VNTB – Báo chí có luật báo chí, Cần Thơ có luật Cần Thơ

Minh Triều

(VNTB) – Phép vua thua lệ làng

UBND thành phố Cần Thơ vừa ban hành Quy chế tổ chức họp báo, hiệu lực từ tháng 4, quy định tổ chức họp báo định kỳ mỗi quý một lần và đột xuất khi có chuyên đề, sự việc quan trọng. Theo đó, TP Cần Thơ yêu cầu cơ quan báo chí, phóng viên thường trú phải gửi câu hỏi về Sở Thông tin và Truyền thông ít nhất ba ngày trước họp báo. Câu hỏi của phóng viên tại họp báo phải phù hợp tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí đang công tác. (1)

Sau khi Cần Thơ ban hành quy chế trên, ngày 19/4, ông Hồ Quang Huy, Cục trưởng Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, cho biết, quy chế tổ chức họp báo do UBND thành phố Cần Thơ ban hành là quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, áp dụng lặp lại nhiều lần với các cơ quan, cá nhân. Bởi vậy, việc Cần Thơ “ban hành văn bản hành chính nhưng chứa quy phạm pháp luật” là vi phạm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Việc Cần Thơ yêu cầu phóng viên gửi câu hỏi trước ba ngày trước khi họp báo là không phù hợp với quy định pháp luật bởi Luật Báo chí và Nghị định 09/2017 không đặt ra giới hạn thời gian cơ quan, phóng viên phải gửi câu hỏi trước họp báo.

Còn với quy chế của Cần Thơ quy định câu hỏi của phóng viên tại họp báo phải phù hợp tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí đang công tác. Viện dẫn khoản 7 điều 22 Luật Báo chí quy định “văn phòng, phóng viên thường trú phải phù hợp với tôn chỉ, mục đích”, Cục Kiểm tra văn bản nhận thấy quy định này phù hợp song cách diễn đạt trong quy chế dẫn đến nhiều cách hiểu không thống nhất.

Thành phố Cần Thơ đang tự đặt ra luật cho sân chơi riêng của mình, bất chấp các quy định và luật chung của Việt Nam. Chủ yếu, mục đích mà Cần Thơ yêu cầu phóng viên phải gửi câu hỏi trước 3 ngày và phải đúng tôn chỉ mục đích là để nhằm có sự chuẩn bị “đối phó” với phóng viên và những câu hỏi được nêu ra, tránh trả lời hố hay sụp hầm các câu hỏi khó.

Việc này có thể làm hạn chế khả năng tác nghiệp của phóng viên đối với các sự kiện, thông tin mới. Nếu có những câu hỏi dựa vào các sự kiện chỉ phát sinh trong quá trình họp báo thì làm sao phóng viên có thể đoán được để gửi trước ba ngày?

Bên cạnh đó, quy chế báo chí của Cần Thơ còn thể hiện sự dốt nát của cán bộ tại đây. Không đủ kiến thức, không nắm rõ vấn đề đang xảy ra tại địa phương của mình nên phải yêu cầu đọc trước câu hỏi để tìm kiếm thông tin, chuẩn bị sẵn câu trả lời. Chẳng khác nào các em học trò được gà bài sẵn, cho bài tủ, vô phòng thi trúng tủ thì làm bài được, còn gặp câu hỏi khác thì rớt.

Sự dốt nát dẫn tới những quyết định hèn nhát, điển hình là quy chế này. Các cán bộ này đối diện với phóng viên như học sinh lên bảng trả bài, học vẹt nên sợ thầy cô hỏi khó. Rất cần phải coi lại học lực, trình độ của các quan chức này. Nếu không dám đối diện với phóng viên thì làm sao dám đối diện với những thách thức, khó khăn trong thực tiễn cũng như chất vấn của người dân tại địa phương?

Ngoài ra, cũng cần phải kiểm tra lại nhận thức pháp luật, kiến thức của cả bộ máy hành chính Cần Thơ. Khi cả hệ thống chính trị của một tỉnh lại ban hành một văn bản hành chính vi phạm pháp luật hiện hành thì hệ thống này liệu có đủ khả năng làm chính trị, quản lý xã hội không? Và hôm nay là Cần Thơ, liệu ngày mai những tỉnh thành còn lại có noi gương Cần Thơ hay không?

Báo chí dưới chế độ xã hội chủ nghĩa đã thiếu tự do, bây giờ lại thêm một quy chế vi phạm luật báo chí nữa thì chắc có lẽ Nhà nước nên xóa sổ hết các tờ báo hiện nay, để ban tuyên giáo tự viết bài đưa tin theo ý lãnh đạo cho đỡ tốn ngân sách.

________________
Tham khảo:

(1) https://vnexpress.net/yeu-cau-phong-vien-gui-cau-hoi-truoc-hop-bao-ba-ngay-la-trai-luat-4736070.html