Diệu Thiện
(VNTB) – Là một trong những gánh nặng của ngành y tế cũng như gia đình người bệnh, bệnh thận và suy thận mãn tính có tỷ lệ thuộc top 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong.
Đôi điều về bệnh thận mạn
Bệnh thận mạn (Chronic Kidney Disease – CKD) là thuật ngữ y khoa chỉ nhóm bệnh làm giảm chức năng thận hoặc gây tổn thương các tế bào nhu mô thận kéo dài từ 3 tháng trở lên, bất kể nguyên nhân. Khi mắc CKD, thận không lọc máu bình thường, khiến nước và chất dư thừa vẫn còn trong cơ thể và có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như bệnh tim mạch, quá tải tuần hoàn, phù nề….
Theo thống kê của Hội thận học thế giới, ước tính đến tháng 1.2025, trung bình có khoảng ba triệu người đang phải duy trì sự sống nhờ phương pháp lọc máu và ghép thận. Đáng cảnh báo hơn hết là tỷ lệ người trẻ, người còn trong độ tuổi lao động mắc bệnh đang có xu hướng tăng.
Tương tự, tại Việt Nam, cũng theo số liệu được đưa ra, ghi nhận hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn tính. Tỷ lệ mắc bệnh mới hằng năm dao động khoảng 8.000 người. Hiện nay, có khoảng 800.000 bệnh nhân cần phải chạy thận lọc máu.
Bệnh nhân có cần thêm những hỗ trợ từ nhà chức trách?
Quyết định số 14/2012/QĐ-TTg sửa đổi bổ sung một số điều của Quyết định số 139/2002/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ về khám, chữa bệnh cho người nghèo. Trong đó, người bệnh chạy thận nhân tạo thuộc diện:
– Hộ nghèo theo quy định hiện hành.
– Đồng bào dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng, khu vực khó khăn.
– Người thuộc diện được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng theo quy định.
– Người đang được nuôi dưỡng tại cơ sở bảo trợ xã hội của Nhà nước.
– Người mắc bệnh hiểm nghèo gặp khó khăn trong việc chi trả chi phí điều trị.
Quyết định của Thủ tướng nêu rõ những người bệnh chạy thận, ung thư, mổ tim,… mắc các bệnh hiểm nghèo khác thuộc diện được hưởng chính sách kể trên sẽ được hỗ trợ tối thiểu 3% mức lương tối thiểu chung/người bệnh/ngày. Đồng thời, Nhà nước sẽ hỗ trợ 1 phần chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, hỗ trợ tiền đi lại, tiền ăn, tiền thuê trọ,… và các khoản khác theo Luật Bảo hiểm y tế và các văn bản hướng dẫn luật có liên quan đối với các bệnh nhân chạy thận nhân tạo chu kỳ.
“Đúng là có sự san sẻ phần nào chi phí từ bảo hiểm y tế, nhưng cá nhân tôi thấy, điều đó là hoàn toàn chưa đủ. Ở đây, tôi không nói về khía cạnh đòi hỏi Nhà nước phải hỗ trợ thêm tiền mà nói về máy móc, trang thiết bị.
Là người thân của bệnh nhân chạy thận nhân tạo, tôi nhận thấy một điều như thế này. Số lượng bệnh nhân phải chạy thận nhân tạo quá đông, vô hình trung, dẫn đến quá tải về y tế. Thời điểm đó, để có được bệnh viện cho người thân tôi chạy thận, tôi đã phải chạy hỏi rất nhiều bệnh viện ở các tuyến, từ tuyến quận lên tuyến trên và cả bệnh viện lớn 115, bệnh viện 175, bệnh viện Nhân dân Gia Định…, tất cả đều nhận được là cái lắc đầu. Họ từ chối tiếp nhận vì một lý do, không có máy để bệnh nhân chạy thận, dù một ngày có nơi chạy tới 4 ca.
Điều đó đồng nghĩa với việc gì? Là người thân của tôi, dù muốn dù không, vào bệnh viện tư nhân để chạy thận. Tôi không chê bệnh viện tư nhân, thậm chí tôi còn phải cảm ơn họ vì đã cứu sống người thân của tôi. Thế nhưng, không thể phủ nhận một điều rằng, chi phí cho chạy thận ở bệnh viện tư nhân là cao hơn so với bệnh viện công. Điển hình như trường hợp nhà tôi, một tuần là 2 triệu, chưa tính tiền vô thêm nước biển là 1 triệu 3. Đó là chưa kể đến sữa chuyên dành người chạy thận rồi chi phí cho những bệnh khác, thì bệnh nhân chạy thận thời gian dài bị suy giảm miễn dịch. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc các chi phí đều phải đội lên, trong khi tiền kiếm được thì vẫn y vậy. Mà tôi đang ở Thành phố Hồ Chí Minh, nơi của nhiều bệnh viện lớn”, một độc giả giấu tên có người thân chạy thận chia sẻ về khó khăn trong vấn đề chạy thận.
Nói như lời của vị độc giả giấu tên, có thể thấy, bên cạnh chi phí cho thuốc thang, chạy thận lọc máu, người bệnh thận mạn tính còn phải đối diện với nhiều vấn đề khác, trong khi đời sống mỗi ngày còn đó những khó khăn.
Mong rằng, nhà chức trách sẽ có những biện pháp giúp đỡ bệnh nhân chạy thận lọc máu (như thành lập thêm trung tâm chạy thận nhân tạo, cứu người nghèo) để những người bệnh không mang trong mình cảm giác gánh nặng kinh tế cho gia đình, an tâm vui sống…