Nguyễn Đình Ấm
(VNTB) – Một căn “bệnh” kinh niên ở các Cảng hàng không là sự sùng bái quan chức, “người sang”
Theo quy định của chính phủ việc bảo đảm an ninh, an toàn ở các cảng hàng không quốc tế (CHK) thì an ninh CHK chịu trách nhiệm bảo đảm an ninh trật tự toàn bộ khu vực hạn chế, tức từ qua quầy check in đến khu chờ cách ly, khu bay, đường băng… Theo đó, tất cả những lao động trong khu vực đó kể cả cơ quan phối thuộc chuyên ngành như hải quan, công an cửa khẩu(A18) cũng phải đeo thẻ kiểm soát an ninh của CHK và tuân theo quy định của ngành HKVN về an ninh, trật tự trong sân bay.
Ở CHK quốc tế ngoài công tác chuyên môn, thương mại do nhân viên hàng không đảm nhiệm, lực lượng công an cửa khẩu chuyên kiểm soát việc xuất, nhập cảnh người, hải quan đảm nhiệm việc kiểm soát hàng hóa xuất, nhập khẩu.
Theo quan sát của tôi từ nhiều năm thì có lỗ hổng lớn ở các CHK ở hai khâu: Xuất nhập cảnh người và hàng hóa.
– Bộ phận xuất nhập cảnh và hải quan không đeo hẻ an ninh hàng không theo quy định của chính phủ nên an ninh HK khó kiểm soát được hoạt động của họ ở sân bay.Thời gian qua, rất nhiều vụ công an để “xổng” hành khách xuất nhập cảnh bất hợp pháp, hải quan “xổng” đưa lậu hàng hóa…vào, ra cửa khẩu CHK. Đây là một trong những cửa, công đoạn để nhiều người trốn ra nước ngoài bất hợp pháp. Vừa qua các địa phương ở Hà Tĩnh, Nghệ An… đã khởi tố cả hàng chục người ở các địa phương trong việc đưa người trốn ra nước ngoài trong đó 39 người chết trong container ở Anh nhưng chưa thấy nói gì đến công an các cửa khẩu mà họ phải đi qua.
Những năm tôi còn làm việc ở tạp chí HKVN đã phát hiện nhiều người mang giấy tờ giả “qua mặt” nhân viên A18 lên máy bay của VietnamAirlines bay sang Nga, Hàn… nhưng đến cửa khẩu Moscow do đường dây trục trặc nhà chức trách tại đó lại trục xuất họ lên chính chuyến bay chở họ đến quay về Nội Bài, tại đây họ lại bị đẩy lên chuyến bay đi Moscow… Cứ thế có người có tốp cứ đi đi, về về gây tốn kém và nguy hiểm cho an ninh của các chuyến bay. Có nhiều khi khách nằm vạ vật ở nhà ga cả nhiều ngày, tuần mà hãng HK phải gánh chịu chi phí, quản lý an ninh…
Một căn “bệnh” kinh niên ở các CHK là sự sùng bái quan chức, “người sang”. Theo quan sát của tôi, những khi có người, đoàn khách có thế lực, sang trọng, có tiếng tăm qua CHK ngoài quy định mễn trừ (kiểm tra nhân thân, hàng hóa…) nhưng nhân viên hải quan, an ninh thường không hoặc kiểm soát sơ sài, có khi rất trọng vọng. Vụ bà Thủy Hương phu nhân bộ trưởng công thương Trần Tuấn Anh được cho xe đón tại cầu thang máy bay, vụ 9 người “đi nhờ” chuyến bay của chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sang Hàn…có thể trong diện miễn trừ nhưng nếu không thuộc dạng miễn trừ thì chắc cũng không mấy ai dám kiểm tra họ.
Bệnh sĩ diện cũng luôn tồn tại ở các CHK. Có những cán bộ chỉ cỡ nhỏ không thực hiện công vụ gì đặc biệt nhưng cũng nhân danh cơ quan, người này nọ kỳ nhèo với cảng vụ các CHK xin giấy ưu tiên vào sân đỗ đưa, đón rút cục cũng chỉ lấy oai và rất dễ lọt qua các cửa an ninh. Những bệnh trên ngấm ngầm phá hoại kỷ cương các CHK, tiềm ẩn mất an ninh, an toàn HK nghiêm trọng.
Hiện nay dịch corona Vũ Hán bùng phát trên toàn cầu mới thấy hành vi sùng bái quan chức, “người sang” tai hại như thế nào. Không phải ngẫu nhiên mà quan chức phó hội đồng lý luận Nguyễn Quang Thuấn, “người sang” Nguyễn Hồng Nhung bay trên chuyến bay VN0054 từ London về Nội Bài hôm 2/3/2020 bị nhiễm corona Vũ Hán mà không bị cách ly để đi lung thiên lây nhiễm cho bao nhiêu người nữa. Hậu quả tai hại này khả năng cao xuất phát từ các lý do:
– Nhân viên kiểm soát bệnh tật, an ninh cửa khẩu…ở sân bay bỏ qua cho quan chức, “người sang”.
– Quan chức, “người sang” không thèm khai báo mình đã đi qua những đâu. Lớp người kiểu này thường có tâm lý việc khai báo như là một sự thấp kém…
Chưa biết bệnh sùng bái quan chức, “người sang” ở các CHK tồn tại đến bao giờ.