Việt Nam Thời Báo

VNTB – Ngày tưởng niệm các Tổng Thống Hoa Kỳ

Nhận thức về tự do

 

Aria Serena

 

(VNTB) – Ngày Tổng Thống, President’s day nhằm tôn vinh và kỷ niệm tất cả các tổng thống Hoa Kỳ trong quá khứ và hiện tại

 

Ngày tưởng niệm các Tổng Thống Hoa Kỳ hay thường gọi là Ngày Tổng Thống, President’s day, là ngày lễ liên bang được tổ chức vào ngày thứ Hai, đầu tuần lễ thứ ba của tháng Hai. Ngày này nhằm tôn vinh và kỷ niệm tất cả các tổng thống Hoa Kỳ trong quá khứ và hiện tại, bao gồm George Washington, Abraham Lincoln và những người khác đã từng lãnh đạo của đất nước. Ngày lễ ban đầu được thành lập để vinh danh George Washington, tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, một số tiểu bang vẫn gọi ngày này là ” Ngày Sinh nhật của Washington”. Tuy nhiên, ngày này đã được mở rộng để vinh danh tất cả các tổng thống Hoa Kỳ.

George Washington là một nhà lãnh đạo chính trị và quân sự, ông thường được gọi là “Người cha của đất nước”. Ông sinh ngày 22 tháng 2 năm 1732 tại Quận Westmoreland, Virginia và mất ngày 14 tháng 12 năm 1799 tại Mount Vernon, Virginia. Washington đóng một vai trò quan trọng trong cách mạng Hoa Kỳ, với tư cách là tổng tư lệnh của Quân đội Lục địa, lãnh đạo các thuộc địa đánh bại quân đội Vương quốc Anh(1) 

Sau chiến tranh, Washington chủ trì việc soạn thảo hiến pháp Hoa Kỳ, sau đó được bầu làm Tổng thống đầu tiên năm 1789. Ông phục vụ hai nhiệm kỳ tổng thống và được nhiều người coi là một trong những nhân vật quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, Washington đã thiết lập nhiều nghi thức mà ngày nay các tổng thống Hoa Kỳ vẫn tuân theo.

Washington cũng được biết đến với sự lãnh đạo đạo đức. Ông từ chối chấp nhận nhiệm kỳ tổng thống thứ ba, thiết lập tiền lệ giới hạn hai nhiệm kỳ, mỗi nhiệm kỳ 4 năm, cho tổng thống. Diễn văn Chia Tay của ông, đọc vào cuối nhiệm kỳ thứ hai, đã trở thành một tuyên bố nổi tiếng về tầm quan trọng của sự đoàn kết và sự nguy hiểm của chủ nghĩa bè phái chính trị. Ông không ở trong một đảng phái nào.

Abraham Lincoln là Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ, phục vụ từ năm 1861 cho đến khi ông bị ám sát vào năm 1865. Ông sinh ngày 12 tháng 2 năm 1809 tại Hodgenville, Kentucky và người Mỹ xem ông là một trong những tổng thống vĩ đại nhất của họ.

Lincoln được biết đến nhiều nhất với vai trò lãnh đạo  cuộc Nội Chiến Hoa Kỳ diễn ra từ năm 1861 đến năm 1865. Ông đã bảo vệ thành công Liên Bang Miền Bắc (Union), bãi bỏ chế độ nô lệ, củng cố chính phủ liên bang và hiện đại hóa nền kinh tế trong nhiệm kỳ tổng thống của mình.

 Bài diễn văn nổi tiếng nhất của Lincoln, Diễn văn Gettysburg, được coi là một trong những bài diễn văn vĩ đại nhất, nổi tiếng vì nhấn mạnh tầm quan trọng của dân chủ và bình đẳng trong lịch sử nước Mỹ

‘Government of the people, by the people, for the people’

‘All men are created equal’

 Bài diễn văn này được đọc tại lễ cung hiến Nghĩa trang Quốc gia của những người lính ở Gettysburg, Pennsylvania.(2)

Cuộc đời và nhiệm kỳ tổng thống của Lincoln được đánh dấu bằng những thách thức cá nhân và chính trị to lớn. Ông, một người thợ rừng, đốt than, đã tự học, làm việc chăm chỉ để trở thành một luật sư và chính trị gia thành công. Ông cũng bị trầm cảm và chịu đựng những bi kịch cá nhân, bao gồm cả cái chết của cậu con trai nhỏ Willie.

Lincoln vẫn được nhớ đến như một chính khách và nhà lãnh đạo vĩ đại, người đã góp phần định hình tiến trình lịch sử Hoa Kỳ. Di sản của ông bao gồm Tuyên Ngôn Giải phóng, tuyên bố tất cả nô lệ trong lãnh thổ của Liên Minh miền Nam, Confederate States, đều được tự do và Tu Chính Án thứ mười ba đối với Hiến pháp, bãi bỏ chế độ nô lệ trên khắp Hoa Kỳ.

Tuyên Ngôn Giải phóng nô lệ là một lệnh hành pháp lịch sử do Tổng thống Abraham Lincoln ban hành vào ngày 1 tháng 1 năm 1863, trong cuộc Nội chiến Hoa Kỳ. Tuyên bố rằng, “tất cả những người bị bắt làm nô lệ” trong các bang thuộc Liên Minh Miền Nam “sẽ được tự do từ đó trở đi và mãi mãi.” Hành động này là một bước ngoặt trong cuộc đấu tranh chống chế độ nô lệ ở Hoa Kỳ.

Tuyên Ngôn Giải phóng không giải phóng tất cả nô lệ ở Hoa Kỳ. Nó chỉ áp dụng cho những người bị giam giữ ở các bang đã ly khai khỏi Miền Bắc và đang nổi loạn vào thời điểm đó. Lệnh không áp dụng cho nô lệ ở các bang biên giới, chẳng hạn như Maryland, Delaware, Kentucky và Missouri, những bang vẫn trung thành với Liên Bang, Union.

Tuy nhiên, Tuyên Ngôn Giải phóng đã có tác động đáng kể đến diễn biến của Nội chiến. Nó đã đưa ra một mục đích đạo đức rõ ràng cho nỗ lực chiến tranh của Miền Bắc và giúp biến cuộc xung đột từ cuộc đấu tranh để bảo vệ Miền Bắc thành cuộc chiến vì tự do và bình đẳng. Nó cũng có ý nghĩa quốc tế, vì nó khiến các nước châu Âu khó ủng hộ Miền Nam, vốn đang đấu tranh để bảo tồn chế độ nô lệ.

Tuyên ngôn Giải phóng nô lệ vẫn là một biểu tượng mạnh mẽ của cuộc đấu tranh cho tự do và bình đẳng ở Hoa Kỳ.

Chiến thắng của Miền Bắc là do một số yếu tố. Đầu tiên, miền Bắc có dân số đông hơn nhiều và cơ sở công nghiệp lớn hơn nhiều so với miền Nam, điều này mang lại lợi thế về nhân lực và tài nguyên. Thứ hai, miền Bắc có mạng lưới giao thông ưu việt, cho phép chuyển quân và tiếp tế nhanh chóng và hiệu quả hơn. Thứ ba, miền Bắc có sự lãnh đạo tốt hơn, đặc biệt là dưới sự lãnh đạo của Tổng Thống Abraham Lincoln và các chỉ huy quân sự của ông. Nội chiến Hoa Kỳ là một trong những cuộc chiến tranh công nghiệp thực sự đầu tiên. Đường sắt, điện báo, tàu hơi nước và vũ khí sản xuất hàng loạt đã được sử dụng một cách rộng rãi.

Chiến thắng của Miền Bắc trong Nội chiến đã tác động sâu sắc đến Hoa Kỳ. Nó chấm dứt chế độ nô lệ và giúp duy trì Hoa Kỳ như một quốc gia duy nhất, không thể chia cắt. Nó cũng đánh dấu sự khởi đầu của một cuộc đấu tranh lâu dài cho quyền công dân và bình đẳng cho người Mỹ gốc Phi Châu, cũng như cho các nhóm bị thiệt thòi khác ở Hoa Kỳ.

Nội chiến vẫn là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Hoa Kỳ và di sản của nó vẫn tiếp tục được cảm nhận cho đến ngày nay. Cuộc xung đột đã cướp đi sinh mạng của khoảng 620.000 người Mỹ, khiến nó trở thành một cuộc chiến đẫm máu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Tác động của nó đối với quốc gia sâu rộng, định hình tiến trình lịch sử Hoa Kỳ cho các thế hệ mai sau.

Sau Nội chiến Hoa Kỳ, chính phủ Liên Minh và binh lính Miền Bắc đối xử với Liên Bang miền Nam bại trận và binh lính của họ bằng sự khoan hồng và rộng lượng, trong nỗ lực thúc đẩy đoàn kết và hàn gắn quốc gia. Cách tiếp cận này được thể hiện trong bài diễn văn nhậm chức lần thứ hai của Tổng thống Abraham Lincoln, trong đó ông kêu gọi “không có ác ý với ai” và ” Bác ái.”

Mặc dù có một số trường hợp bạo lực và trả thù chống lại binh lính và những người ủng hộ Liên Minh miền Nam, đặc biệt là ngay sau chiến tranh, những người lính và thường dân của Liên Minh được đối xử tôn trọng.

Trên thực tế, chính phủ Liên Minh thậm chí còn đề nghị ân xá cho các cựu quân nhân và quan chức của Miền Nam, với một số trường hợp ngoại lệ, như một cách để khuyến khích họ gia nhập lại Liên Minh và tham gia vào việc xây dựng lại quốc gia. Các chính sách tái thiết của chính phủ liên bang nhằm xây dựng lại miền Nam và hòa nhập người Mỹ gốc Phi vào cơ cấu chính trị và xã hội của đất nước bởi cách tiếp cận khoan dung đối với Liên Minh Miền Nam bị đánh bại.

Tất nhiên, hậu quả của Nội chiến là một thời kỳ phức tạp và đầy tranh cãi, và không phải tất cả mọi người ở miền Bắc đều ủng hộ cách tiếp cận khoan dung đối với miền Nam. Một số người theo chủ nghĩa bãi nô và các nhà hoạt động khác đã thúc đẩy hành động mạnh mẽ hơn chống lại những người thuộc Liên Minh miền Nam cũ, và đã có những trường hợp bạo lực và phân biệt đối xử đối với người Mỹ gốc Phi và các nhóm bị thiệt thòi khác ở miền Nam thời hậu chiến.

Nói chung, chính phủ Miền Bắc và quân đội đã tìm cách thúc đẩy hòa giải và thống nhất quốc gia sau Nội chiến, và cách tiếp cận này đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình tiến trình lịch sử Hoa Kỳ trong những năm sau đó.

Vẫn còn một số khác biệt về văn hóa và chính trị giữa miền Bắc và miền Nam ở Hoa Kỳ ngày nay, mặc dù những khác biệt này nhìn chung ít rõ rệt hơn so với những năm ngay sau Nội chiến.

Một trong những khác biệt văn hóa quan trọng nhất giữa miền Bắc và miền Nam là cách mọi người nói chuyện và giọng họ sử dụng. Các giọng địa phương và phương ngữ rất khác nhau trên khắp Hoa Kỳ, đặc biệt là giọng miền Nam thường gắn liền với các thái độ văn hóa và chính trị nhất định.

Về sự khác biệt chính trị, miền Nam có lịch sử bảo thủ hơn miền Bắc, đặc biệt là về các vấn đề như kiểm soát súng, phá thai và quyền của LGBTQ. Tuy nhiên, những khác biệt này không phải là tuyệt đối, và có nhiều người ở miền Nam có quan điểm tự do hoặc tiến bộ về những vấn đề này và những vấn đề khác.

Đáng chú ý là trong khi sự khác biệt về văn hóa và chính trị giữa miền Bắc và miền Nam vẫn tồn tại, Hoa Kỳ đã trở nên liên kết và hội nhập với nhau nhiều hơn trong thế kỷ qua. Mọi người từ các vùng khác nhau của đất nước giờ đây tương tác thường xuyên hơn, đồng thời công nghệ và phương tiện truyền thông xã hội đã giúp mọi người giao tiếp từ xa dễ dàng hơn bao giờ hết.

Ngoài ra, nhiều vấn đề chính trị và xã hội quan trọng nhất ở Hoa Kỳ ngày nay vượt ra ngoài ranh giới khu vực. Các vấn đề như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng kinh tế và công bằng chủng tộc là những mối quan tâm ảnh hưởng đến mọi người từ mọi miền đất nước, bất kể nền tảng văn hóa hoặc khu vực của họ.

Sau khi Nội chiến Hoa Kỳ kết thúc, một số binh sĩ và quan chức của Liên Minh Miền Nam đã bị bắt làm tù binh và bị giam giữ trong các nhà tù quân sự. Rất khó ước tính tổng số binh lính và quan chức của Liên minh miền Nam bị bắt làm tù binh chiến tranh, nhưng người ta tin rằng con số này lên tới hàng chục nghìn. Có lẽ nhà tù quân sự nổi tiếng nhất của Liên Minh là Trại Sumter, còn được gọi là Andersonville, nằm ở Georgia. Hầu hết các tù nhân chiến tranh của Miền Nam đã được trả tự do và được phép trở về nhà. Tuy nhiên, một số quan chức cấp cao, gồm cả Tổng thống Jefferson Davis, đã bị cầm tù một thời gian. Davis đã bị giam giữ trong hai năm trước khi được tại ngoại và cuối cùng được giảm tội. Một số nhỏ quan chức của Liên Minh Miền Nam đã bị xét xử vì tội ác chiến tranh và một số đã bị hành quyết.

Binh lính và quan chức của Miền Nam đã được trả tự do. Việc đối xử với các tù nhân chiến tranh trong Nội chiến vẫn là một chủ đề gây tranh cãi và vẫn tiếp tục được các nhà sử học nghiên cứu và thảo luận ngày nay.

 

Robert Lee là ai

Robert E. Lee là một vị tướng nổi tiếng của Liên Minh Miền Nam trong Nội chiến Hoa Kỳ. Ông sinh ra ở Virginia năm 1807 và tốt nghiệp Học viện Quân sự Hoa Kỳ West Point năm 1829. Lee đã phục vụ trong Quân đội Hoa Kỳ trong nhiều năm, kể cả trong Chiến tranh Hoa Kỳ-Mexico, và được đánh giá cao về kỹ năng quân sự và khả năng lãnh đạo của ông.

Khi Nội chiến bùng nổ, Lee được đề nghị chỉ huy quân đội Liên Minh, ông đã từ chối và chọn đứng về phía bang Virginia, quê hương của mình, nơi đã ly khai khỏi Liên Minh. Lee nhanh chóng được thăng hàm thiếu tướng và đóng vai trò quan trọng trong một số chiến thắng đầu tiên của quân miền Nam, bao gồm trận Bull Run lần thứ hai và trận Fredericksburg.

Năm 1863, Lee lãnh đạo Quân đội miền Nam Bắc Virginia chiếm Pennsylvania, đỉnh điểm là Trận Gettysburg, một chiến thắng quyết định của quân Miền Bắc. Bất chấp thất bại này, Lee vẫn tiếp tục lãnh đạo quân đội Miền Nam trong một số trận đánh lớn.

Lee đầu hàng Đại tướng Liên Minh Ulysses S. Grant tại Appomattox Court House ở Virginia vào ngày 9 tháng 4 năm 1865. Tuy là một tướng lãnh đạo quân đội Miền Nam và chịu thất trận, nhưng ông vẫn được một số bang Miền Bắc kính trọng. Tại Minnesota, tiểu bang có một trung đoàn lính bị quân của Tướng Lee tiêu diệt tại Gettstyburg, tên của ông vẫn được đặt cho một đoạn xa lộ dài hơn 90 dặm. Lee mất năm 1870

George Washington và Abraham Lincoln là hai trong số những tổng thống có ảnh hưởng và được yêu mến nhất trong lịch sử nước Mỹ. Cả hai ông đều được tôn vinh vì sự lãnh đạo, sự chính trực và cống hiến cho đất nước.

George Washington được tôn vinh vì cam kết kiên định với lý tưởng tự do và dân chủ, cũng như niềm tin vào sức mạnh của một quốc gia thống nhất và vững mạnh.

Abraham Lincoln được nhớ đến nhiều nhất với những nỗ lực chấm dứt chế độ nô lệ và bảo vệ Miền Bắc trong Nội chiến. Ông được nhớ đến như một nhà hùng biện xuất sắc, một chính trị gia lão luyện và một người có niềm tin sâu sắc, người sẵn sàng hành động táo bạo để đảm bảo sự tồn vong của Hoa Kỳ.

_____________

Đọc thêm:

1. https://www.usa.gov/history#:~:text=On%20July%202%2C%201776%2C%20Congress,July%204%20as%20Independence%20Day.

2. Bài Diễn văn Gettysburg được khắc vào một trong những bức tường bên cạnh tượng Tổng thống Lincoln tại Đài tưởng niệm Lincoln ở Washington, DC. Bài phát biểu chỉ kéo dài hai phút và chỉ có 272 từ; một trong những diễn giả khác tại sự kiện, Edward Everett, đã phát biểu trong hai giờ.


 

Tin bài liên quan:

VNTB – Nhà tù Guantanamo và vấn nạn đóng cửa

Bùi Ngọc Dân

VNTB – Mùa Hè, và đi ăn hàng với Tổng Thống tại DC

Do Van Tien

VNTB – Vài điều về Hoa Kỳ

Do Van Tien

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Việt Nam Thời Báo