VNTB – Chính quyền TP.HCM đề xuất gì với Trung ương về “chính sách thí điểm”?
Hồng Dân
(VNTB) – UBND TP.HCM đề nghị bảy nhóm vấn đề, trong đó có việc giữ nguyên tỷ lệ điều tiết ngân sách cho thành phố là 21% đến hết năm 2025.
Chính quyền TP.HCM muốn thí điểm thu thuế bất động sản thứ hai, tự quyết nhiều quy định về đầu tư để thu hút nguồn vốn tư nhân…
UBND TP.HCM vừa có tờ trình gửi Chính phủ về việc xây dựng nghị quyết về cơ chế, chính sách thí điểm tạo động lực phát triển TP.HCM, thay thế Nghị quyết 54/2017 của Quốc hội. Tờ trình do Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi ký ngày 1-12-2022.
Quan điểm của TP.HCM là các cơ chế, chính sách đặc thù phải không làm ảnh hưởng đến sự điều hành chung của chính phủ và lợi ích của các địa phương khác, mà chủ yếu nhằm tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền đô thị TP.HCM
Xây dựng các cơ chế nhằm giải phóng các nguồn lực đầu tư, đặc biệt là đầu tư nước ngoài và đầu tư tư nhân, tham gia phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, văn hóa, thể thao và du lịch của TP.HCM.
Không tăng tỷ lệ điều tiết của ngân sách chung về TP.HCM, mà xây dựng cơ chế tạo ra nguồn thu để tăng chi, nhất là chi cho đầu tư. Hình thành các cơ chế để thành phố có thêm nguồn thu cho ngân sách thành phố để chi cho đầu tư phát triển, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo với mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.
Một số nội dung đáng chú ý còn vì tính “phổ quát” của nó chứ không riêng mỗi TP.HCM cần đến, như:
Về quản lý đầu tư, hiện nay quy trình thủ tục đầu tư, cơ chế giao đất, cho thuê đất, lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư đối với các dự án chỉnh trang đô thị, cải tạo chung cư cũ rất đặc thù về quỹ đất… vướng rất nhiều quy định và đang là “điểm nghẽn” trong thu hút vốn đầu tư; thu hút PPP trong lĩnh vực văn hóa – thể thao.
Nếu được tháo gỡ sẽ huy động thêm được nguồn lực và tăng khả năng hấp thụ vốn đầu tư tư nhân, giúp cho TP.HCM phát triển.
Về tài chính ngân sách, cơ bản giữ lại các nội dung của Nghị quyết 54, ngoài quy định về thí điểm tăng mức thuế hoặc thuế suất đối với một số hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế môi trường vì không khả thi.
Bổ sung quyết định thu thuế bổ sung đối với bất động sản thứ hai trở lên, trừ bất động sản duy nhất.
Bên cạnh đó, hiện TP.HCM được hưởng ngân sách theo tỷ lệ điều tiết là 21%. Đề nghị giữ nguyên tỷ lệ này đến hết năm 2025.
Thành phố được thí điểm cơ chế bồi thường bằng đất theo tỷ lệ khi giải phóng mặt bằng. Cho phép TP.HCM được thí điểm tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án đầu tư công độc lập đối với các dự án nhóm B…
Về quản lý đô thị và tài nguyên môi trường, phân cấp cho TP.HCM phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị với điều kiện không làm thay đổi quan điểm và định hướng quy hoạch tổng thể.
Phân cấp cho TP.HCM được quyết định các nội dung liên quan đến xây dựng nhà ở thương mại; nhà ở xã hội, nhà tái định cư, xử lý chung cư cũ, nhà ở trên, ven kênh rạch… hiện đang gặp vướng về quy định.
Phân cấp hoàn toàn cho TP.HCM xây dựng và ban hành hạ số điều chỉnh giá đất tính tiền sử dụng đất đối với tất cả các khu đất, thửa đất. TP.HCM được thí điểm bồi thường “bằng đất theo tỉ lệ” khi giải phóng mặt bằng…
Về quản lý văn hóa xã hội và quản lý trật tự xã hội, phân cấp cho TP.HCM quy định các điều kiện thành lập, xây dựng các cơ sở giáo dục, y tế, văn hóa, thể dục, thể thao trong các dự án phát triển đô thị.
Mở rộng thẩm quyền “lập quy” của Hội đồng nhân dân TP.HCM trong lĩnh vực xử phạt các loại vi phạm hành chính về đô thị chưa có quy định hoặc quy định chưa đủ sức răn đe…
Về tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền, ủy quyền và cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, tiếp tục thực hiện quy định về thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức tại Nghị quyết 54. Đồng thời, bổ sung phân cấp cho Hội đồng nhân dân TP.HCM quyết định cơ cấu, số lượng cán bộ, công chức, những người hoạt động không chuyên trách tại phường, xã, thị trấn…
Về thành phố Thủ Đức, UBND TP.HCM cho biết hiện nay thành phố Thủ Đức cơ bản như đơn vị hành chính cấp quận. Theo đó, kiến nghị cho phép Hội đồng nhân dân, UBND TP.HCM phân cấp cho chính quyền thành phố Thủ Đức những nhiệm vụ thuộc thẩm quyền ở số lĩnh vực quản lý nhà nước.
Chuyển giao một số nhiệm vụ thuộc sở ngành thành phố cho thành phố Thủ Đức. Cho phép Hội đồng nhân dân TP.HCM quyết định bộ máy hành chính và các đơn vị sự nghiệp của thành phố Thủ Đức. Ưu tiên phân bổ ngân sách cho thành phố Thủ Đức để chi đầu tư phát triển.
Trước đó, phát biểu tại kỳ họp Hội đồng nhân dân TP.HCM hôm 7-7-2022, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi nhìn nhận có sự hạn chế trong việc phân cấp cho TP.HCM. Theo đó, lúc ban đầu tiếp cận theo Nghị quyết 54, việc này phân cấp cho TP.HCM, nhưng khi làm phải hỏi ý kiến các bộ, mà phải quy lại các quy định của pháp luật.
“Phân cấp phải giao điều kiện để thực hiện, đây là vấn đề cốt lõi mà TP.HCM sẽ đưa vào nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 trong thời gian tới”, ông Mãi nói – “Điều tôi kỳ vọng nhất là có cơ chế phân cấp phân quyền rõ ràng hơn trong một số lĩnh vực quản lý nhà nước cho thành phố. Ví dụ như liên quan về kinh tế, đất đai, quy hoạch, xây dựng, nhà ở, môi trường… phải được minh bạch về thẩm quyền”.