VNTB – Có sớm loại bỏ xe máy trong thành phố được không?

Ngô Thế

 

(VNTB) – Họ làm được thì nhất định ta cũng làm được.

 

Việc loại bỏ lưu hành xe máy khuyến khích đi bộ trên hè phố, dành lòng đường cho các loại xe cơ giới khác đã được nhiều quốc gia thực hiện và coi đó là một biện pháp hữu hiệu để giảm thiểu tai nạn, ách tắc giao thông, cải thiện môi trường không khí và làm đẹp thành phố.

Ở nước ta, vấn đề này còn nhiều quan điểm khác nhau. Ngành công an, ngành giao thông đang tìm mọi cách để giảm mật độ xe máy chạy trên đường phố. Ngành công thương lại có kế hoạch phát triển, cho rằng Việt Nam ta trở thành một nước công nghiệp hóa hiện đại, văn minh thì mật độ xe máy chạy trên đường phố sẽ còn phải tăng!

Nhìn người mà ngẫm đến ta: 

Nếu ai có dịp ra nước ngoài hoặc xem trên truyền hình, hãy quan sát những thành phố đông dân mà có hạ tầng giao thông không hơn gì ta như Côn Minh, Quảng Châu, hay những thành phố có hạ tầng giao thông hiện đại như Bắc Kinh, Tokyo, London… chắc đều thấy dưới lòng đường có rất nhiều xe buýt và ôtô các loại chạy với tốc độ khá cao. Còn trên các hè phố là những dòng người đi bộ tấp nập, nhộn nhịp, trong đó có đủ mọi thành phần như công nhân, viên chức đi làm, học sinh đi học, người dân đi mua sắm, thăm viếng nhau. Hễ cách nhà hoặc cách bến xe vài ba cây số là người ta đi bộ. Họ đi bộ vừa có thể giải quyết công việc lại giảm được thời gian thể dục buổi sáng, thể thao buổi chiều. Đi bộ đã trở thành tập quán đẹp và nhu cầu không thể thiếu của mọi người. Ở một nước Bắc Âu từng có ông Thủ tướng hàng ngày xách cặp đi bộ đến công sở làm việc cách nhà 3 cây số. Tại những nơi ấy xe máy chỉ còn được dùng cho cảnh sát, nhân viên đưa thư và một vài công việc đặc thù khác, đường phố luôn luôn an toàn, thông thoáng, sạch đẹp. Trung Quốc, Nhật Bản là những nước sản xuất xe máy nhiều nhất nhưng chủ yếu là để xuất khẩu. Tại các thành phố lớn của chính nước họ, xe máy đã bị cấm lưu hành từ lâu.

Có loại bỏ xe máy được không?

Xin khẳng định rằng các thành phố nước ta, kể cả ở 2 thành phố lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, đều có thể loại bỏ sớm được xe máy mà không ảnh hưởng đáng kể đến nhu cầu đi lại đang diễn ra sôi động hàng ngày. Hãy thử làm một bài tính nhẩm như sau: Theo khảo sát của ngành giao thông thì tốc độ xe cơ giới trên nhiều đường phố ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh chỉ còn 10km/h. Nếu không có xe máy chạy chung đường thì chắc chắn tốc độ ôtô sẽ tăng lên 40-50km/h, số đầu xe chạy trên đường sẽ tăng lên được 4-5 lần, lượng khách ngồi trên xe cũng do đó có thể tăng lên 16-25 lần, hành khách xe buýt chỉ cần chờ 2-3 phút đã được lên xe. Khi đó, lưu lượng người tham gia giao thông ở thành phố sẽ bao gồm một phần hành khách đi trên hè đường, một phần khác ngồi trên các ôtô công cộng và tư nhân với sức chứa gấp nhiều lần hiện nay. Số lượng xe buýt, xe công cộng và tư nhân tăng lên 4-5 lần là nằm trong tầm tay khả năng kinh tế của Nhà nước và nhân dân ta rồi. Vậy hà tất phải chờ tới khi có hạ tầng giao thông hiện đại với hy vọng mọi người sẽ tự bỏ xe máy. Mà chắc gì xe điện ngầm, xe điện trên cao sẽ đông khách đi nếu khi người ta ngại cả đi bộ tới bến, và xe máy vẫn được phép lưu hành tự do, thoải mái như hiện nay.

5 giải pháp cụ thể

1. Nhà nước thông báo cho nhân dân biết sớm chủ trương và thời gian ( ngày, tháng, năm, khoảng 2 năm sau) sẽ thực hiện lệnh cấm lưu hành xe máy trong toàn thành phố. Chỉ riêng việc thông báo đó đã có tác dụng giảm nhanh mật độ xe máy. Chắc chắn là người dân sẽ không mua xe nữa mà chuyển dần hàng triệu xe máy ra khỏi thành phố, điều đó sẽ góp phần phát triển kinh tế – xã hội các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, các công ty sản xuất xe máy cũng sẽ chuyển hướng sang xuất khẩu là chính để tăng thu ngoại tệ cho đất nước. 

2. Ngay từ bây giờ, Nhà nước nên sửa đổi những quy định không phù hợp, còn mang tính hữu khuynh làm nhờn pháp luật, ban hành một số quy định mới nhằm tăng hiệu lực và tính nghiêm minh của Nhà nước pháp quyền, buộc mọi công dân kể cả những người thiếu ý thức nhất đều phải thực hiện nghiêm chỉnh luật lệ giao thông, người tham gia giao thông sẽ cảm thấy đi xe máy là rất phiền phức, không còn thuận tiện, thoải mái và kinh tế nữa, mong muốn được đi xe công cộng hơn. Ví dụ:

– Phạt người đi xe máy vi phạm luật và các quy định về quản lý giao thông với mức thấp nhất là tịch thu xe, kể cả trường hợp người đi xe máy ra khỏi nhà không đội mũ bảo hiểm, để xe máy trên vỉa hè v.v… Xe tịch thu được không cần lưu giữ ở bãi mà gửi tặng hoặc bán rẻ cho người nghèo vùng nông thôn ngoại thành, vùng sâu, vùng xa, lập quỹ cải thiện giao thông thành phố. Có chế độ khen thưởng những chiến sĩ cảnh sát tịch thu được nhiều xe máy vi phạm luật, phạt nặng những cảnh sát dung túng, bỏ qua cho người vi phạm… Có như vậy luật pháp mới thực sự là công cụ bảo vệ dân, bảo vệ xã hội. Thật ra, nếu so với nhiều quốc gia khác, mức phạt như trên vẫn là quá thấp.

– Giảm giá vé đi xe buýt, cán bộ, công nhân đi làm được cơ quan cấp mua vé tháng, xăng dầu bán với giá có lãi để bù lỗ cho xe buýt, không một cá nhân, tổ chức nào được chiếm dụng vỉa hè hoặc đất công để làm bãi trông giữ xe. Nhà nước không quản lý giá giữ xe máy. Xe máy và các loại xe không khuyến khích sử dụng phải chịu mức thuế giao thông cao. Do đặc thù của nước ta, “xe ôm” có thể tạm thời được lưu hành một cách hạn chế, người điều khiển xe phải có giấy phép hành nghề, mặc đồng phục, xe sơn lại một màu quy định và được quản lý chặt chẽ.

3. Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực giao thông công cộng, chuẩn bị đủ cơ số xe buýt gấp 4-5 lần số lượng hiện nay, mở thêm nhiều tuyến xe mới, tạo mọi điều kiện thuận lợi và thoải mái nhất cho hành khách đi xe công cộng.

4.Thành phố tiến hành đòi lại, chỉnh trang, mở rộng, tu sửa vỉa hè, tuyên truyền, động viên mọi người thay đổi thói quen đi xe máy bằng đi bộ trên hè phố kết hợp với đi xe công cộng.

5. Nhà nước và thành phố tổ chức các đoàn khảo sát, học tập kinh nghiệm một số thành phố nước ngoài đã từng loại bỏ lưu hành xe máy như Quảng Châu, Côn Minh hay Tokyo… chẳng hạn. Họ làm được thì nhất định ta cũng làm được.

 

GIAO THÔNG THÀNH PHỐ TA.

Đường sá vẫn tắc như nêm,

Không khí lắm bụi lại thêm khói mù,

Tai nạn va quệt đáng lo,

Xin hỏi, như thế là do đâu nào?

Xe máy vẫn tăng ào ào,

Vẫn nhập, vẫn chế, mua vào, bán ra,

Xăng dầu vẫn bán như cho,

Xe buýt chẳng đủ hỏi là đi chi?

Xe điện vẫn cứ nằm ì,

Chục năm trông ngóng nay thì vẫn mơ!

Quản lý như thể gà mờ!

Trách nhiệm như nhện chăng tơ chuồng bò!

---