Nguyễn Đình Ấm
(VNTB) – Trước ngày HNTW 6 khai mạc 3 ngày (27/9/2012), nhà báo Phạm Thành, bạn tôi đăng bài: “Thủ tướng đã thắng, xin chúc mừng thủ tướng!”…
VTV thời sự trưa ngày 4/5/2015 phóng viên phỏng vấn (“mồi”) bộ GTVT về lý do phải thực hiện dự án sân bay Long Thành (DALT) trước khi được đem bàn ở hội nghị trung ương đảng CSVN thứ 11. Khác với mọi lần, người giải trình, báo cáo không phải là cỡ “tai to, mặt lớn” mà chỉ là ông phó vụ KHĐT bộ GTVT Trần Minh Phương.
Óc tôi thoáng một suy nghĩ: Thế là Long Thành đã an bài…
Sự cù nhầy trơ tráo
Nếu ai quan tâm dự án Long Thành (DALT) sẽ cảm thấy nhóm lợi ích LT đã bỏ ra biết bao kỳ công, sự cù nhầy trơ tráo để vận động cho dự án này. Chỉ riêng về tiền bạc, từ chỗ họ đưa ra vốn đầu tư DALT 18,7 tỷ đô sau bị quốc hội phản ứng, lo lắng họ lại rút xuống 15,8 tỷ đô. Để quốc hội không “cấn cái” về vốn, trước kỳ họp bộ GTVT tuyên bố tập đoàn Nhật tài trợ 2 tỷ đô, khi Nhật phủ nhận họ lại công bố tập đoàn ADPi của Pháp tài trợ 2 tỷ rồi lại bị bác bỏ nốt. Không còn “đường lùi”, họ lại “gọt giũa” báo cáo loanh quanh để làm cho con số vốn đầu tư nhỏ đi. Trước đây diện tích LT là 5.000 ha, nay rút xuống còn 2.750 ha. Trước đó vốn cho DALT là vốn ngân sách, vay ODA thì nay vốn xây nhà ga, các công trình thương mại là “xã hội hóa” nên vốn NS chỉ còn 11,1%. Trước kia DALT có hai đường băng nay chỉ xây một, khai thác LT đồng thời với TSN… Chỉ sau một kỳ họp quốc hội, giai đoạn 1 dự án của họ giảm hơn hai tỷ đô từ 7,8 tỷ còn 5,2 tỷ… Để “an ủi”, họ còn phao lên “các sân bay VN có lãi” (sai hoàn toàn), bán sân bay nọ, kia để lấy tiền xây DALT…
Đặc biệt “công phu” là dịp hội đồng nhân dân TP Hồ Chí Minh họp bàn về DALT, do có nhiều đại biểu phản đối DALT, phản đối sân golf ở TSN, ngày 22/11/2003 VTV1 phát phóng sự tưng bừng các nhà dân gần sân bay TSN bị tốc mái nghi máy bay “bay sát sạt” mái nhà rồi ở cuộc họp chủ tịch UBNDTPHCM Lê Hoàng Quân phát biểu sân bay TSN “không an toàn”. Ngày 14/10/2014, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai thông báo “99,9% những hộ dân ảnh hưởng dự án LT ủng hộ dự án”, có lẽ nên đưa dân oan cả nước về đây học tập. Họ còn biến những nhân vật bình thường thành “nhà nọ, nhà kia” mời đến các cuộc họp, hội thảo để phát biểu ủng hộ dự án LT.
Trước những bất nhất kiểu trò đùa như thế, nhiều cuộc hội thảo khoa học về DALT được tổ chức. Các nhà khoa học đã vô tư, khách quan dành những ý kiến tâm huyết, khoa học và hầu hết không ủng hộ DALT với những ý chính sau đây:
– Sân bay TSN không chật chội, có khả năng đáp ứng mọi sự tăng trưởng khách, bởi vì, sân bay này có diện tích 1.150ha, xấp xỉ sân bay Check Lap Kok của Honkong (1.200 ha công suất 45-80 triệu khách/năm). Khi xây dựng một sân bay, không bao giờ người ta xây ngay hạ tầng theo công suất quy hoạch mà đầu tư theo từng giai đoạn tăng trưởng khách như nhà ga T1, T2…đường băng R, L… Nhóm lợi ích nói TSN quá tải là bịp quan, dân cả nước.
– An toàn: Sân bay TSN không ảnh hưởng an toàn vì các yếu tố an toàn bay đều đáp ứng, các cơ quan chuyên môn của HKVN, tổ chức HKDD quốc tế (ICAO), hiệp hội vận tải HKQT (IATA) không có khuyến cáo về an toàn bay ở TSN. Gần trăm năm qua các hãng HK vẫn khai thác bình thường, không máy bay nào va vào công trình.
– Về ô nhiễm môi trường: Ngày nay tính ô nhiễm không chỉ cư dân gần sân bay mà tính ô nhiễm chung toàn quốc, hiệu ứng nhà kính toàn cầu. Vì vậy, đưa TSN về LT xa TPHCM 40 km lượng ô nhiễm chung sẽ tăng lên nhiều lần vì hàng nghìn xe cộ đi lại từ TP đến sân bay xa hơn hàng hai, ba mươi lần, chưa nói thời gian, tiền bạc xã hội. Đây cũng là lý do mà nhiều sân bay trên thế giới vẫn để sát hoặc trong thành phố (như Haneda ở trong thủ đô Tokyo chẳng hạn). Nếu thật sự quan tâm ô nhiễm ở TSN thì phải là máy bay quân sự (không có tiêu chuẩn khí thải, tiếng ồn), đặc biệt sân golf TSN mỗi năm thải ra môi trường 189 tấn hóa chất…
– Sự ngụy biện hớ hênh nữa của nhóm lợi ích là khai thác TSN và Long Thành đồng thời, (LT khai thác các chuyến bay quốc tế, TSN nội địa) là thất sách, không đâu trên thế giới làm như vậy. Ở một sân bay quốc tế thường có tới 1/15-1/20 số khách quá cảnh. Khách không thể đến Long Thành rồi lại phải đi ô tô, tàu… về TSN để đi sân bay khác. Hơn nữa, cùng lúc sử dụng hai ngưồn trang thiết bị, bộ máy quản lý như nhau… là quá lãng phí. Theo tính toán của hội tư vấn KHCN Hascon thì phải hàng trăm năm DALT mới hoàn vốn.
– Việc xã hội hóa các công trình thương mại cũng không khả thi vì Long Thành chỉ có 1/3 số chuyến bay đến đây…
“Xin chúc mừng thủ tướng!”
Dù bỏ ra cơ man mánh lới để thuyết phục thực hiện DALT, nhưng xem ra kỳ họp quốc hội tới cũng rất “mong manh” vì những bất nhất, vô lý trong DALT. Thế nhưng, lần này DALT đưa sang được hội nghị BCHTW thì coi như đã xong xuôi với “lo gic” này:
Tháng 9 năm 2012 nghe tin bộ chính trị Đảng CSVN đưa thủ tướng ra HNTW 6 xem xét kiểm điểm kỷ luật. Trước ngày HNTW 6 khai mạc 3 ngày (27/9/2012), nhà báo Phạm Thành, bạn tôi đăng bài: “Thủ tướng đã thắng, xin chúc mừng thủ tướng!” trên blog Nguyễn Tường Thụy, trong đó nói rõ 70% UVTW sẽ ủng hộ thủ tướng. Sau đó sự việc “chuẩn”, hỏi tại sao thì:
– Ủy viên TƯ là các chủ tịch, bí thư tỉnh, thành, tổng giám đốc tập đoàn,TCT, nhiều tướng, tá… Họ giàu hay nghèo, nhờ ai, còn cần ai ủng hộ?
Đúng quá, vì vậy, việc đưa được DALT ra hội nghị BCHTW 11 coi như xong, chẳng cần gì phải “tai to, mặt lớn” giải trình là phải vì thành phần, bản chất các UVTW vẫn thế.
Nhóm lợi ích DALT đã có thể mở ngay đại tiệc!