Minh Trí
(VNTB) – Những ngày qua, sự kiện cá chết ở hồ Từ Vân, tỉnh Bình Dương đã gây ít nhiều xôn xao. Đại diện Chi cục Thủy lợi tỉnh Bình Dương xác nhận sự việc các chết bất thường tại hồ thủy lợi Từ Vân 1.
Đến nay, theo nhà chức trách, khoảng gần 800 kg cá tự nhiên chết trong hồ đã được cơ quan chức năng vớt lên để xử lý. Một vài ý kiến cho rằng, nhiều hộ chăn nuôi gia súc đã xả trực tiếp rác thải, chất thải xuống hồ.
Ảnh: Cống xả của khu công nghiệp Bàu Bàng vào hồ Từ Vân.
Người dân nói gì?
Nhóm phóng viên Việt Nam Thời Báo đã có mặt tại huyện Bàu Bàng, tỉnh Bình Dương. Người dân nói rằng: “Theo mình là do xịt thuốc, thuốc diệt bèo với lục bình trên hồ. Cái hồ này là của thủy lợi, anh em nhà người ta. Nói nào ngay nuôi mấy năm nay rồi, cá vẫn bình thường không sao hết. Hồi xưa là lục bình nhiều lắm, người ta xịt thuốc. Nó thấm dần dần rồi lục bình cũng chết, sau đó người ta xịt thuốc diệt bèo. Người ta nghi là thuốc thấm vào nước nên cá chết” (trích băng ghi âm).
Một người dân khác cho biết: “Cũng không biết nguyên nhân cụ thể là như thế nào nhưng mình ở đây cũng sợ là nguy hiểm nguồn nước, ảnh hưởng đến thức ăn, rồi sức khỏe. Lúc cá chết, cũng thấy có xe gom cá rồi chở cá đi đâu đó, mình cũng không rõ”.
Sự “bá đạo” của chính quyền địa phương
Ghi nhận của phóng viên tại hiện trường, khi chuẩn bị máy ảnh, máy quay phim thì một số người dân gần đó “lật đật” phẩy tay: “Nói với các em biết thôi chứ ở thì đây nó thù, nó có bè có cánh hết, cũng phiền lắm”.
Người dân không dám nói lên tiếng nói dù có khá nhiều bức xúc, bởi một lẽ, họ sợ bị trả thù: “Hồ này nó giữ mấy năm nay rồi, nó không có cho câu cá. Nó bắt được là có đánh chết luôn, ngay cả một đứa con nít cầm cần câu ra thôi nó cũng đánh luôn đó. Mình thì mình biết tình hình như thế nào, nhưng mà nói lên thì nó không tha đâu”.
Có lẽ thấy người dân quê hiền lành, chất phác, phần lại “xa mặt trời” nên không ít “đầy tớ” đã lạm dụng quyền hành của mình để chèn ép, bắt nạt người dân. Còn với những người dân làm lụng quanh năm, họ chỉ cầu mong sao cho mọi chuyện bình yên, gia đình yên ổn, miễn sao đừng bị chính quyền địa phương làm khó dễ là mãn nguyện rồi.
Phiên bản “Formosa” Bàu Bàng?
Vài người dân thích luận bàn thế sự ở nơi này nhắc khéo về cái cống xả gần đó của khu công nghiệp Bàu Bàng cận kề ba cái hồ thủy lợi cùng tên Từ Vân, được đánh số từ 1 đến 3. Cái lý đưa ra là loại cá chết toàn giống rô phi; mà cá rô phi thì sức sống mạnh lắm, nước nhiễm phèn hay nước ao tù đọng… loại cá này vẫn sinh sôi nảy nở.
Nhiều người trung niên kể chuyện trong những năm chiến tranh, ở phía Bắc có công thức: Xung quanh các trại lợn của hợp tác xã là một hệ thống mương nuôi toàn rô phi. Con rô phi dễ nuôi, ăn toàn nước phân từ chuồng lợn thải ra và đẻ rất khỏe. Tuy nhiên, thời đó giống rô phi còn quá nhỏ, chỉ khoảng 1-2 lạng/con. Người ta thu cá và làm mắm chượp để cung cấp lại cho lợn. Người ít tiền thì mua cá đó về ăn.
Liên tưởng chuyện cống xả thải đâu đó ở khu công nghiệp Bàu Bàng vào cụm hồ Từ Vân, còn là vì con rô phi chịu được cả ở nguồn nước có hàm lượng amôniắc tới 2,4mg/lít và lượng oxy chỉ có 1mg/lít. Nó chịu nhiệt tới tận 42 độ C và chịu lạnh được tới 11 độ C. Giới hạn pH đối với chúng từ 5-10. Vùng nước mà đến cá rô phi còn không sống sót nỗi, thì…
Người dân sống quanh cụm hồ Từ Vân cho hay nhờ báo chí đưa tin nên mới thấy ông chính quyền xuống để lấy mẫu nước và mẫu cá chết về tìm nguyên do, chứ thật ra cá chết từ 3 tuần lễ trước khi tin tức báo đăng rồi. Tuy nhiên, báo chí chỉ đưa đúng tin một lần, mà không “bám” theo để biết lý do vì sao cá lại chết ở hồ Từ Vân.
Xin lưu ý, cả 3 hồ Từ Vân đều lấy nước từ hồ Dầu Tiếng về. Vậy ô nhiễm thực tế đến từ mỗi Bàu Bàng, hay là đâu đó trên chặng đường đi của nước từ Dầu Tiếng về?