Anh Khoa dịch
Nguồn: The Economist
(VNTB) – Các nước phương Tây đang tăng cường sản xuất
Việc giải phóng Kherson vào ngày 11 tháng 11 chưa kết thúc chiến tranh. Nga vẫn chiếm 70% diện tích của tỉnh Kherson nằm ở phía đông sông Dnepr, chưa kể các vùng đất thuộc tỉnh Zaporizhia bên cạnh, Donetsk và Luhansk ở phía đông. Nhưng đó là “khởi đầu của sự kết thúc”, Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố. Ông phát biểu hùng hồn kiểu thủ tướng Anh Churchill khi đi bộ trên đường phố Kherson vào ngày 14 tháng 11.
Tiền tuyến trong tỉnh này vẫn đang dịch chuyển. Các lực lượng vũ trang Ukraine đang tỏa ra khắp bờ tây của sông Dnepr, tìm kiếm lính Nga bị kẹt lại. Nghe nói Ukraine đã tấn công vào Oleshky, đối diện với thành phố Kherson qua sông Dnepr, và Nova Kakhovka, nơi có con đập quan trọng, cũng như vào Kinburn Spit, một dải đất hẹp nhô ra Biển Đen. Nhưng không có bằng chứng nào cho thấy những hoạt động táo bạo này là có thật.
Câu hỏi đặt ra là liệu Kherson là vùng mới nhất được giải phóng trong các cuộc tấn công ngoạn mục của Ukraine hay, như ông Zelensky gợi ý, chỉ là một cột mốc trong sự sụp đổ dần dần của các phòng tuyến của quân Nga. Nhìn chung, Ukraine hiện có ba lựa chọn.
Một là truy đuổi Nga ở phía đông sông Dnepr. Việc này tương đối khó. Quân Nga đã cho nổ tung những cây cầu quan trọng khi rút lui. Họ vẫn có một số quân thiện chiến nhất và nhiều pháo binh trong khu vực này. Chính hạn chế về địa lý từng gây khó khăn các chỉ huy Nga – một con sông rộng gần 2 km – sẽ khiến những người Ukraine đau đầu.
Một cách khác là củng cố cuộc tấn công đầy hứa hẹn đang diễn ra ở phía đông. Tại tỉnh Luhansk, Ukraine đã và đang gây sức ép lên các phòng tuyến của Nga xung quanh thị trấn Svatove, một nút trên các tuyến đường tiếp tế quan trọng cho phía nam. Tinh thần của Nga dường như đặc biệt thấp trong khu vực này, bằng chứng là các tân binh mới được huy động phải đối mặt với khó khăn cực độ và thương vong nặng nề khi đối mặt với các cuộc pháo kích của Ukraine.
Tham vọng hơn nữa là lựa chọn thứ ba: một cuộc tấn công lớn về phía nam từ Zaporizhia về phía Melitopol và xa hơn nữa để cắt đứt con đường trên đất liền từ Nga tới Crimea, và có thể từ đó dọc theo bờ biển Biển Azov tới Mariupol. Ông Zelensky muốn tiến hành một cuộc tấn công như vậy vào mùa hè vừa qua, nhưng đã bị chính các tướng lĩnh của ông ngăn cản, sau khi Mỹ và Anh trình bày các mô hình tác chiến cho thấy những khó khăn và tổn thất có thể xảy ra trong một cuộc tấn công như vậy.
Nga rõ ràng coi đây là một việc có thể xảy ra. Họ đang tạo ra các kim tự tháp bê tông nhỏ, được gọi là răng rồng, và có lẽ đặt chúng xung quanh Mariupol để chặn các cuộc tấn công bằng thiết giáp. Hình ảnh vệ tinh cho thấy các máy xúc đào rãnh ngoằn ngoèo ở lối vào Crimea. Một quan chức phương Tây cho biết những chiến hào và công sự này là “kiểu cũ và cố định”, “nhưng phù hợp với mục đích hiện tại”.
Không còn nghi ngờ gì nữa, quân đội Nga đang ở trong tình trạng tồi tệ. Tình báo Ukraine nói rằng Nga chỉ còn khoảng 120 tên lửa đạn đạo Iskander trong kho vũ khí của mình. Tình hình với đạn pháo thậm chí còn tồi tệ hơn. Các quan chức phương Tây đã nói với The Economist rằng Nga còn đủ đạn để dùng khoảng một tháng nữa – đó là lý do tại sao họ quyết định từ bỏ mặt trận Kherson.
Nhưng Ukraine cũng phải đối mặt với một số khó khăn tương tự. Họ đang thiếu nhiều loại đạn dược khác nhau, bao gồm cả các tên lửa đất đối không để chống lại máy bay không người lái do Iran cung cấp và tên lửa của Nga. Ukraine đã bắt đầu tấn công kể từ tháng Tám. Họ cũng đã phải chịu những thương vong nặng nề. Tướng Mark Milley, chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, cho biết vào ngày 9 tháng 11 rằng Ukraine, tương tự Nga, đã phải chịu khoảng 100.000 thương vong, hoặc bị giết hoặc bị thương.
Những người hoài nghi, bao gồm cả Tướng Milley, lập luận rằng các cuộc tấn công chính của Ukraine có lẽ đã kết thúc vì mùa đông đang đến. Họ lập luận rằng các cuộc tấn công trên bộ của Ukraine ở Kherson không khác nhiều so với của Nga ở Donbas—chậm, gây thương vong lớn và tương đối kém hiệu quả—và rằng bước đột phá trước đó ở Kharkiv chỉ xảy ra do các phòng tuyến của Nga thiếu người điều khiển, một tình trạng khó có thể xảy ra ở nơi khác khi các tân binh được điều động đến với số lượng lớn hơn và Nga bố trí lại hơn 30.000 binh sĩ từ Kherson.
Những người lạc quan chỉ ra lợi thế của Ukraine. Họ có 200.000 đến 300.000 quân có khả năng chiến đấu, chống lại ít hơn 100.000 quân Nga trên chiến trường. Tinh thần của các lực lượng Ukraine rất cao, một yếu tố quan trọng trong chiến tranh mùa đông, trong đó các binh sĩ phải chịu đựng gian khổcực độ. Họ cũng có lợi thế về hỏa lực chính xác, nhờ đạn pháo và tên lửa dẫn đường bằng GPS, chẳng hạn như đạn pháo Excalibur.
Michael Kofman của cna, một tổ chức nghiên cứu, cho biết thành công của Ukraine ở Kherson cuối cùng mang lại những lý do cho cả sự lạc quan và thận trọng. Nó cho thấy rằng Ukraine, nếu được cung cấp đầy đủ, có thể giành lại lãnh thổ theo thời gian, nhưng các cuộc tấn công trong tương lai có nhiều khả năng là những trận chiến tiêu hao, chậm hơn so với cuộc tấn công thần tốc giống như Kharkiv. Ông Kofman lập luận rằng đạn dược, đối với pháo binh và phòng không, là “yếu tố quyết định nhất”. Các đơn vị Ukraine tấn công sẽ phải dùng nhiều đạn hơn các đơn vị Nga phòng thủ. Theo một nguồn tin, họ đã dùng phần lớn số đầu đạn GMLRS, một loại tên lửa được dẫn đường bằng GPS do Mỹ sản xuất hàng tháng, theo một nguồn tin đáng tin cậy.
Tin tốt là Mỹ và các đồng minh châu Âu đang bắt đầu gia tăng sản xuất đạn dược. Tin xấu là Ukraine có thể không hưởng được thành quả của việc này cho đến mùa hè năm sau. Ông Zelensky có thể nên nhớ rằng sau khi Churchill tuyên bố một cách khiêm tốn hơn về sự kết thúc của sự khởi đầu sau trận El Alamein thứ hai vào năm 1942, thế chiến thứ haivẫn kéo dài thêm ba năm nữa.
Nguồn:
Ukraine has momentum. What it needs now are munitions | The Economist