Trong cuộc biểu tình môi trường ngày 1/5/2016 tại Hà Nội, Sài Gòn và một số địa phương khác, người ta không còn thấy cờ đỏ – quốc kỳ Việt Nam – như vẫn thường hiện diện trong nhiều cuộc biểu tình trước đây.
Biểu tình dân oan ở Hải Dương: Xe xúc của chính quyền cán lên người biểu tình và cả cờ đỏ. Hình Internet
Thay vào đó là những khẩu hiệu biểu tình và màu xanh – tượng trưng cho ý nghĩa bảo vệ môi trường.
Sự thay thế của màu xanh cho màu đỏ là một hiện tượng đáng lưu ý về tâm lý xã hội – chính trị ở Việt Nam.
Trong rất nhiều cuộc biểu tình phản đối Trung cộng trước đây, quốc kỳ được xem là biểu tượng chủ đạo, được nhiều người biểu tình mang theo và giương lên, một phần để bày tỏ lòng yêu nước, phần khác mong làm nhẹ bớt thái độ hung hãn của lực lượng công an và dân phòng.
Trong nhiều cuộc biểu tình khiếu kiện đất đai ở nhiều vùng, dân oan cũng khá thường dùng cờ đỏ.
Tuy nhiên hiện tượng đáng mổ xẻ là phản ứng của chính quyền và công an đã trở nên chai lì trước những biểu tượng mà giới này vẫn thường tuyên rao “học tập và làm theo…”. Vài năm qua, không ít lần công an và quan chức chính quyền thẳng tay giật cờ đỏ từ tay dân oan rồi quẳng xuống đất. Thậm chí còn có hình ảnh một công an thản nhiên giẫm lên cờ đỏ.
Tương tự, bàn thờ mà dân oan khiếu kiện đưa ra cũng không còn khiến lực lượng cưỡng chế đất “xúc động”. Khá nhiều minh họa đã có ở Dương Nội (Hà Nội), Văn Giang (Hải Dương)…
Một chi tiết khác đáng chú ý là trong cuộc biểu tình phản đối chặt hạ cây xanh ở Hà Nội vào tháng 5/2016, người ta vẫn còn thấy một số người biểu tình mang theo cờ đỏ. Tuy nhiên trong cuộc biểu tình tháng Năm năm 2016, cờ đỏ hầu như đã biến mất.
Vì sao lại có sự thiếu vắng quốc kỳ trong biểu tình ở Việt Nam?
Có người lý giải: cuộc biểu tình ngày 1/5/2016 là vì môi trường chứ không phải mục tiêu chính trị nên không nhất thiết phải giương cờ đỏ lên.
Nhưng nhiều người khác lại phản bác: giương cờ đỏ mà “chúng nó” còn chà đạp thì giương làm gì!
Hẳn người lý giải về lý do môi trường để không dùng cờ đỏ là phần nào có lý. Nhưng cũng không thể phủ nhận một tán thán từ những người khác: “Chán cái chế độ này lắm rồi! Có mang theo cờ cũng chẳng có chút ý nghĩa nào!”.
Rát có thể, tâm lý quá thất vọng đối với chế độ cầm quyền đã khiến nhiều người dân và cả cán bộ về hưu không còn mấy tha thiết với lá cờ đỏ. Tâm lý chán ghét và đang tìm cách phản ứng với chế độ lại dần chuyển thành tâm lý xa rời hoặc quên lãng một biểu tượng vốn có là cờ đỏ.
Không khó để hình dung rằng với đà này, ngay cả những cuộc biểu tình chống Trung cộng ở Việt Nam trong thời gian tới cũng chỉ xuất hiện cờ đỏ với mật độ thưa hơn hẳn trước đây.
Lê Dung/ SBTN