VNTB – Cần cách chức bộ trưởng y tế Đào Hồng Lan

 

Thới Bình

 

(VNTB) – Tính từ khi nhậm chức Bộ trưởng Y tế vào 15-7-2022, đến nay đã là 123 ngày đi qua, nhưng bà Đào Hồng Lan đã khiến ngành y tế ngày càng thêm khốn khó

 

Không chỉ cách chức bộ trưởng y tế, mà còn là bãi nhiệm luôn chức vụ Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII của Bí thư Ban Cán sự Đảng Bộ Y tế Đào Hồng Lan.

Đề xuất về “cách chức” và “bãi nhiệm” này không phải là cảm tính, mà là căn cứ vào các quy định hiện hành của Đảng.

Niềm tin của trí thức vào Đảng: nhìn từ bệnh viện

Ở TP.HCM, theo ghi nhận của giới báo chí thành phố này, đã hơn 9g sáng 2-3, bà P.T.Y. (72 tuổi, tỉnh Tây Ninh) vẫn còn nằm băng ca hành lang bệnh viện Chợ Rẫy chờ kết quả nội soi. Đây là buổi bà Y. được nội soi sau một tuần bác sĩ báo hoãn vì bệnh nhân đông mà bệnh viện không đủ máy móc.

Ông D. (con trai bà Y.) cho biết mẹ của ông ngã gãy chân vào tuần trước. Gia đình đưa bà đến bệnh viện Chợ Rẫy cấp cứu. Sau thời gian thăm khám, các bác sĩ thông báo bà Y. cần thực hiện chụp MRI, CT-Scan, nội soi… Tuy nhiên, bệnh viện phải chuyển bà Y. sang một bệnh viện tư nhân ở quận Tân Phú để chụp MRI và CT-Scan, còn nội soi thực hiện tại bệnh viện nhưng phải chờ sau một tuần.

“Mẹ tôi phải chuyển đến bệnh viện tư nhân khác. Ở đây họ chụp MRI, CT cho mẹ lúc giữa đêm. Không chỉ mẹ tôi mà còn có rất nhiều bệnh nhân khác cũng được bệnh viện Chợ Rẫy chuyển đi”, ông D. nói.

Trong báo cáo gửi Bộ Y tế mới đây, ông Nguyễn Tri Thức – giám đốc bệnh viện Chợ Rẫy  – khẳng định bệnh viện thường xuyên thiếu trang thiết bị y tế, thiết bị hư hỏng không sửa chữa được. Tình trạng này khiến bệnh viện phải chuyển bệnh nhân đến cơ sở khác, gây rất nhiều khó khăn, phiền toái cho người bệnh.

Tính đến hiện tại thì không thể tin một bệnh viện đa khoa tuyến cuối hạng đặc biệt của cả miền Nam hiện nay lại chỉ còn 1 máy chụp CT scanner. Trước đó, toàn bệnh viện có 6 máy, bây giờ 5 máy chụp CT bị hư chưa thể sửa được.

Theo giải thích của bệnh viện Chợ Rẫy, các máy này nguồn gốc chủ yếu là từ xã hội hóa – tức liên doanh, liên kết tặng lại hoặc từ nguồn vay kích cầu. Do nay chỉ còn 1 máy hoạt động, nên giải pháp tình thế là bệnh viện Chợ Rẫy đành chấp nhận chỉ ưu tiên chụp cho bệnh nhân nội trú.

Mỗi ngày nếu hoạt động hết công suất (24 tiếng) chụp được trên 100 ca, tùy theo loại chỉ định nhưng phải đảm bảo trong phạm vi quỹ bảo hiểm y tế thanh toán (8 tiếng chỉ được chụp 58 ca).

Từ khoảng đầu năm 2023 đến nay, lãnh đạo bệnh viện Chợ Rẫy nói “buộc phải năn nỉ”, thậm chí “ép” một số đơn vị hợp tác nhận bệnh chụp CT giùm. Còn kết quả vẫn do bác sĩ bệnh viện Chợ Rẫy đọc và điều trị.

Trong cuộc họp cuối tuần trước với Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các bệnh viện, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã yêu cầu “đến 3-3 phải xong các vấn đề quan trọng và trong tháng 3 phải cơ bản giải quyết các vướng mắc của ngành y tế”.

Tuy nhiên đến ngày 3-3, các vấn đề quan trọng và bức thiết nhất của ngành như thiếu vật tư, thiết bị, thiếu thuốc… vẫn đang chờ được giải quyết. Từ 1-3, bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức đã tạm ngưng mổ phiên, có khoa trên lịch mổ gần 20 ca nhưng chỉ 6 ca được duyệt.

Bệnh viện Bạch Mai hai năm nay phải đắp chiếu máy chụp PET, thiết bị xạ phẫu, hai robot phẫu thuật… vì chưa có chính sách để sử dụng.

“Xã hội hóa” dễ đối mặt “hình sự hóa” là nguyên nhân?

Lãnh đạo bệnh viện Chợ Rẫy khẳng định đã từ rất lâu đơn vị không được đầu tư mới một cách đầy đủ các thiết bị y tế hiện đại như các thiết bị làm cận lâm sàng, xét nghiệm. Phần lớn các trang thiết bị y tế hiện có là tài sản công đã cũ kỹ, xuống cấp, năng suất thấp, lạc hậu cả về chức năng lẫn tuổi thọ. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng, cũng như kéo dài thời gian điều trị, gây tốn kém cho người bệnh.

Tại Hà Nội, hiện có 4-5 máy chụp PET đã được đầu tư, trong đó có 3 máy đang hoạt động tốt, 1 máy đặt tại bệnh viện Bạch Mai thuộc diện thiết bị “xã hội hóa”, đã bị đắp chiếu từ khoảng 2 năm nay do phía quản lý nhà nước cho rằng “chưa ổn về pháp lý”, chưa kể thời điểm hiện tại, đơn vị đặt thiết bị này cũng đã hết hợp đồng đặt máy với bệnh viện.

“Máy đã sử dụng nhưng vẫn đang trong thời gian hoạt động tốt và có thể hoạt động với kết quả như hiện nay trong vòng vài năm nữa. Tuy nhiên hiện tất cả các thiết bị y tế diện xã hội hóa đặt tại Trung tâm Y học hạt nhân và điều trị ung bướu của bệnh viện đang nằm bỏ không, từ máy PET, thiết bị xạ phẫu…, trong khi bệnh nhân đến bệnh viện hoặc đang điều trị tại bệnh viện mà cần sử dụng thiết bị chúng tôi phải cho chuyển sang bệnh viện khác, bệnh nhân rất vất vả” – một đại diện của bệnh viện Bạch Mai cho biết.

Theo các chuyên gia y tế, khó có thể nói hết những khó khăn của người bệnh, khi đang giai đoạn điều trị lại phải sang bệnh viện khác để chụp chiếu, xạ trị, xạ phẫu rồi lại quay về, mà mỗi lần chuyển bảo hiểm là một lần khó khăn. Hoặc bệnh nhân ung thư đã di căn mà phải chờ hàng tháng không được điều trị sớm thì hiệu quả điều trị rõ ràng bị ảnh hưởng.

Trong khi đó, máy đã có thì vướng chính sách, pháp lý, còn đặt thêm máy mới thì chính sách chưa có. Chỉ có người bệnh bị ảnh hưởng, phải chịu đựng khó khăn này, nhưng không biết đến bao giờ.

Trách nhiệm chính trị và công vụ của Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan

Trách nhiệm chính trị và công vụ trong giải quyết các vấn đề trên của Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan là điều cần phải được đặt ra, và kiên quyết xử trí ngay lúc này.

Theo Quy định 214-QĐ/TW về “khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý” được Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành ngày 02-01-2020, thì cụ thể bà Đào Hồng Lan được Đảng cho rằng đã đáp ứng các yêu cầu sau đây:

“Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của Uỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư hoặc Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực:

Có trình độ cao và am hiểu sâu sắc về quản lý nhà nước, nắm chắc pháp luật Việt Nam, pháp luật và thông lệ quốc tế. Có năng lực cụ thể hoá đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước để hoạch định phương hướng, chính sách phát triển ngành, lĩnh vực được phân công và chỉ đạo thực hiện có hiệu quả.

Có năng lực phối hợp giữa các bộ, ban, ngành và giữa Trung ương với địa phương, tạo sự đồng bộ trong thực hiện chính sách chung của Đảng, Nhà nước. Có kinh nghiệm lãnh đạo, điều hành và quyết đoán, quyết liệt, kịp thời quyết định những vấn đề khó, phức tạp thuộc ngành, lĩnh vực phụ trách.

Không bị chi phối bởi lợi ích nhóm. Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ lãnh đạo, quản lý cấp thứ trưởng hoặc phó trưởng ban, ngành, đoàn thể Trung ương hoặc lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh”.

Trước khi là Bộ trưởng Y tế thì bà Đào Hồng Lan đã là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Tiêu chuẩn cho vị trí quyền lực này, theo Quy định 214 nói trên, cụ thể là:

“Tiêu biểu của Đảng về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác. Có ý thức, trách nhiệm cao, kiến thức toàn diện; tích cực tham gia thảo luận, đóng góp, hoạch định đường lối, chính sách và sự lãnh đạo tập thể của Ban Chấp hành Trung ương.

Có năng lực tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách, nhiệm vụ của Đảng, chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới ở lĩnh vực, địa bàn công tác được phân công quản lý, phụ trách.

Có năng lực dự báo, xử lý, ứng phó kịp thời, hiệu quả những tình huống đột xuất, bất ngờ; có khả năng làm việc độc lập. Có tố chất, năng lực lãnh đạo, quản lý cấp chiến lược; có hoài bão, khát vọng đổi mới vì dân, vì nước. Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở các chức vụ lãnh đạo chủ chốt cấp dưới trực tiếp và tương đương”.

Như vậy từ quy định trên do chính Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành, tính từ khi nhậm chức Bộ trưởng Y tế vào 15-7-2022, đến ngày 3-3-2023 đã là 123 ngày đi qua, thế nhưng bà Đào Hồng Lan đã khiến ngành y tế ngày càng thêm khốn khó đến mức gần như nhiều bệnh viện nhà nước phải gián đoạn phác đồ điều trị cho bệnh nhân vì thiếu thuốc men, vật tư cho các xét nghiệm…

Người bệnh và thân nhân đang vật vờ ở các bệnh viện. Bác sĩ và nhân viên y tế thì bất lực trước hiện tình “thiếu toàn diện” trong việc điều trị. Tất cả điều này, mỉa mai thay là từ giữa năm ngoái, các bệnh viện công lập đã liên tiếp lên tiếng báo động về nguy cơ khủng hoảng y tế đang đến gần.

Thế nhưng mọi chuyện vẫn không thay đổi và… hiệu ứng đổ vỡ dây chuyền trong ngành y tế đã bắt đầu. Một khi nước từng mấp mé đến chân vẫn không chịu nhảy, thì giờ Đảng phải “cấp cứu đuối nước” thôi…

---