Võ Hàn Lam
(VNTB) – Không rõ chính quyền thí điểm điều gì khi ‘mở cửa’ lại quận 7 và Củ Chi của Sài Gòn?
Cứ hình dung hàng hoá thiết yếu cho cư dân làm thế nào vào được quận 7 hay ra Củ Chi khi chợ đầu mối, chợ buôn sỉ, buôn nửa sỉ nằm ở quận khác?
Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng – Manufacturing Purchasing Managers Index (PMI) của Việt Nam ở tháng 8-2021 giảm xuống 40,2 điểm. Tháng trước đó, PMI cung giảm còn 45,1 điểm. Con số này cũng là mức suy giảm mạnh nhất kể từ tháng 4-2020, đồng thời, các điều kiện kinh doanh đến nay cũng giảm ba tháng liên tiếp.
Theo IHS Markit, tình trạng suy thoái trong lĩnh vực sản xuất của Việt Nam trầm trọng hơn trong tháng 8 khi Covid-19 bùng phát ở mức độ tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu. Những biện pháp hạn chế dẫn đến đóng cửa tạm thời một số doanh nghiệp, các biện pháp giãn cách xã hội và hạn chế đi lại nhằm cố gắng kìm hãm sự lây lan dịch bệnh khiến sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới, hoạt động mua hàng và việc làm đều giảm nhanh hơn.
Trong khi đó, tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng chưa từng có tiền lệ tiếp tục diễn ra trong bối cảnh khó khăn của khâu vận chuyển và áp lực với các hải cảng của quốc gia. Điều này, cùng với tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu, đã tạo áp lực làm chi phí đầu vào tiếp tục tăng mạnh.
“Suốt bốn ngày, 44 chiếc xe chở theo gần 500 tấn hàng tiêu dùng của chúng tôi bị chôn chân trên đường”, ông Đỗ Thái Vương, phó Chủ tịch Phát triển Bền vững và Truyền thông Unilever Việt Nam đã chia sẻ với truyền thông về câu chuyện đứt gãy chuỗi cung ứng ở thời gian mà chính quyền thành phố Cần Thơ yêu cầu các doanh nghiệp vận tải phải “đăng ký trước” và “sang xe, đổi tài” tại bãi tập kết, cho dù tài xế đã thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt.
Ông Đỗ Thái Vương nhận định, nếu đứt gãy chuỗi cung ứng tiếp tục kéo dài, sẽ có nhiều hệ lụy cho nền kinh tế và xã hội. Đầu tiên, sẽ thêm nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa do không có nguyên vật liệu đầu vào để sản xuất và chi phí để duy trì sản xuất tới lưu thông hàng hóa đội lên quá cao.
Thứ hai, việc “ngăn sông cấm chợ” trong vận chuyển hàng hóa đến các địa phương không chỉ gây khó khăn cho khâu đầu ra của doanh nghiệp, mà còn dẫn đến tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung hàng hóa cho người dân, đặc biệt là những sản phẩm thiết yếu góp phần phòng chống dịch bệnh, như sản phẩm vệ sinh cá nhân, vệ sinh khử khuẩn bề mặt, thực phẩm…
Thứ ba, một khi các doanh nghiệp không thể trụ nổi, vấn đề an sinh xã hội và mục tiêu phát triển kinh tế của chính phủ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, chưa kể có thể phát sinh vấn đề nhập lậu hàng hóa nếu nguồn cung trong nước thiếu hụt và lạm phát trong những tháng cuối năm.
Thời sự quận 7, huyện Củ Chi của Sài Gìn đang rục rịch tái mở cửa là một dẫn chứng cho không thể bó hẹp trong địa giới hành chính.
Ông Đinh Ngọc Thắng, Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM, nói rằng Sài Gòn nằm trong mắt xích quan trọng với sự kết nối nguyên liệu vùng.
Chẳng hạn, nhiều nhà máy tại khu công nghiệp TP.HCM sử dụng hoàn toàn nguyên liệu nông sản từ các tỉnh miền Tây, nguyên vật liệu từ Đồng Nai, Bình Dương và ngược lại. Thế nên, bàn chuyện mở cửa kinh tế phải tính các tỉnh lân cận, thậm chí khu vực phía Nam.
Như vậy đòi hỏi chính quyền TP.HCM cần ngồi lại với các tỉnh để bàn tính mở cửa thế nào. Giả sử thành phố mở thông thoáng hơn cho logistics, thủ tục xuất khẩu, nhưng vận chuyển lúa gạo từ miền Tây lên để xuất đi từ các cảng ở Sài Gòn không được, do một địa phương nào đó ở tỉnh vẫn đang “bế quan tỏa cảng”, thì mọi chuyện cũng chỉ là công cốc.
“Hiện tại, vẫn cứ ông tỉnh A hỏi giấy đi đường, tỉnh B hỏi giấy xét nghiệm, ông tỉnh C lại không cho chở gạo về kho sau 6 giờ chiều” – ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần nông nghiệp công nghệ cao Trung An, cho hay như vậy.