Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho ông Mai Phan Lợi, từng điều hành một tạp chí luật chính thức nhưng trong 5 năm qua đã cung cấp cho đồng bào những thông tin độc lập, đáng tin cậy về kinh tế, xã hội và vấn đề môi trường. RSF cho biết tất cả các cáo buộc chống lại ông phải được bãi bỏ.
Công an Hà Nội thông báo chính thức điều tra đối với ông Mai Phan Lợi vào ngày 2 tháng 7, một tuần sau khi ông lợi bị bắt ban đầu vào ngày 24 tháng 6, vì một cáo buộc cực kỳ mơ hồ về tội “trốn thuế”, có thể bị phạt bảy năm tù theo điều 200 của bộ luật hình sự. Bản chất của các tội danh bị cáo buộc hoặc số tiền được cho là đã trốn tránh không được nêu rõ.
Ông Mai Phan Lợi đã khẳng định được tên tuổi của mình trên thế giới blog Việt Nam nhờ vào hàng loạt cuộc phỏng vấn mà thực hiện với các chuyên gia về các vấn đề kinh tế, xã hội và môi trường tại Việt Nam. Trước đó, ông là phó tổng biên tập của Pháp Luật, ấn phẩm của nhà nước.
Nhà chức trách không gia hạn thẻ báo chí của ông Lợi cách đây 5 năm sau khi ông điều tra tình tiết bí ẩn về CASA 8983, một máy bay trinh sát của không quân Việt Nam, mất tích vào tháng 6/2016.
“Chúng tôi không bị lừa bởi cáo buộc gian lận thuế đối với Mai Phan Lợi, ” Daniel Bastard, trưởng bộ phận Châu Á – Thái Bình Dương của RSF cho biết. “Mọi thứ chỉ ra rằng đó chỉ là cái cớ để bịt miệng một nhà báo làm công việc của mình để thông báo cho người dân một cách chính đáng. Chúng tôi yêu cầu ông ấy được trả tự do ngay lập tức và rút lại cáo buộc vô lý rõ ràng này ”.
Quyền tự do biên tập
Cùng tội danh trốn thuế cũng được áp dụng để bắt một chuyên gia pháp lý khác là Đặng Đình Bách cùng ngày với ông Lợi.
Ngoài việc là một nhà báo, ông Lợi còn là người bảo vệ quyền tự do biên tập trên các phương tiện truyền thông Việt Nam. Vì vậy, ông đã được đưa vào một nhóm sáu đại diện xã hội dân sự đã gặp Tổng thống Hoa Kỳ lúc bấy giờ là Barack Obama trong chuyến thăm của Obama đến Hà Nội vào tháng 5 năm 2016.
Ông Lợi tham gia danh sách ngày càng tăng các cựu nhà báo nhà nước Việt Nam và bị bắt sau khi chọn làm nhà báo tự do và độc lập. Các nạn nhân của làn sóng phán xét các nhà báo như vậy, bắt đầu từ hơn một năm trước, bao gồm Phạm Đoan Trang, người nhận Giải Tự do Báo chí RSF năm 2019.
Việt Nam đứng thứ 175 trong số 180 quốc gia trong Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới năm 2021 của RSF