Anh Quân
(VNTB) – Nếu không giải quyết được vấn đề tham nhũng, điều kiện cần để có được tăng trưởng kinh tế bền vững, ĐCSVN khó có thể thu hút những người có tâm với đất nước.
Một đảng viên là bà con của một đảng viên rất cao cấp mới làm giấy xác nhận từ bỏ Đảng Cộng Sản Việt Nam trước khi sang Hoa Kỳ định cư theo diện đoàn tụ gia đình, một người quen cho tôi biết cách đây hai tuần. Huyện Ủy Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh quyết tâm ngăn chặn đà tăng của tình trạng ra khỏi Đảng, theo bài báo một người quen khác gửi ngày hôm qua (1). Là lực lượng chính trị cầm quyền duy nhất tại Việt Nam gần 50 năm nay, đã từng thu hút đông đảo dân Việt trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân và “chống Mỹ cứu nước” và đưa đất nước đến tình trạng “có bao giờ được như thế này chưa”, theo lời ông Nguyễn Phú Trọng, tại sao họ lại rơi vào tình trạng bỏ đảng này?
Thứ nhất, trước đây, hầu hết các Đảng Viên tham gia ĐCSVN vì yêu nước, bây giờ những người tham gia đảng này chủ yếu là những kẻ vì cơ hội vật chất của cá nhân mình. Trước đây, các Đảng Viên muốn tham gia đấu tranh chống thực dân giành độc lập; Họ muốn chống ngoại xâm như các thế hệ trước đã làm trong hàng ngàn năm. Vì lý do tương tự, nhiều người đã tham gia cuộc “kháng chiến chống Mỹ cứu nước.” Khi đó, nhiều người trong nhiều tầng lớp tham gia. Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng xuất thân từ một gia đình bần nông (2) trong khi Đại Tướng Võ Nguyên Giáp sanh ra trong một gia đình trí thức (3), và ông Trần Văn Giàu, từ một gia đình điền chủ giàu có (4). Ngày nay, những Đảng Viên bỏ Đảng “đa số là người làm thuê, lao động tự do, buôn bán, nông dân, hạ sĩ quan hoàn thành nghĩa vụ quan sự, công an (1).” Từ đây, có thể suy ra là những người không có chức, có quyền; và do đó, không được hưởng lợi về mặt vật chất. Điều này cũng được thể hiện qua biện pháp mà Huyện Ủy đề ra để ngăn chặn đà tăng của số Đảng Viên bỏ Đảng: “… triển khai hỗ trợ vốn sản xuất, kinh dooanh cho đảng viên là bộ đội, công an xuất ngũ có hoàn cảnh khó khăn để cải thiện cuộc sống, phát triển kinh tế gia đình.
Lý do Đảng thu hút nhiều Lý Thông hơn Thạch Sanh là vì Đảng đã mất sức hấp dẫn từ những lời kêu gọi cứu nước trước đây sau khi thống nhất đất nước. Sau khi giành được chính quyền, Đảng đã đưa con thuyền kinh tế Việt Nam đến bờ vực thẳm trong ngay thập niên cầm quyền đầu tiên. Ngày đó, nhiều người đói. Về mặt chính trị, Đảng đã thực hiện thực hiện chính sách trả thù và bóp nghẹt tự do. Họ đã đưa hàng trăm ngàn quân cán chính Việt Nam Cộng Hòa vào tù và nhiều người trong số này không bao giờ trở về. Về mặt chính trị, Đảng cũng đã bóp nghẹt tự do và dẫn đến tình trạng hàng triệu người bỏ nước ra đi trên những chiếc thuyền thô sơ và làm cho hàng trăm ngàn người phải bỏ mạng nơi biển cả hay rừng sâu.
Trong hai thập niên kế tiếp, Đảng đã giảm bớt được phần nào áp lực từ xã hội với chính sách Đổi Mới và mở cửa cho đầu tư nước ngoài. Tuy vậy, đây cũng là giai đoạn tính chính đáng của Đảng bị ảnh hưởng ngày càng nghiêm trọng vì nạn tham nhũng ngày càng nghiêm trọng. Các quan chức ngày càng giàu lên cách bất chính. Tình trạng này làm những Đảng Viên có tâm với đất nước và dân tộc nản lòng. Nó cũng thu hút những kẻ cơ hội, muốn gia nhập Đảng để kiếm lợi ích vật chất cá nhân. Do đó, càng ngày, thành phần cơ hội trong Đảng càng nhiều và thành phần hết lòng vì tiền đồ của dân tộc ngày càng ít đi.
Khi trở thành Đảng Viên, người ta dễ dàng tiếp cận với lãnh đạo các cơ quan, các công ty nhà nước và có nhiều cơ hội vinh thân phì gia hơn. Họ có thể tiếp tục dùng những lợi ích họ kiếm được để tiếp tục thăng tiến và kiếm lợi nhiều hơn. Trong khi đó, những Đảng Viên chân chính lại không có đủ nguồn lực để cạnh tranh trong các cuộc vận động tranh cử phi chính thức. Vòng xoáy này khiến chất lượng nhân sự của Đảng ngày càng giảm xuống.
Tuy vậy, không phải mọi Đảng Viên đều trở thành quan chức và lãnh đạo. Do đó, những kẻ cơ hội, sau một thời gian thử vận may và nhận ra rằng họ không nên tiếp tục đóng đảng phí và mất thời gian cho việc sinh hoạt một cách vô ích nữa.
Ngoài ra, những kẻ cơ hội còn gặp phải một số chướng ngại vật khác. Thứ nhất, các quan chức đương quyền, nếu chưa lên được vị trí cao hơn, muốn tại vị lâu hơn. Do đó, lấy mất cơ hội của những Đảng Viên trẻ có năng lực. Không nói đâu xa, ông Nguyễn Phú Trọng, phá vỡ tiền lệ và nắm chức tổng bí thư đến 3 nhiệm kỳ. Ông Nguyễn Xuân Phúc, quá tuổi, vẫn ứng cử vào chức vụ chủ tịch nước. Ông Trần Đại Quang, nghe nói khai gian tuổi và tuổi khai sinh của ông còn nhỏ hơn tuổi của em trai ông, theo Danchimviet.info (5).
Trở ngại thứ hai là các vị trí béo bở được dành cho các thái tử đảng. Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm đã từng phát biểu rằng con cháu lãnh đạo làm lãnh đạo là hồng phúc của dân tộc. Nói như thế thì chắc là các nước như Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Đức và các nước dân chủ tiên tiến khác chắc là vô phúc. Dù gì đi nữa, lời phát biểu của bà phần nào khẳng định lợi thế của các thái tử đảng. Xin đưa ra vài ví dụ. Ông Nông Quốc Tuấn lên nắm chức Bí Thư Tỉnh Ủy Bắc Giang năm ông 37 tuổi. Ông Nguyễn Xuân Anh nắm chức Bí Thư Thành Ủy Đà Nẵng năm 39 tuổi. Ông Nguyễn Thanh Nghị, Bí Thư Tỉnh Ủy Kiên Giang, cũng năm 39 tuổi. Nếu việc trở thành bí thư tỉnh ủy là ngẫu nhiên, phản ánh một xã hội công bằng về cơ hội, khả năng trở thành bí thư của một tỉnh, hay thành phố vào khoảng 1 phần triệu. Trong khi đó, các ví dụ trên cho thấy xác suất trở thành bí thư tỉnh ủy của các thái tử đảng có lẽ có thể được tính bằng phần trăm, gấp đến cả ngàn lần thường dân.
Hơn nữa, với sự phát triển của khối kinh tế tư nhân sau Đổi Mới và mở cửa, cơ hội kiếm tiền xuất hiện rồi mở rộng. Điều này cũng làm cho sức hấp dẫn của việc trở thành Đảng Viên trở nên thấp đi, nhất là với những người không có lợi thế về lý lịch và thân thế. Nếu cùng có thể kiếm được mức quyền lợi như nhau, có lẽ nhiều người thích làm việc ở khu vực tư nhân hơn. Chẳng ai thích luồn cúi, bợ đỡ, hay làm những việc xấu như nhận hối lộ, hay tệ hơn là đưa ra những bản án trái với lương tâm nếu người ta không được lợi.
Tóm lại, nếu không giải quyết được vấn đề tham nhũng, điều kiện cần để có được tăng trưởng kinh tế bền vũng, ĐCSVN khó có thể thu hút những người có tâm với đất nước. Ngược lại, họ sẽ thu hút những kẻ cơ hội, những kẻ kém đạo đức nhất trong xã hội. Hơn nữa, việc không giải quyết việc làm quyền, tham quyền cố vị, và thái tử đảng cũng sẽ làm cho việc gia nhập Đảng trở nên kém hấp dẫn hơn. Từ đó, Đảng sẽ ngày càng xa rời nhân dân.
______________
Tài liệu tham khảo
2. Tiểu sử tóm tắt của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng (baochinhphu.vn)
3. Cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (quangbinh.gov.vn)
4. Đồng chí Trần Văn Giàu – nhà cách mạng bản lĩnh, nhà giáo uyên bác (hcmcpv.org.vn)