VNTB – Dung Quất sẽ đóng cửa vì thiếu cạnh tranh, do nhận ưu đãi quá nhiều?
(VNTB) tổng hợp – Nhà máy lọc dầu Dung Quốc là một dự án kinh tế trọng điểm quốc gia đặt tại Quảng Ngãi. Tuy nhiên, đây cũng là dự án nhận nhiều sự chỉ trích vì yếu tố địa điểm (Quảng Ngãi) mang tính chính trị hơn là kinh tế từ thời điểm lên dự án và nó đã cho thấy thấy hiệu quả mang lại ngày càng kém, trong bối cảnh sự cạnh tranh mở rộng theo chiều hướng hội nhập sâu vào nền kinh tế.
Chính sách thuế mà Công ty TNHH lọc hóa dầu Bình Sơn đang nói đến liên quan đến thông tư của bộ hướng dẫn mức thuế theo các hiệp định thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc, ASEAN – Hàn Quốc… trong đó có đặt ra mức thuế ưu đãi đặc biệt – thấp hơn mức Công ty Bình Sơn đang hưởng. Và theo tính toán của công ty này, mức chênh lêch thuế trên khiến năm 2015 sản phẩm của Bình Sơn có giá cao hơn sản phẩm nhập từ ASEAN tới 1.469 đồng/lít (với xăng A92)…
Cũng cần phải nhắc lại về những ưu đãi mà Chính phủ áp dụng cho Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Lọc hóa dầu Bình Sơn, theo Quyết định số 925/QĐ-TTg, ngày 26/7/2012, công ty này được áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 10% trong thời gian 30 năm; được miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong thời gian 9 năm tiếp theo kể từ năm đầu tiên Công ty Bình Sơn có thu nhập chịu thuế từ Dự án Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Ngoài ra, Công ty Bình Sơn được hưởng 3% – 7% tiền thuế nhập khẩu đối với từng loại sản phẩm trong các năm từ 2012-2018 với cơ chế thu điều tiết đối với sản phẩm lọc dầu và hóa dầu tiêu thụ trong nước.
Cụ thể, theo Quyết định 925, sẽ thu điều tiết đối với toàn bộ sản phẩm lọc dầu (xăng, dầu, LPG) và sản phẩm hóa dầu do Công ty Bình Sơn sản xuất, chế biến tiêu thụ trong nước. Tỷ lệ thu điều tiết là chênh lệch giữa mức thuế suất thuế nhập khẩu của các sản phẩm lọc dầu và sản phẩm hóa dầu tại thời điểm tiêu thụ trừ mức giá trị ưu đãi tính trong giá bán đối với xăng, dầu là 7%; LPG là 5% và sản phẩm hóa dầu là 3%. Nhưng nếu thuế nhập khẩu do Nhà nước quy định thấp hơn mức giá trị ưu đãi tính trong giá bán là 3% đối với sản phẩm hóa dầu, 5% đối với LPG và 7% đối với xăng dầu, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam sẽ phải bao tiêu sản phẩm cho Công ty Bình Sơn và đưa mức giá trị ưu đãi vào giá bao tiêu sản phẩm. Thời gian áp dụng thu điều tiết thực hiện từ năm tài chính 2012 đến hết năm 2018.
Những ưu đãi trên có thể được hiểu theo cơ chế đặc thù của khu kinh tế Dung Quất trong quyết định thành lập. Dù nó là chính sách của Chính phủ để thu hút đầu tư, đặc biệt với dự án đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, theo TS Lê Đăng Doanh, với ưu đãi và nhất là cơ chế bù giá theo thỏa thuận thì chính người dân đang phải chịu thiệt thòi với phần tiền thuế bị mất.
Ngoài nhà máy lọc dầu Dung Quất được ưu đãi ra, thì dự án Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn (Tĩnh Gia – Thanh Hóa) với trị giá đầu tư lên đến 9 tỷ USD, được công bố từ năm 2008, dự kiến sẽ bắt đầu đi vào hoạt động năm 2017. Và vì cũng mang tầm quan trọng lớn đối với thị trường dầu khí nên ưu đãi thuế nhập khẩu đối với dự án này là 7% đối với xăng dầu, 5% với LPG và 3% với sản phẩm hóa dầu. Theo các chuyên gia của PVN, so với Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, ưu đãi dành cho Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn tốt hơn, bởi có ràng buộc rằng, nếu mức thuế nhập khẩu các sản phẩm xăng dầu, LPG và lọc hóa dầu thấp hơn các mức trên, thì chủ đầu tư sẽ được Nhà nước bù phần thuế thiếu hụt này.
 |
| Nhà máy lọc dầu Dung Quất |