Diễm Thi tổng hợp
(VNTB) – Ngày mai thứ Tư 12/02/2020, Nghị viện châu Âu sẽ phê chuẩn hiệp định thương mại EVFTA với Việt Nam, mặc dù một số dân biểu và tổ chức phi chính phủ đang yêu cầu hoãn phê chuẩn cho đến khi tình hình nhân quyền ở Việt Nam được cải thiện.
EVFTA được ký kết sau sáu năm đàm phán và được cho là thỏa thuận thương mại tham vọng nhất được ký kết với một quốc gia đang phát triển.
EVFTA sẽ loại bỏ 99% thuế quan trong thời gian bảy năm và sẽ giảm các hàng rào phi thuế quan khác đối với rượu vang và rượu mạnh. Hiệp định này cũng sẽ bảo vệ các chỉ dẫn địa lý của Châu Âu trên các sản phẩm bao gồm rượu Champagne, rượu vang Rioja và phô mai Parmigiano.
Theo ông Geert Bourgeois, thỏa thuận này sẽ mang lại sự thịnh vượng của cả EU và Việt Nam, đồng thời là cơ hội tuyệt vời cho các nhà xuất khẩu và nhà đầu tư châu Âu.
Nhưng các tổ chức nhân quyền và một số tổ chức khác đang kêu gọi EU hoãn phê chuẩn EVFTA cho đến khi Việt Nam cải thiện nhân quyền và điều kiện lao động hơn nữa.
Trong cuộc tranh luận được tổ chức vào phiên họp toàn thể hôm thứ Ba, các nhóm chính trị bao gồm EPP, Xã hội – Socialists, nhóm Renew Europe tự do và những người bảo thủ đã nói ủng hộ phê chuẩn, trong khi các đảng khác lại phản đối như đảng Xanh, Identity and Democracy, và Left-GUE.
Sau Nghị viện thông qua, thỏa thuận này phải được Hội đồng châu Âu phê chuẩn. Thỏa thuận bảo vệ đầu tư cũng phải được 27 quốc gia thành viên phê chuẩn.
Nhân quyền
Ủy viên thương mại Phil Hogan cho rằng thoả thuận sẽ đem lại lợi ích to lớn và cho rằng Việt Nam đã thực hiện một số cam kết đáng khích lệ như đã phê chuẩn sáu trong số tám công ước của ILO Tổ chức Lao động Quốc tế và hai công ước còn lại sẽ được thông qua vào năm 2023.
Tuy cho rằng nhân quyền vẫn tiếp tục cần được quan tâm nhưng ông Hogan tin rằng nếu không phê chuẩn thỏa thuận sẽ không có mấy lựa chọn để theo đuổi chương trình cải cách ở Việt Nam.
Phần lớn các dân biểu đã ủng hộ việc sử dụng các công cụ trong khuôn khổ mới để cải thiện các điều kiện nhân quyền và điều kiện lao động như thành lập một ban cố vấn với sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự để giám sát việc thực hiện thỏa thuận.
Chủ tịch Ủy ban Thương mại Quốc tế, Bernd Lange tin rằng EVFTA sẽ đem lại sự thay đổi cho người dân Việt Nam thông qua đối thoại cũng như cảnh báo nếu không chấp thuận thỏa thuận trong giai đoạn này có thể có lợi cho phe bảo thủ của Đảng Cộng sản trong nước chống lại cải cách, trước Đại hội đảng 13 vào năm tới.
Nhưng một số dân biểu nhắc nhở rằng việc đồng ý thông qua EVFTA diễn ra trong bối cảnh tình hình nhân quyền đang xấu đi và môi trường kém cỏi.
Dân biểu Đảng Xanh bà Saskia Bricmont nói “Chúng ta phải lưu ý rằng Thỏa thuận xanh và nhân quyền sẽ không được tôn trọng ở nghị viện này”.
Emmanuel Maurel, thành viên của United Left / GUE, cũng không đồng ý với sự lạc quan của một số đồng nghiệp và Ủy ban về tác động tích cực của thỏa thuận vì nó sẽ ảnh hưởng đến công nhân châu Âu trong lĩnh vực dễ bị tổn thương nhất, như dệt may.
Ông nói thêm rằng “ hoặc là quý vị cực kỳ ngây thơ hoặc cực kỳ đạo đức giả về nhân quyền”.
28 tổ chức phi chính phủ đã gửi thư cho các nghị sỹ vào ngày 4 tháng 2 yêu cầu hoãn phê chuẩn EVFTA cho đến khi chính phủ Việt Nam đồng ý đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể và có thể kiểm chứng về bảo vệ quyền lao động và nhân quyền.
Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, Việt Nam đã làm chẳng mấy cải thiện hồ sơ nhân quyền tồi tệ trong năm 2019, và tiếp tục hạn chế hay ngăn cấm tất cả các quyền dân sự và chính trị cơ bản.
Ông Kelsey Zorzi, Giám đốc vận động cho tự do tôn giáo toàn cầu cho ADF International kêu gọi Nghị viện châu Âu thể hiện cam kết đối với nhân quyền và hoãn thỏa thuận thương mại cho đến khi Việt Nam cải thiện hồ sơ nhân quyền nhất là đối với các nhóm tôn giáo thiểu số người H’mong hay Ky tô giáo.