Trường Sơn
(VNTB) – Đơn vị vận hành metro số 1, HURC1 có nguy cơ phải gián đoạn hoạt động do không có nguồn kinh phí nào kể từ tháng 8-2021
Lãnh đạo TP.HCM tiếp tục loay hoay với các kiến nghị về chuyện thủ tục để cấp kinh phí cho dự án vận hành metro số 1 của thành phố này.
Từ tháng 6-2022, Công ty TNHH Một thành viên Đường sắt đô thị số 1 (đơn vị vận hành metro số 1, HURC1), đã có văn bản tiếp tục lên tiếng về việc đơn vị hết sức khó khăn, có nguy cơ phải gián đoạn hoạt động do không có bất kỳ nguồn kinh phí nào kể từ tháng 8-2021.
‘Giải cứu’… chính sách
Theo văn bản trên, vận hành tuyến metro số 1 cần khoảng 700 người nhưng đến thời điểm trung tuần tháng 6-2022, HURC1 chỉ có 15 nhân sự chính thức và đang thiếu tiền để duy trì hoạt động. Người lao động của công ty chưa được chi trả lương từ tháng 2-2022 và kể từ tháng 7-2021 chưa được đóng các khoản bảo hiểm xã hội.
Việc vướng mắc kinh phí hoạt động của HURC1 làm ảnh hưởng đến công tác chuẩn bị vận hành tuyến metro 1. Cụ thể, công ty không đảm bảo đủ nhân sự để tiếp nhận đào tạo, chuyển giao công nghệ theo tiến độ của dự án xây dựng. Công ty cũng không đủ kinh phí để duy trì hoạt động ổn định đến giai đoạn vận hành, khai thác dự án.
Liên quan vấn đề này, cuối năm 2021, UBND TPHCM đã kiến nghị Thủ tướng chấp thuận được sử dụng ngân sách thành phố để bố trí kinh phí đảm bảo điều kiện thực hiện nhiệm vụ của HURC1 trong giai đoạn chuẩn bị vận hành khai thác thương mại metro số 1. Sau đó, Văn phòng Chính phủ đã đề nghị Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Tài chính xem xét, nghiên cứu; trường hợp vượt thẩm quyền, hai bộ đề xuất báo cáo Thủ tướng theo quy định.
Theo HURC1, do Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và đầu tư có hướng dẫn khác nhau nên đến nay TP.HCM chưa thể giải quyết kinh phí cho công ty. Trong khi đó, dù thực hiện phương án của Bộ Tài chính hoặc Bộ Kế hoạch và đầu tư đều cần nhiều thời gian để rà soát, trong khi nhu cầu kinh phí hiện nay rất cấp thiết.
Về phương án, Bộ Tài chính đề nghị TP.HCM báo cáo Chính phủ cho phép bổ sung vốn điều lệ để đảm bảo hoạt động. Còn Bộ Kế hoạch và đầu tư đề nghị TP.HCM rà soát cơ sở pháp lý, khả năng cân đối ngân sách hoặc các nguồn vốn phù hợp khác để bố trí cho Công ty trong giai đoạn chuẩn bị vận hành, trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng xem xét quyết định.
Nguy cơ dừng hoạt động
Thượng tuần tháng 4-2023, UBND TP. HCM lại có công văn khẩn kiến nghị Bộ Tài chính giải quyết kinh phí hoạt động của HURC1.
Về khó khăn vướng mắc, UBND TP. HCM cho biết vào thời điểm lập, trình hồ sơ thành lập công ty, metro số 1 có thời gian hoàn thành vào năm 2018. Nhưng thời gian thực hiện dự án kéo dài và mới đây Thủ tướng đã ban hành quyết định điều chỉnh hoàn thành vào cuối quý 4-2023.
Ngoài ra, do các quy định pháp luật thay đổi kể từ khi có Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp và nghị định 91/2015 đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản của doanh nghiệp. Vì vậy, TP.HCM không thể bố trí vốn từ ngân sách cho công ty ở giai đoạn chuẩn bị vận hành metro số 1 theo như đề án thành lập.
Để công ty không phải dừng hoạt động và đảm bảo tốt công tác chuẩn bị vận hành, khai thác metro số 1, UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Tài chính sớm tham mưu, trình Chính phủ ban hành nghị quyết về việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho công ty là 268 tỷ đồng.
Trường hợp việc trình Chính phủ ban hành nghị quyết về đầu tư bổ sung vốn điều lệ có phát sinh khó khăn, vướng mắc, TP.HCM kiến nghị Bộ Tài chính tổng hợp, trình Thủ tướng xem xét điều chỉnh một số nội dung liên quan về việc thành lập công ty.
Việt Nam vi phạm cam kết vì… thủ tục?
Về phía nhà tài trợ dự án, Văn phòng đại diện Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam cũng đã có văn bản lên tiếng về vấn đề này.
Trong văn bản gửi Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, ông Shimizu Akira, – Trưởng Văn phòng JICA tại Việt Nam cho biết, hiện HURC1 vẫn đang phải đối mặt với một vấn đề lớn, đó là vốn điều lệ ban đầu đã được sử dụng hết để chi trả cho kinh phí hoạt động trong thời gian vừa qua và hiện Công ty đứng trước nguy cơ phải dừng hoạt động do không còn kinh phí. Đây là vấn đề ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ tiếp nhận và chuyển giao công nghệ từ phía dự án tăng cường hỗ trợ kỹ thuật của JICA (dự án TC2).
Cũng theo JICA, việc này cũng ảnh hưởng đến tiến độ thiết lập khung tiêu chuẩn cho việc khai thác vận hành thương mại tuyến metro 1.
Theo UBND TP.HCM, tại biên bản thỏa thuận giữa Chính phủ Việt Nam và JICA, đề án thành lập, tờ trình UBND TP.HCM được Thủ tướng chấp thuận, đều ghi nhận nội dung trong giai đoạn chuẩn bị cho vận hành tuyến metro 1, công ty vận hành metro số 1 không có doanh thu. Công ty chỉ được bố trí ngân sách để đảm bảo điều kiện thực hiện nhiệm vụ.