Hàn Giang
Facebook không đăng nhập được vào ngày 15-5-2016 (ảnh: Hoa Thanh Quế cung cấp)
(VNTB) – “Giờ thì mọi việc đã vượt quá tầm kiểm soát thông tin của chính quyền nên họ không thể chặn. Những ai bị chặn đều tìm ra nhiều cách khác để tìm hiểu và càng chặn, hay lấp liếm thông tin thì mọi người càng tò mò tìm hiểu nhiều hơn.”
Không chỉ ngăn chặn, bắt bớ người dân tuần hành vì môi trường mà hôm 15/5/2016, rất nhiều cư dân mạng sinh hoạt Facebook ở Việt Nam đã phản ánh tình trạng “không thể đăng nhập Facebook. Vui lòng kiểm tra kết nối mạng hoặc thử lại sau”. Điều đáng nói là thời gian Facebook xảy ra tình trạng này lại trùng vào thời điểm người dân cả nước đang tiến hành cuộc tuần hành vì môi trường lần thứ 3 liên tiếp. Dư luận khẳng định vụ việc có sự nhúng tay từ phía Chính quyền Việt Nam…
Chặn Facebook để ngăn loan tỏa thông tin tuần hành vì môi trường
Đáp lời kêu gọ từ các trang mạng xã hội đặc biệt là Facebook, ngày 15/5/2016, người dân cả nước xuống đường tuần hành vì môi trường lần thứ 3 sau hai lần trước vào các ngày chủ nhật 1/5 và 8/5. Lần tuần hành thứ 3 này nhìn chung số lượng người dân tham dự không đông như hai lần trước nhưng lại mở rộng ở nhiều tỉnh thành trong cả nước và cũng có bắt bớ, ngăn chặn xảy ra. Lần tuần hành thứ 3 có khác hơn với hai lần trước ở chổ, số đông cư dân mạng từ Bắc chí Nam đều cho rằng trang Facebook cá nhân của mình rơi vào tình trạng không thể đăng nhập được gọi tắt là bị chặn hoặc chỉ một vài nơi cho biết là không bị chặn, hoạt động chậm.
Thời điểm bắt đầu xảy ra tình trạng Facebook bị chặn được cư dân mạng chia sẻ là từ 13 giờ chiều ngày 14/5 cho đến chiều tối ngày 15/5/2016 mới đăng nhập vào được Facebook.
Chia sẻ với Việt Nam Thời Báo (VNTB), từ Hà Nội, anh Hưng cho biết trạng Facebook cá nhân của anh bị chặn từ chiều ngày 14/5 và rất nhiều bạn bè của anh cũng chung hoàn cảnh. Anh Hưng nói:
“Mình (Facebook) bị chặn từ chiều ngày 14/5, khoảng 13h10. Có rất nhiều bạn bè cũng bị như mình, và hầu hết đều phải cài SurfEasy để vào. Sau khi cài phần mềm vượt tường lửa thì mình cũng không để ý lúc nào facebook vào lại bình thường. Ngày 16/5 vẫn có người nói facebook vào rất chập chờn”
Tại Đà Nẵng, anh Huấn cũng phản ánh tình trạng Facebook bị chặn bắt đầu từ thời điểm chiều ngày 14/5. Anh Huấn nói:
“Đúng hôm 15/5 facebook bị chặn toàn bộ không vào được Từ chiều 14/5 vào facebook đã không được. Bạn bè bị như vậy rất đông. Trưa 16/5 mới bình thường.”
Hay những chia sẻ của anh An đến từ Sóc Trăng dưới đây cũng chung một ý như anh Huấn và anh Hưng . Anh An không biết Facebook của bạn bè có xảy ra trường hợp tương tự như anh hay không. Anh An chia sẻ:
“Tôi dùng mobifone. Bắt đầu từ chiều ngày 14/5 (Facebook) chặn cả ngày 15/5. Bạn bè thì không biết vì tôi không hỏi. Sáng ngày 16/5 vô facebook bình thường (dùng 3G).”
Theo tìm hiểu. VNTB ghi nhận có một vài nơi Facebook vẫn hoạt động bình thường hoặc cũng có nơi Facebook vẫn đăng nhập được nhưng hoạt động rất chậm. Một vài tiệm Internet mà VNTB ghé vào tìm hiểu, xác nhận có chung tình trạng không đăng nhập Facebook được. Hỏi chủ tiệm Internet để hiểu nguyên do thì được chủ tiệm cho biết Facebook hôm nay bị lỗi, không mở được.
Tại sao xảy ra tình trạng Facebook không thể đăng nhập được trên phạm vi cả nước như vậy? Câu trả lời của số đông người dân mà VNTB hỏi qua tất cả là vì có liên quan đến cuộc tuần hành vì môi trường của người dân cả nước diễn ra vào ngày 15/5/2016. Vì không muốn thông tin cuộc tuần hành lan tỏa trên các trang mạng xã hội đặc biệt là trang Facebook, chính quyền đã tác động đến nhà cung cấp mạng Internet như VNPT, 3G… phải hạn chế hoạt động Facebook như ý kiến cá nhân của anh Hưng, anh Huấn và anh An.
Ý kiến của anh Hưng:
“Họ muốn ngăn chặn thông tin về cuộc tuần hành ngày 15/5. Và đặc biệt muốn cô lập thông tin của mọi người.”
“Do an ninh yêu cầu nhà mạng chặn để không cho mọi người xuống đường. (tuần hành vì môi trường)”
Ý kiến của anh Huấn. Anh An cũng chung ý kiến với anh Hưng và anh Huấn, việc chặn Facebook này là có liên quan đến cuộc tuần hành vì môi trường của người dân cả nước không chỉ diễn ra ở các thành phố lớn như Hà Nội, Sài Gòn mà các rải khắp các tỉnh thành cả nước vì vậy Facebook cũng phải bị chặn trong phạm vi cả nước.
Việc ngăn chặn là “dao hai lưỡi”
Phải thừa nhận Facebook giờ đây đã trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu của người dân Việt Nam. Với con số thống kê hơn 30 triệu người dùng Facebook trong tổng số hơn 90 triệu dân đủ để nói lên sức lan tỏa của Facebook. Facebook ra đời không chỉ kết nối, chia sẻ thông tin giữa cá nhân với cá nhân mà cả thế giới giờ đây đã không còn khoảng cách. Facebook đã làm những việc mà ở Việt Nam có hơn 700 tờ báo, gần trăm kênh truyền thông vẫn không làm được. Vì vậy, thật không khó để lý giải vai trò của Facebook có liên quan gì đến cuộc tuần hành vì môi trường của người dân Việt Nam vào ngày 15/5/2016, đến nỗi Chính quyền Việt Nam phải nhúng tay vào việc hạn chế hoạt động của Facebook vào ngày này. Anh Hưng cho biết ý kiến cá nhân của anh:
“Việc tuần hành ở nơi này nơi kia luôn được mọi người chia sẻ rộng rãi, đặc biệt qua kênh facebook. Vì vậy, cộng sản sợ facebook tạo ra một hiệu ứng đám đông tán thành và xuống đường. Hơn 700 tờ báo nhưng không có tờ báo nào dám viết sự thật nên người dân chỉ còn tiếng nói duy nhất qua facebook.”
Không chỉ kết nối, chia sẻ thông tin, Facebook còn giúp người dân ở các nước đang bị cai trị bởi một thể chế độc tài biết đến dân chủ là gì? Vô tình hay gián tiếp, Facebook đã giúp cho người dân học tập, làm quen với dân chủ. Ở Việt Nam cũng không ngoại lệ, những cuộc xuống đường tuần hành để lên tiếng bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân trong thời gian gần đây được cho là đáp lời từ những lời kêu gọi được đăng tải trên các trang Facebook. Cuộc tuần hành vì môi trường ngày 15/5 cũng phát xuất từ lời kêu gọi được đăng trên trang Facebook, với sức lan tỏa của Facebook là điều chính quyền lo ngại bởi những thông tin bất lợi dễ dàng lọt ra thế giới bên ngoài, không thể bưng bít được. Anh An chia sẻ:
“Facebook khởi phát tuần hành. Mạng xã hội Facebook ở Việt Nam là tiến bộ nhất, có cộng đồng dân chủ lớn nhất hoạt động, liên thông với bè bạn quốc tế. Chính quyền chặn Facebook thông qua nhà mạng nhằm triệt đi phương tiện liên lạc, phối hợp trực tiếp khi tuần hành, đồng thời bưng bít thông tin đàn áp ra thế giới.”
Anh An nói thêm, thời gian gần đây, việc ngăn chặn Facebook trở nên thường xuyên hơn. Anh An dẫn chứng:
“Từ cuối 2014 trở đi, tần suất chặn tăng lên theo hoạt động của xã hội dân sự. Rõ nhất là đầu tháng 11/2015, mạng 3G mobiphone bị chặn 2 ngày Tập Cận Bình đến Việt Nam.”
Anh An khẳng định, vụ việc Facebook bị chặn vừa qua là do chính quyền mà ở đây là cơ quan công an , an ninh tác động chứ không thể do nhà mạng họ tự ý làm.
“Không nhà mạng nào ngu xuẩn đến thế: đập mẻ chén cơm đang ăn. Họ làm vì áp lực từ công an…”
Còn với anh Hưng thì từ trước giờ chưa có sự kiện nào mà facebook bị chặn. Chỉ khi xảy ra thảm họa môi trường và đặc biệt là những lời kêu gọi xuống đường để bày tỏ quyền công dân, yêu cầu chính quyền minh bạch được rất nhiều người hưởng ứng nên chính quyền mới sợ và chặn facebook. Liệu rằng việc chính quyền Việt Nam ngăn chặn facebook hiệu quả nhằm tránh loan tải những thông tin tuần hành, ngăn chặn được sự tìm hiểu của người dân? Không thể, anh Hưng nói:
“Giờ thì mọi việc đã vượt quá tầm kiểm soát thông tin của chính quyền nên họ không thể chặn. Những ai bị chặn đều tìm ra nhiều cách khác để tìm hiểu và càng chặn, hay lấp liếm thông tin thì mọi người càng tò mò tìm hiểu nhiều hơn.”
Nhiều lần bị chặn Facebook, cư dân sinh hoạt Facebook không khó nhận ra hễ khi có những vấn đề liên quan đến Chính trị dễ bị đặt vào tình huống đối kháng là Facebook thường hay bị chặn. Việc làm này nếu xảy ra vào thời gian hạn chế thông tin trước đây thì không nói gì nhưng hiện nay đang là con dao hai lưỡi. Nó sẽ có hiệu quả đối với những người thờ ơ với chính trị, vô cảm trước những bất công xã hội. Còn đối với những người quan tâm thì việc ngăn chặn Facebook trở nên vô hiệu, họ sẽ tìm mọi cách để thoát khỏi sự ngăn chặn và đẩy sự bức xúc và phẫn nộ càng tăng cao sẽ khiến chính quyền nói chung và nhà kinh doanh mạng Intenet nói riêng rơi vào tình thế hoặc rủi ro hoặc khó lường.
“Có, nhưng ít. Như thường lệ, người dân thờ ơ chính trị. Việc có hay không những thông tin đó đối với họ không quan trọng. Còn với ai quan tâm, họ sẽ tìm các cách liên lạc, truyền thông khác. Khi đó, việc chặn Facebook phản tác dụng vì gây phẫn nộ, chưa nói tới việc đặt các nhà mạng vào thế rủi ro kinh doanh.”, lời của anh An.