Trần Thế Kỷ
Nhiều người cho rằng ông Hoàng Phủ Ngọc Tường và em là Hoàng Phủ Ngọc Phan đều là tội đồ trong vụ thảm sát Tết Mậu Thân ở Huế.
Tôi không rõ hai ông này có thực sự đã phạm tội hay không. Nhưng đã nhắc tới Hoàng Phủ Ngọc Phan thì tôi cũng xin kể lại mấy lần gặp ông ở Nhà Xuất Bản Trẻ ( ngay bên cạnh tòa soạn báo Tuổi Trẻ ).
Trong bài “ O’ Henry Không Viết Truyện Cao Bồi” ( đã đăng trên VNTB ), tôi có nói tới việc quyển “ Cánh Chim Phiêu Lãng” mà tôi là tác giả năm 1990 bị các NXB ở TP HCM từ chối cấp GPXB, khiến tôi phải về NXB Sông Bé mới xin được. Đây là một tập truyện ngắn có bối cảnh ở nhiều đất nước khác nhau.
Nhà xuất bản đầu tiên ở TP HCM mà tôi đem bản thảo tới là NXB Trẻ, với ông Hoàng Phủ Ngọc Phan là biên tập chính. Sau khi nhận bản thảo của tôi, NXB Trẻ hẹn tôi hai tuần sau quay lại nhận kết quả. Khi tôi trở lại thì NXB Trẻ cho biêt không thể cấp GPXB cho tôi được. Người tiếp chuyện tôi chính là ông Hoàng Phủ Ngọc Phan. Tôi hỏi ông lý do từ chối thì ông Hoàng Phủ Ngọc Phan nói rằng nếu “ Cánh Chim Phiêu Lãng” được xuất bản thì sẽ “ gây dư luận”. Tôi đáp rằng một quyển sách gây dư luận mới là một quyển sách đáng được xuất bản, miễn là nó không trái đạo đức hay pháp luật.
Ông Hoàng Phủ Ngọc Phan im lặng một chốc rồi bảo NXB Trẻ không có chức năng in truyện ngắn. Nghe ông Phan nói, tôi khá ngạc nhiên và bảo ông rằng NXB Trẻ vẫn từng cho in truyện ngắn đấy thôi. Ông Phan không nói gì và bảo tôi đem bản thảo sang các NXB khác.
Các NXB khác ở TP HCM cũng đều từ chối cấp GPXB cho tôi vì lý do giống như ông Phan đưa ra.
Sau khi “ Cánh Chim Phiêu Lãng” được xuất bản theo giấy phép của NXB Sông Bé, tôi đã tặng sách cho một số vị trong giới văn học như Huỳnh Như Phương, Vương Trí Nhàn, Nguyễn Quang Sáng… Nhưng người đầu tiên mà tôi tặng chính là Hoàng Phủ Ngọc Phan.
Nhận sách tặng của tôi, ông Phan trầm ngâm một hồi rồi ngồi vào bàn cầm bút viết mấy dòng thư tay, và nhờ tôi chuyển thư cho ông Trần Hữu Lục là cây bút phụ trách mảng văn chương của báo Tuổi Trẻ. Trong thư này, ông Hoàng Phủ Ngọc Phan đề nghị ông Trần Hữu Lục viết một bài giới thiệu quyển “ Cánh Chim Phiêu Lãng” trên báo Tuổi Trẻ. Theo tôi hiểu, sở dĩ ông Phan không tự tay viết là vì chính ông đã từ chối cấp GPXB mà giờ lại viết bài giới thiệu thì kỳ quá !
Nhận được thư tay của ông Phan, ông Trần Hữu Lục hứa với tôi sẽ đăng bài về “ Cánh Chim Phiêu Lãng” trong vài ngày nữa. Nhưng vài ngày rồi vài tuần sau, chẳng hề có bài giới thiệu nào về quyển truyện của tôi xuất hiện trên báo Tuổi Trẻ. Tôi hỏi thì ông Lục đáp rằng bài giới thiệu do ông viết đã bị chặn, không cho đăng. Người chặn là Nguyễn Đông Thức, Trưởng Ban Biên tập.
Ông Trần Hữu Lục bảo tôi rằng ông đã đề nghị Tổng Biên tập nên cho đăng. Nhưng đề nghị của ông Lục cũng bị Tổng Biên tập từ chối.
Và Tổng Biên tập của báo Tuổi Trẻ lúc đó chính là bà Vũ Kim Hạnh.