 3.11.2020 đã kết thúc. Đa số cử tri Mỹ đã chọn sự thay đổi lãnh đạo.Nếu như cử tri trong cuộc bầu cử 2016 đã chọn Donald Trump, một ứng cử viên của đảng Cộng Hoà thiếu kinh nghiệm chính trị và bất xứng,thì trong cuộc bầu cử 2020 cử tri đã chọn ứng cử viên Joe Biden của đảng Dân Chủ có phẩm chất lãnh đạo và kinh nghiệm vào cương vị Tổng thống thứ 46 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ .
Trong cuộc bầu cử 2020, Joe Biden nhận được 79.828.990 phiếu phổ thông, trong khi Donald Trump đạt 73.790979 phiếu. Dựa trên kết quả này , Biden chiếm 306 phiếu Đại cử tri và Trump nhận được 232 phiếu.
Các đề tài tranh cử quan trọng
Tầm quan trọng theo thứ tư đối với cử tri ủng hộ Trump : Kinh tế, An ninh, Y tế, Corona,Vấn đề sắc dân thiểu số
Đối với cử tri ủng hộ Biden,các đề tài trên được đánh gia mức quan trọng hoàn toàn ngược lai : Vấn đề sắc dân thiểu số,Corona, Y tế, An ninh, Kinh tế.
Giới trẻ
Từ thập niên 90 giới trẻ dưới 30 tuổi đa số bầu cho Dân chủ. Trong cuộc bầu 2008 Barack Obama đã nhận trên 30% so với Ứng viên cộng hoà John McCain.
Bước qua thế kỷ 21, thái độ bầu cử giưã lớp trẻ có nhiều khác biệt.Lớp cao niên trên 60, 65 đa số thường bầu cho Cộng hoà trong hai thập niên qua.
Trong cuộc bầu cử lần này 64% giới trẻ ở tuổi 18 đến 24 đã bỏ phiếu cho ứng viên Dân chủ. Và chỉ có 29 % bầu Trump. Đặc biết ở thành phần giới trẻ mới đi bầu lần đầu , có tới 72 % bầu Biden và 28% cho Trump.
Ở lớp tuổi 25 đến 49 , Biden nhận được 53% hơn Trump 7 %. Trong khi cử tri trên 50 chọn Trump.Ở lớp tuổi này , 51 % bầu Trump và 41% cho Biden.
Giới tính
Trong thập niên 70 của thế kỷ trước .Nam cử tri thường bầu Cộng hoà và phụ nữ bỏ phiếu cho Dân chủ.
Trong cuộc bầu 2020 đa số nam cử tri lại bỏ phiếu cho Dân chủ vì bất bình với chính sách phân hoá đất nước của Trump.Các cuộc thăm dò dư luận trước cuộc bầu cử cũng đã cho biết Trump không được lòng nữ cử tri.
Năm nay, tính chung số cử tri , có khoảng 56 % bỏ phiếu cho Biden và 43 % bầu Trump
Lập trường
Trump vẫn còn nhận được hậu thuẫn của tầng lớp dân da trắng ít học thức và theo đạo tin lành cực bảo thủ. Nhóm này chiếm 25 % trên tổng số cử tri toàn quốc.
Cử tri vùng thôn quê chiếm khoảng 15% trên tổng số cử tri toàn quốc.Trong cuộc bầu cử 2016, hơn 60% đã bầu cho Trump. Nhưng trong cuộc bầu lần này đã giảm xuống còn khoảng 50%.
Khoảng 40 % cử tri có lập trường chính trị trung dung (modertate).Cách đây 4 năm,gần 40% trong thành phần cử tri trung dung đã bầu Trump và lần này Trump chỉ còn nhận được khoảng 1/3 ở thành phần này.
Lợi tức
Xét về mặt lợi tức, Trên 54% cử tri có thu nhập thường niên trên 100.000 USD bầu Trump. Còn nhóm lợi tự thấp hơn 50.000 thì có tới 57% bầu cho Biden
Thiểu số
Về các nhóm LGBT . Ở lớp tuổi 30 tới 44 số phiếu ở các nhóm này bầu Trump đã tăng gấp hai so với cuộc bầu cử trước. Năm 2016 chỉ có 14% nhóm này bầu Trump , nhưng qua năm 2020 tăng lên 28 %. Tuy nhiên tỷ lệ phiếu cho Ứng viên Cộng hoà còn quá nhỏ không thể lý giải cho thái độ bầu cử của nhóm này được
Về thành phần da mầu ( People of Color– PoC) gồm Mỹ da đen,gốc Latinos , Hispanics và Á châu chỉ có 21% bầu Trump trong cuộc bầu cử 2016 nay tăng lên 26% .
Kết luận
Dựa trên các số liệu của kết quả phỏng vấn 15.000 cử tri sau khi bỏ phiếu do học viện Edison Research thực hiện,các chuyên gia chính trị nhận định nước Mỹ đã bị phân hoá trầm trọng và sự tương quan chính trị không thay đổi nhiều. Những cử tri đã một lần bầu Cộng Hoà /Dân chủ thì gần như mãi mãi bầu cho Ứng cử viên Cộng hoà / Dân chủ bất chấp người đó có nhân cách và khả năng lãnh đạo quốc gia hay không.
Hơn nữa người dân Mỹ không có nhiều chọn lưạ chính trị như trong một hệ thống đa đảng thực sự ở Âu châu, mặc dù ngoài hai chính đảng lớn Cộng hoà và Dân chủ cũng còn có hàng trăm chính đảng nhỏ sinh hoạt điạ phương. Tại Mỹ chỉ có hai chính đảng này là hai chính đảng duy nhất quyết định vận mệnh quốc gia và luân phiên nắm quyền lãnh đạo đất nước hàng trăm năm nay.