Thạch Hãn
(VNTB) – Công an tỉnh Phú Yên loan tin đã bắt giam ông Nguyễn Bảo Tiên, làm nghề tài xế, với cáo buộc “Tuyên truyền chống Nhà nước”, vì đã “phát tán” các ấn phẩm bị chính quyền cấm.
(Bài viết mang tính tham vấn, giúp hạn chế các rủi ro ngoài ý muốn trong chuyện mưu sinh qua ‘ship sách’)
Một tuyên bố được cho là của Nhà xuất bản Tự Do cho biết có thể ông Tiên đã bị giam suốt 18 tháng qua.
Khi nghề ‘síp-bơ’ phải đối mặt với cáo buộc chống chế độ
Ông Bảo Tiên bị khởi tố và cáo buộc phạm tội “Tàng trữ, phát tán, tuyên truyền tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam” theo quy định tại điểm a khoản 1 điều 117 Bộ luật Hình sự. Nhà chức trách Phú Yên nói rằng ông Tiên được cho là đã “chủ động” nhận phát tán sách như “Cẩm nang nuôi tù”, “Chính trị bình dân”, “Phản kháng phi bạo lực” là những sách mà chính quyền cho là “không được phép lưu hành, có nội dung chống chính quyền Việt Nam”.
Liên quan vấn đề này, theo tham vấn của luật sư T.T., khả năng vấn đề đã được xử trí theo chiều hướng chính trị hóa một giao dịch dân sự.
“Nghề ‘síp-bơ’ phổ biến trong mùa thất nghiệp vì dịch Covid. Nếu ông Bảo Tiên chỉ đơn thuần làm nghề giao hàng hóa theo yêu cầu của bên bán đến bên mua, và sau đó ông bị bắt giữ hình sự với tội danh theo điều 117 của Bộ luật Hình sự, cho thấy khó thuyết phục, vì nếu căn cứ theo Luật Xuất bản, hành vi này có thể coi là “Tội vi phạm các quy định về hoạt động xuất bản” theo điều 344 của Bộ luật Hình sự phiên bản sửa đổi 2017. Lưu ý, số lượng sách ở đây là 500 bản trở lên”.
Một lưu ý khác – vẫn theo tham vấn của luật sư T.T., điều 344.1.c, ghi “Phát hành xuất bản phẩm có nội dung bị cấm theo quy định của Luật xuất bản”. Trên thực tế, rất có thể người ‘síp-bơ’ giao sách không có thông tin chính thức về những quyển sách mà ông đi giao có phải là vi phạm luật xuất bản hay không? Bởi ở đây nếu là vi phạm, thì phải bắt giữ phía xuất bản trước tiên, bao gồm cả đơn vị in ấn, vận chuyển, và tin tức vi phạm này phải được phổ biến rộng rãi để người dân biết để tránh”.
“Phát tán sách” hay “giao sách theo đơn hàng”?
Luật sư T.T., đưa ra nhận định như trên vì theo bản tin trên báo Công an nhân dân, “từ giữa tháng 8/2019 đến tháng 10/2019, Tiên đã nhiều lần tiếp nhận 68 bưu phẩm có chứa những cuốn sách nêu trên và đã phát tán 24 bưu phẩm đến người nhận. Trong thời gian gần đây, khi Tiên đang tiếp tục phát tán 21 bưu phẩm tại Bưu cục Kerry Express Phú Yên thì Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Phú Yên phát hiện, lập biên bản thu giữ. Sau khi hành vi phạm pháp phát lộ, Tiên giao nộp cho cơ quan điều tra 23 bưu phẩm còn cất giấu tại nhà riêng”.
Phía cơ quan điều tra của tỉnh Phú Yên lập luận: “Do có tư tưởng xấu, nên khi phát hiên fanpage của “Nhà xuất bản Tự Do – Liberal Publishing House” đăng tải bài viết về khó khăn trong phát hành những cuốn sách “Cẩm nang nuôi tù”, “Chính trị bình dân”, “Phản kháng phi bạo lực” có nội dung chống phá chính quyền Việt Nam và cần sự hỗ trợ của cộng đồng mạng, Nguyễn Bảo Tiên chủ động nhắn tin, đảm nhận phát tán sách của “Nhà xuất bản Tự Do – Liberal Publishing House”.
Sở dĩ có thể coi đây là ‘chính trị hóa một giao dịch dân sự’, vì trước đó một bài viết đăng trên báo Công an nhân dân, khi nói về vụ bắt giữ bà Phạm Thị Đoan Trang, đã viết với cáo buộc bà Trang rằng: “viết, tán phát 10 cuốn sách có nội dung tuyên truyền xuyên tạc thực trạng dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam, đả phá, bôi nhọ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, hướng dẫn “kỹ năng”, cách thức đối phó với cơ quan An ninh như “Cẩm nang truyền thông”, “Cẩm nang pháp lý dành cho các bạn hoạt động xã hội”, “Từ facebook xuống đường”. “Anh Ba Sàm”, “Bầu cử phi dân chủ ở Việt Nam”, “Chính trị bình dân”, “Toàn cảnh thảm họa môi trường Formosa ở Việt Nam”, “Phản kháng phi bạo lực”, “Học chính sách công qua chuyện luật khu”… kích động lật đổ chế độ.
Từ tháng 8/2018 đến nay, Phạm Thị Đoan Trang huy động các đối tượng phản động của VOICE ở trong nước thành lập trang fanpage “Nhà xuất bản Tự do” nhằm xuất bản các đầu sách “nâng cao dân trí” cho giới Dân chủ Việt. Với sự tài trợ của VOICE, Phạm Thị Đoan Trang cùng đám đàn em trong nhóm “Green Trees” gồm: Cao Vĩnh Thịnh, Nguyễn Trường Thịnh, Trần Vũ Anh Bình, Hoàng Thành Nhân, Đặng Vũ Lượng, Nguyễn Đình Hà tổ chức in lậu hàng ngàn cuốn sách.
Thủ đoạn phát tán sách bẩn của Phạm Thị Đoan Trang là chuyển tài liệu qua email cho các tổ chức phản động ở nước ngoài chế bản, lên market, sau đó chuyển lại cho đối tượng trong nước để in lậu, phát tán (chủ yếu qua không gian mạng). Các đối tượng như: Nguyễn Duy Tân, Đặng Hữu Nam, mẹ con Cấn Thị Thêu…, trở thành đầu mối tích cực tiêu thụ và rao bán sách cho Trang” – dừng trích.
Liệu Bưu cục Phú Yên có là đồng phạm?
Như những gì mà báo Công an nhân dân đã đăng, cho thấy sẽ rất khiên cưỡng khi cáo buộc ông Nguyễn Bảo Tiên tội danh theo điều 117 của Bộ luật Hình sự, bởi cho đến nay vụ án của bà Phạm Thị Đoan Trang vẫn ở giai đoạn điều tra, và theo Hiến pháp cũng như pháp luật hình sự Việt Nam, tính cho đến thời điểm hiện tại, bà Phạm Thị Đoan Trang vẫn là một công dân với đầy đủ quyền và không có tội.
Luật sư T.T., cho rằng nếu ông Nguyễn Bảo Tiên bị buộc tội, thì trước hết cần làm rõ trách nhiệm của Kerry Express, bởi như tự giới thiệu của công ty này (trích): “Điểm nổi bật là dịch vụ được xây dựng theo quy trình khép kín. Hàng hóa được sắp xếp cẩn thận trong kho, được đóng gói theo tiêu chuẩn. Vận chuyển đảm bảo với hóa đơn chứng từ đầy đủ. Bên cạnh đó hàng hóa luôn được theo dõi và kiểm tra qua từng bước”.
Như vậy, một khi hàng hóa có hóa đơn chứng từ hợp lệ và được chấp nhận trong vận chuyển, thì về nguyên tắc đó không phải là hàng cấm, do đó nếu như công đoạn tiếp theo chuyển đến cụ thể từng cá nhân khách hàng do ông Nguyễn Bảo Tiên đảm trách, đó là một giao dịch dân sự hợp pháp được xác lập.