Hàn Giang
Chị Kim Đơn đến tham dự phiên xử phúc thẩm chồng bị giật băng rôn (ảnh Huy Phan)
(VNTB) – “Quá bất công! Chẳng biết nói gì hơn, luật sư và người dân đều nói anh Thông vô tội nhưng chỉ có Tòa án Tây Ninh kết tội thôi. Xử như thế này là quá bất công với người dân… Bản án không khả quan, quá oan ức cho anh Thông và quá oan ức cho người dân oan. Họ bắt để trù dập, khống chế người dân để khỏi kêu oan nữa. Tôi thấy bất công dữ lắm.”, lời của chị Thủy, một người dân đánh giá bản án phúc thẩm mà TAND tỉnh Tây Ninh đã tuyên ông Nguyễn Văn Thông.
Y án 3 năm 6 tháng tù giam là bản án mà Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh Tây Ninh mở phiên xét xử phúc thẩm lần 2 (đã qua xét xử nhiều lần) vào ngày 22/4/2016, tuyên phạt ông Nguyễn Văn Thông, một dân oan đi khiếu kiện đất đai về tội “Lợi dụng tự do dân chủ” chiếu theo Điều 258 Bộ luật Hình sự (BLHS) Việt Nam. Cũng như bản án sơ thẩm ngày 4/3/2016, một lần nữa ngay sau bản án mà Tòa tuyên cho ông Thông, số đông người dân tham dự phiên tòa cũng như dư luận quan tâm đến vụ án bày tỏ bức xúc cho rằng bản án quá bất công…
Căng thẳng trước giờ xét xử
Khoảng 7h30 phút sáng ngày 22/4/2016, gần 100 người dân có mặt trước cổng TAND tỉnh Tây Ninh để tham dự phiên xử. Trong số người dân tham dự có vài anh em xã hội dân sự từ Sài Gòn lên hiệp thông cùng gia đình ông Nguyễn Văn Thông và đưa thông tin về phiên xử. Còn phía lực lượng công an, an ninh bảo vệ phiên tòa như thường lệ vẫn đông đảo hơn hẳn người dân cộng với trang bị đầy đủ máy quay phim, máy chụp hình sẵn sàng chĩa thẳng vào người dân. Căng thẳng cực độ khi người nhà ông Thông đưa cao tờ giấy có tên ông Thông và kêu oan thì bị lực lượng công an, an ninh cũng như những kẻ mặc thường phục áp sát, giật lấy tờ giấy.
Chia sẻ với Việt Nam Thời Báo (VNTB) chị Kim Đơn, vợ ông Thông cho biết tình hình ngay trước phiên xử:
“Có khoảng 100 người tham dự, có số anh em dân sự dưới thành phố (Sài Gòn) lên. Công an nhiều hơn dân… Trước khi vào tòa, tôi có để tên chồng tôi trên một tấm giấy kêu oan cho chồng tôi nhưng tôi bị lực lượng công an, an ninh không cho tôi kêu oan cho chồng tôi. Họ đã giành giật, lôi kéo, không cho tôi đứng kêu oan cho chồng tôi cũng rất là bức xúc.”
Như VNTB từng đưa tin trước đây, vụ án bắt đầu việc chính quyền tỉnh Tây Ninh chấp thuận cho Công ty cổ phần đầu tư Sài Gòn VRG xây dựng Khu công nghiệp Phước Đông – Bời Lời. Chính quyền tỉnh Tây Ninh đã ủy quyền cho huyện Gò Dầu thu hồi của gia đình ông Nguyễn Văn Thông 11.175m2 diện tích đất trồng lúa, bồi thường với giá 68.000 đồng/m2 đất. Ông Thông đề nghị đổi đất một nơi khác nhưng không được chính quyền chấp thuận. Bản thân ông Thông cũng không đồng ý vì giá bồi thường quá thấp nên đã gửi đơn khiếu nại đến huyện Gò Dầu và UBND tỉnh Tây Ninh rồi ra Hà Nội khiếu nại, đăng tải thông tin lên facebook… hầu mong các cơ quan chức năng giải quyết. Ngày 03/2/2015, Công an tỉnh Tây Ninh kết hợp với Công an thành phố Hà Nội thực hiện lệnh bắt ông Thông và khởi tố về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ” theo Điều 258 BLHS, có khung hình phạt từ 2 đến 7 năm tù. Không riêng gì ông Thông, có nhiều người dân khác cũng lâm vào cảnh tù tội liên quan đến vụ việc Khu công nghiệp Phước Đông- Bời Lời này.
Cũng giống như ông Thông, chị Thủy một người bị mất đất và tù tội ở dự án Khu công nghiệp Phước Đông- Bời Lời có mặt tại phiên xử phúc thẩm ông Thông đưa ra nhận xét:
“Căng thẳng dữ lắm! Dân thì ít, công an thì nhiều… Tôi đi tới đâu là họ đi theo tôi tới đó, họ quay phim tới đó. Kỳ cục vậy!”
Chị Thủy còn cho biết thêm, chị cũng đi khiếu kiện và bị bắt tù trước ông Thông. Chị nói:
“Tôi bị bắt năm 2011, ở tù 21 tháng cũng tội vào Điều 258 này. Tôi về năm 2013, anh Thông thì bị bắt năm 2015.”
Trước đó, ngày 21/4/2016, dân oan ở Hà Nội đã tổ chức đưa băng rôn, biểu ngữ tại cơ quan Trung ương để tỏ ý hướng về phiên xử phúc thẩm ông Thông ở Tây Ninh. Đa phần các biểu ngữ mà các dân oan đưa có nội dung “Dân oan ba miền luôn luôn sát cánh cùng Nguyễn Văn Thông”, “Công lý cho Nguyễn Văn Thông” hoặc “Tự do cho Nguyễn Văn Thông”…
Dân oan Hà Nội hiệp thông cùng gia đình ông Thông (ảnh: Đoàn Trương Vĩnh Phước)
Bên cạnh đó, đông đảo dư luận khắp nơi cũng có sự quan tâm nhất định đến phiên xử, bày tỏa hiệp thông cùng gia đình ông Thông bằng nhiều hình thức khác nhau.
Tòa bác mọi lập luận gỡ tội cho bị cáo
Trở lại phiên xử phúc thẩm ông Thông, tình hình trong phòng xử được cho là ít căng thẳng hơn bên ngoài sân tòa. Hội đồng xét xử (HĐXX) để bị cáo và luật sư tranh luận, đối đáp bình thường. Chị Kim Đơn chia sẻ:
“Không căng thẳng, cũng tranh luận cũng đối đáp diễn ra bình thường. Anh Thông cũng nói hết những nguyện vọng của ảnh nên thành ra cũng không căng thẳng gì. Thời gian nghị án thì hơi lâu và khi kêu án thì vẫn kêu 3 năm 6 tháng tù giam. Họ nói anh Thông không kêu oan mà viết những tờ giấy tố cáo cho nên họ không giảm án cho anh Thông được.”
Về phần mình, ông Thông không nhận tội. Chị Kim Đơn nói:
“Anh Thông không nhận tội, anh nói mình chỉ khiếu nại quyền lợi chính đáng của gia đình theo Nghị định ban hành chứ không có tội, không lợi dụng gì cả. Luật sư cũng dẫn chứng luôn nên cả kháng phòng đểu vỗ tay tán thành lời luật sư nói lên sự thật trước tòa”
Theo chị Kim Đơn, trước tòa ông Thông nhắc đến Nghị định 69, đòi quyền lợi chính đáng của gia đình nhưng HĐXX không nhắc đến. Sự thật ông Thông có vi phạm Điều 258 hay không? HĐXX nói là ông Thông tố cáo sai sự thật, lôi kéo đi khiếu kiện, tự soạn thảo văn bản… Trong khi đó, các luật sư Võ An Đôn, Nguyễn Khả Thành bào chữa pháp lý cho ông Thông đã khẳng định việc ông Thông đi khiếu kiện không có gì vi phạm pháp luật, lập luận rõ ràng đã được đông đảo người dân tham dự phiên xử vỗ tay, tán thành. HĐXX phải nhắc nhở người dân giữ im lặng bằng không sẽ mời ra ngoài nhưng không thể thực hiện được bởi:
“Tòa nói những ai vỗ tay thì đuổi ra khỏi khán phòng, nhưng cả khán phòng đều vỗ tay tán thành ý kiến của luật sư nên chủ tọa không thể đuổi được ai”
Lời kể của chị Kim Đơn. Tuy vậy, HĐXX vẫn bác bỏ mọi lập luận gỡ tội cho ông Thông và vẫn kết án ông Thông vi phạm Điều 258 BLHS Việt Nam. Chị Kim Đơn bức xúc nói:
“Tại vì anh Thông tố cáo những sai phạm của chính quyền địa phương trong vụ án Phước Đông – Bời Lời này gồm 9 tờ giấy khổ A4 mà anh Thông có viết trong kháng án thì họ nói anh Thông không kêu oan mà viết tố cáo. Theo tôi đoán là họ ghét, họ trù dập.”
Sau giờ nghị án, Tòa tuyên y án 3 năm 6 tháng dành cho ông Thông và Phiên xử kết thúc vào lúc 10h30 phút cùng ngày.
Cướp tài sản và những búc xúc về bản án
Ngay sau bản án tuyên cho ông Thông, chị Kim Đơn chạy từ trong tòa ra bên ngoài kêu la, kêu oan cho chồng. Cùng lúc này, chị Nguyễn Thanh Thư là con của ông Nguyễn Văn Thông bị những người phụ nữ mặc thường phục áp sát và giật túi xách. Chị Thư hô hoán “Cướp ! Cướp tài sản” trước nhiều công an, an ninh có sắc phục, thường phục đứng vây quanh nhưng theo ghi nhận từ dư luận mà VNTB biết được thì những công an, an ninh đã không có hành động gì để đuổi theo kẻ cướp. Chị Kim Đơn nói:
“ Rất căng thẳng, tôi la tôi kêu oan cho chồng tôi nhưng họ đến giật giấy, xô đẩy, họ giật túi xách họ chạy.”
Đánh giá bản án mà Tòa đã tuyên cho ông Thông, chị Kim Đơn nghĩ đây là án “bỏ túi” mà TAND tỉnh Tây Ninh đã dùng uy quyền để xử ông Thông. Chị cũng cho biết là phía luật sư cũng tỏ thất vọng về vấn đề tòa án đã không công minh. Lời của chị Kim Đơn:
“Tôi nghĩ bản án này quá oan ức với chồng tôi, anh Thông chỉ đi khiếu kiện đòi quyền lợi chính đáng của gia đình chứ không có ý đồ nào khác mà họ đã bắt cóc chồng tôi, kêu án bỏ tù chồng tôi 3 năm 6 tháng, qua nhiều lần xét xử mà vẫn y án. Tôi quá thất vọng. Phiên tòa quá bất công với chồng tôi”
Chị Thủy, đánh giá bản án phúc thẩm đã tuyên cho ông Thông đã phải thốt lên vì bản án quá bất công và tỏ ý răn đe người dân để khỏi đi kêu oan. Chị Thủy thốt lời:
“Quá bất công. Chẳng biết nói gì hơn, luật sư và người dân đều nói anh Thông vô tội nhưng chỉ có Tòa án Tây Ninh kết tội thôi. Xử như thế này là quá bất công với người dân… Bản án không khả quan, quá oan ức cho anh Thông và quá oan ức cho người dân oan. Họ bắt để trù dập, khống chế người dân để khỏi kêu oan nữa. Tôi thấy bất công dữ lắm.”
Kết thúc phiên xử phúc thẩm ông Thông, trang facebook Võ An Đôn đã có đoạn chia sẻ:
“…Kết thúc phiên tòa Hội đồng xét xử tuyên giữ nguyên bản án sơ thẩm, phạt anh Thông 03 năm 06 tháng tù giam, làm các luật sư và hàng trăm người có mặt tại hội trường vô cùng ngỡ ngàng, thất vọng. Sau đó lực lượng cảnh sát vội vàng áp giải anh Thông lên xe thùng chở về trại giam, cùng tiếng la hét của người nhà anh Thông.
Kết quả phiên tòa hôm nay đã cho chúng ta thấy, bản án phúc thẩm của Tòa án tỉnh Tây Ninh xử phạt anh Nguyễn Văn Thông 03 năm 06 tháng tù giam là một bản án bỏ túi, mang tính răn đe mạnh mẽ đối với dân oan, nhất là người đi khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ khi bị thu hồi đất”
Trước đây ông Thông bị chấn thương đốt sống do quá trình đi khiếu kiện ở Hà Nội đã bị những kẻ “lạ mặt” đánh đập đến nay vẫn chưa lành. Vì vậy, phiên xử phúc thẩm ông Thông phải ngồi nghe xử chứ không đứng ngồi như người bình thường. Vì căn bệnh cộng với những lần đi thăm nuôi gần đây, gia đình nhận thấy tình hình sức khỏe ông Thông không được tốt, ông Thông ốm đi nhiều. Mong nguyện các cá nhân, đoàn thể bằng cách nào hay cách khác giúp đỡ ông Thông được tại ngoại để chữa bệnh.