Lynn Huỳnh
(VNTB) -Trung ương tiếp tục yêu cầu của chính quyền TP.HCM nếu làm ra được 100 đồng, thì phải chuyển lên Trung ương 82 đồng, chỉ được quyền giữ lại 18 đồng mà thôi.
“TP.HCM đã đề xuất tỷ lệ điều tiết ngân sách được giữ lại là 23% trong năm 2021, nhưng tình hình chung của cả nước còn khó khăn nên đề xuất này chưa được Quốc hội thông qua. Có thể đến năm 2022 đề xuất này mới được xem xét. Vì thế, việc xem xét điều chỉnh giảm tốc độ tăng trưởng GRDP (Tổng sản phẩm trên địa bàn, viết tắt của Gross Regional Domestic Product) trên địa bàn TP.HCM còn khoảng 8% là khả thi”.
Đó là giải thích của ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP.HCM khi diễn giải vào sáng ngày 17-10 tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ XI nhiệm kỳ 2020 – 2025.
Ông Nguyễn Thành Phong theo học và tốt nghiệp Cử nhân tại Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, và được giữ lại làm giảng viên tại trường này một thời gian trước khi ông chuyển sang làm một chính khách. Với xuất thân đó nên trong diễn giải của ông Nguyễn Thành Phong vào sáng ngày làm việc thứ ba của đại hội, đã lập luận bài bản cho chuyện mặc cả ngân sách.
Theo ông Nguyễn Thành Phong, TP.HCM là địa phương có độ mở kinh tế lớn, do đó sự phục hồi tăng trưởng kinh tế thành phố sẽ phụ thuộc vào tình hình kinh tế thế giới.
Hiện nay, dịch Covid-19 trên thế giới còn diễn biến phức tạp, một số quốc gia đang bước vào làn sóng lây nhiễm thứ 2, thứ 3. Các tổ chức thế giới đánh giá sự phục hồi kinh tế thế giới vẫn kéo dài, nhanh nhất cũng hết năm 2021. Dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu ở mức âm, và hạ mức tăng trưởng năm 2021 từ 5,4% xuống còn 5,2%. Từ đó – theo nhấn mạnh của ông Nguyễn Thành Phong, có thể thấy tình hình kinh tế thế giới sẽ phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng của TP.HCM.
Tại Việt Nam, đã thực hiện tốt công tác phòng chống dịch Covid-19, song dịch Covid-19 tại Việt Nam còn tiềm ẩn, diễn biến phức tạp, chưa xác định được thời điểm tiếp cận vaccine. Dự báo kinh tế sẽ còn khó khăn trong những năm tiếp theo và Việt Nam đã hạ chỉ tiêu tăng trưởng trong năm 2020.
Đối với TPHCM, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong thông tin, dự kiến tăng trưởng kinh tế năm 2020 sẽ từ 8,3% – 8,5%. Nhưng thực tế 9 tháng đầu năm 2020, TP.HCM chỉ tăng 0,77%. Dự báo, đến cuối năm 2020, TP.HCM chỉ tăng trưởng 1,3%. Bên cạnh đó, cơ cấu dịch vụ chiếm 62% GRDP, là khu vực chịu ảnh hưởng lớn của Covid-19 nên sự phục hồi của khu vực này cần nhiều thời gian.
Trong khi đó, mặc dù đầu tư công trong 9 tháng đầu năm 2020 của TP.HCM tăng 53% so với cùng kỳ, nhưng tổng đầu tư toàn xã hội lại giảm 4,5%. Ông Phong phân tích, trong tổng số vốn đầu tư toàn xã hội năm 2020 thì vốn đầu tư của Nhà nước chỉ chiếm 13%, còn lại phần lớn là tư nhân, từ vốn đầu tư nước ngoài (FDI). “Mà đầu tư từ tư nhân, từ FDI do tác động của dịch Covid-19, nên tổng đầu tư xã hội giảm. Đây là yếu tố bất lợi cho tăng trưởng kinh tế giai đoạn tiếp theo”, Chủ tịch Nguyễn Thành Phong đánh giá.
Ông Nguyễn Thành Phong nhắc lại là TP.HCM tiếp tục đề xuất tỷ lệ điều tiết ngân sách được giữ lại là 23% trong năm 2021, nhưng phía Chính phủ nói rằng vì tình hình chung của cả nước còn khó khăn nên đề xuất này chưa được Quốc hội thông qua. Có thể đến năm 2022 đề xuất này mới được xem xét. “Vì thế, việc xem xét điều chỉnh giảm tốc độ tăng trưởng GRDP trên địa bàn TP.HCM còn khoảng 8% là khả thi”, ông Nguyễn Thành Phong biện luận.
Trước đó trên nhiều diễn đàn, người đứng đầu Chính quyền TP.HCM nhiều lần lên tiếng việc TP.HCM là địa phương tự bảo đảm cân đối ngân sách và tỉ lệ số thu nộp về ngân sách trung ương cao nhất trong 63 tỉnh, thành.
Tuy nhiên, số thu ngân sách thực tế thành phố được hưởng ngày càng giảm do tỉ lệ điều tiết cho ngân sách thành phố có xu hướng giảm qua từng thời kỳ ổn định ngân sách: năm 2003 là 33% và đến giai đoạn 2017 – 2020 chỉ còn được hưởng 18%. Đây là thời kỳ có tỉ lệ điều tiết giảm mạnh so với các giai đoạn trước…