VNTB – Bầu cử Venezuela: dấu chấm hết của XHCN

Ngọc Hạ (VNTB) Chiến thắng vang dội của phe đối lập (liên minh đối lập Bàn đoàn kết dân chủ – MUD) trong cuộc bầu cử lập pháp Venezuela đã đặt dấu chấm hết hai thập kỷ kiểm soát của phe xã hội chủ nghĩa ở Quốc hội và thiết lập giai đoạn thách thức Tổng thống Nicolas Maduro.

Tuy nhiên, phe đối lập đã hứa hẹn sẽ kéo các quốc gia giàu dầu mỏ ra khỏi khủng hoảng kinh tế và tù nhân chính trị sẽ được thả tự do.

Cần nhấn mạnh, chiếm từ 3/5 đến 2/3 số ghế trong Quốc hội, phe đối lập sẽ có thêm quyền để thách thức các chính sách của Tổng thống Maduro. Trong đó, được phép thành lập hoặc xóa bỏ các ủy ban thường trực, phê duyệt và sửa đổi luật, các điều ước quốc tế, loại bỏ các thẩm phán Tòa án tối cao bổ nhiệm các thành viên của CNE, phê duyệt dự thảo cải cách hiến pháp để nắm được quyền lực tổng thống.

Tổng thống Nicolas Maduro Chavista, người sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào năm 2019, được gọi là Chavez thứ hai đã kêu gọi sự “xích lại gần nhau giữa khối dân sự-quân sự” chống lại những gì ông gọi là một “tình huống phức tạp” sau khi triệu tập một đại hội của đảng cầm quyền để “phê bình và tự phê bình mang tính xây dựng”.

Maduro công nhận phe đối lập giành chiến thắng, và cho biết đây là kết quả bất lợi dân chủ của Venezuela. Ông cho biết nó gợi nhớ về sự đảo chính do Mỹ hỗ trợ ở Mỹ Latinh, khi phe bảo thủ cố tình phá hoại nền kinh tế phụ thuộc vào dầu và làm mất ổn định cai trị của ông, 

“Tôi có thể nói rằng, cuộc chiến tranh kinh tế đã chiến thắng”, Maduro, bao quanh bởi các lãnh đạo hàng đầu của đảng ông, cho biết từ dinh tổng thống. 

Lãnh đạo đối lập cho biết, đây là kết quả của một giai đoạn chiến đấu chính trị căng thẳng ở một đất nước đang bị sa lầy trong một cuộc khủng hoảng kinh tế. Và số người đi bầu là lên đến 74% là con số tuyệt. 

“Venezuela đang mệt mỏi với cuộc sống do hậu quả của sự thất bại,” Jesús Torrealba, người đứng đầu liên minh đối lập Dân chủ Thống nhất, đã nói với những người ủng hộ tại trụ sở chiến dịch. “Đất nước này muốn thay đổi và thay đổi đó được bắt đầu từ ngày hôm nay.” 

Chiến thắng đối lập đề một trở ngại nghiêm trọng đối với cách mạng xã hội bắt đầu cách đây 17 năm do cố Tổng thống Hugo Chavez khởi phát, người qua đời vào năm 2013. 

Maduro đã nhiều lần tuyên bố trong mấy tuần gần đây là sẽ bảo vệ di sản của ông Chavez. Nhưng vào đêm Chủ nhật, ông đã hạ giọng, thúc giục người ủng hộ ông tập hợp lại từ những mất mát và kêu gọi “sống chung” giữa phe đối lập và đảng PSUV của mình – đảng đầu tiên bị mất quyền kiểm soát Quốc hội kể từ năm 1999.

“Tôi kêu gọi tất cả người dân nhận kết quả trong hòa bình và đánh giá lại nhiều khía cạnh chính trị của cách mạng,” ông nói.”Đó là một con đường đầy những khả năng đối thoại, nhưng cũng có thể không. Có rất nhiều mối đe dọa,” nhà khoa học chính trị Elsa Cardozo, Đại học Simon Bolivar (USB) nói với AFP.

Thất bại này là một “cái tát” đối với Maduro, nhưng nó mở ra “một giai đoạn mới của cách mạng Bolivarian “, ông dự đoán.

Jesús Torrealba, Tổng thư ký đảng MUD, công bố “sự khởi đầu sự thay đổi ở Venezuela,” nhưng thừa nhận rằng phe đối lập có một “trách nhiệm to lớn” để “đối phó với cuộc khủng hoảng.”

Phức tạp

Các nhà phân tích cảnh báo đấu tranh chính trị vẫn còn ở phía trước đối với liên minhMUD nếu họ muốn có bẻ gãy “cuộc cách mạng” xã hội chủ nghĩa được đưa ra bởi cố Tổng thống Hugo Chavez.

Còn David Smilde, một giáo sư Đại học Tulane – chuyên nghiên cứu Venezuela, cho biết hôm thứ hai rằng kết quả bầu cử tạo ra một tình huống phức tạp vì chính phủ xã hội chủ nghĩa đã kiểm soát tất cả các đòn bẩy của quyền lực – hành pháp, lập pháp và tư pháp – kể từ khi ông Chavez lên nắm quyền vào năm 1999. Tình hình đang ngày càng phức tạp bởi sự chia rẽ trong phe đối lập, không có người lãnh đạo được chỉ định rõ ràng để đưa ra quyết định chính sách hay chiến lược.

Jeffrey Davidow, cựu đại sứ Mỹ tại Venezuela, cảnh báo rằng sẽ không có sửa chữa nhanh chóng các vấn đề của đất nước này dù thực hiện bởi Maduro và bởi phe đối lập.

“Thế giới đã nhận ra rằng Venezuela đã bị chia rẽ ở nhiều nơi, kinh tế và thể chế, mà nhiệm vụ phía trước là rất lớn”, Davidow nói.