VNTB – Trại Súc Vật: Nơi lũ lợn làm lãnh đạo ( bài 1)

Hoàng Lan Mộc Châu

 

(VNTB) – Những con lợn đảm nhận vai trò lãnh đạo trong chính phủ mới, dần dần trở nên tham nhũng và áp bức, dẫn đến một chế độ độc tài tồi tệ.

 

Bài 1. Nơi lũ lợn làm lãnh đạo

 

Trại Súc Vật (1) là cuốn tiểu thuyết của George Orwell, xuất bản năm 1945. Đây là một câu chuyện ngụ ngôn châm biếm sử dụng động vật trong một trang trại để đại diện cho các sự kiện dẫn đến Cách Mạng tháng 10 Nga, năm 1917 và những năm đầu của Liên Xô. Nhưng cho đến nay cuốn truyện hài biếm nhẽ này vẫn phản ảnh khá trung thực nhiều cuộc “cách mạng” nào đó, thành công và hậu quả của nó ở một vài quốc gia.

Có nhiều cuốn truyện tương tự cuốn này.

Cuốn “1984” cũng của George Orwell, xuất bản năm 1949, miêu tả một xã hội toàn trị nơi quyền tự do cá nhân bị đàn áp và đảng cầm quyền duy trì toàn quyền kiểm soát cuộc sống của người dân. (2)

Cuốn “Thế giới mới dũng cảm”, Brave New World, của Aldous Huxley, xuất bản năm 1932, trình bày một xã hội tương lai, được gọi là Nhà Nước Thế Giới, xoay quanh khoa học và hiệu quả. Trong xã hội này, cảm xúc và cá tính của trẻ em bị quy định từ khi còn nhỏ, và không có mối quan hệ lâu dài bởi vì “mỗi người vì mọi người” (một châm ngôn phổ biến của Nhà nước Thế giới).(3)

Ba cuốn sau của Aleksandr Solzhenitsyn, nhà văn vĩ đại, khôi nguyên giải Nobel Văn học năm 1970 “vì sức mạnh đạo đức mà nhờ đó ông đã theo đuổi những truyền thống không thể thiếu của văn học Nga”. Cuốn Quần đảo Gulag “The Gulag Archipelago” (4) là một tác phẩm có ảnh hưởng lớn “đã trở thành một thách thức trực diện đối với nhà nước Xô Viết”, và được bán hàng chục triệu bản. Cuốn Một Ngày trong Đời của Ivan Denisovich, One Day in the Life of Ivan Denisovic, xuất bản năm 1962 kể về một ngày trong cuộc đời của một tù nhân chính trị trong trại lao động của Liên Xô, phơi bày sự tàn bạo và vô nhân đạo của chế độ Xô Viết, và cuốn Tầng Đầu Địa Ngục, The First Circle (6)

Cuốn 451 độ F, Fahrenheit 451, của Ray Bradbury, xuất bản năm 1953, trình bày một xã hội đen tối nơi sách bị cấm và “lính cứu hỏa” đốt bất kỳ thứ gì được tìm thấy, tiết lộ sự nguy hiểm của kiểm duyệt và kiểm soát thông tin của chính phủ.(7)

Cuốn tiểu thuyết Trại Súc Vật lấy bối cảnh một điền trang, Manor Farm, nơi các loài động vật lật đổ chủ nhân là con người của chúng và thành lập chính phủ của riêng chúng dựa trên các nguyên tắc của chủ nghĩa động vật, một hệ thống tư tưởng thúc đẩy bình đẳng và tự do cho tất cả các loài động vật. Tuy nhiên, những con lợn, những kẻ đảm nhận vai trò lãnh đạo trong chính phủ mới, dần dần trở nên tham nhũng và áp bức, dẫn đến một chế độ độc tài tồi tệ không kém bất cứ chế độ chuyên chế nào.

Trại súc vật là một cuốn sách viết về  những thất bại của cuộc cách mạng giống như của cộng sản Liên Xô, hay sau này, giống như các cuộc “cách mạng cộng sản” ở các nơi khác như Việt Nam, Trung cộng, Bắc Hàn, Cu Ba, Lào vv. Nơi những kẻ lật đổ chính quyền cũ bằng những lời hứa về bình đẳng và tự do, nhưng cuối cùng khi đoạt được chính quyền, lại dẫn đến một sự cai trị kiểu súc vật, đặc trưng bởi chủ nghĩa toàn trị và áp bức. Trại Súc Vật là cuốn tiểu thuyết châm biếm chính trị kinh điển và được đọc rộng rãi như một cảnh báo về sự nguy hiểm của quyền lực chính trị và tầm quan trọng của việc luôn cảnh giác chống lại sự lạm dụng quyền lực.

Chữ Minor, Trang viên, hay Điền Trang dùng để chỉ một khu đất rộng lớn ở nông thôn, vây quanh một ngôi nhà lớn, sở hữu của một chủ đất giàu có hay một quý tộc. Manor Farm ban đầu thuộc sở hữu của ông Jones, người được miêu tả là một ông chủ cẩu thả và độc ác. Sau khi những con vật lật đổ ông Jones, chúng đổi tên trang trại thành “Animal Farm” để phản ánh sự độc lập và tự quản mới thành lập của chúng.

Lãnh đạo cuộc cách mạng phải là lợn

Lợn lãnh đạo cuộc cách mạng ở Trại Súc Vật vì nhiều lý do. Trước hết lợn là loài động vật thông minh, có thể được huấn luyện và dạy những điều mới, khiến chúng phù hợp với vai trò lãnh đạo, Lợn cũng có linh tính rất nhạy với những biến động chung quanh. Trong tiểu thuyết, những con lợn được miêu tả là loài động vật thông minh nhất trong trang trại, và chúng sử dụng trí thông minh của mình để tổ chức và lãnh đạo cuộc cách mạng. Trong các cuộc “cách mạng”, những kẻ lãnh đạo đều là người thông minh nhất trong nhóm cầm đầu, không những thế, sau các cuộc cách mạng kiểu súc vật, đàn em, cháu của những con lợn đó còn tô vẽ thêm huyền thoại để chúng thành Thánh, Tiên, Phật.

Lại nữa theo truyền thống, lợn gắn liền với sự giàu có và quyền lực, điều này khiến chúng trở thành lựa chọn phù hợp cho các nhà lãnh đạo trong một xã hội dựa trên đấu tranh giai cấp. Cuốn tiểu thuyết miêu tả những con lợn là những kẻ tham vọng và thèm khát quyền lực, điều này phản ánh hành vi của nhiều nhà lãnh đạo loài người, những người đã lên nắm quyền thông qua các biện pháp cách mạng.

Bằng cách lấy động vật làm nhân vật trong tiểu thuyết, Orwell tạo ra một hình ảnh ẩn dụ xã hội Liên Xô và Đảng Cộng sản, vừa mang tính giải trí vừa dễ tiếp cận đối với nhiều độc giả hơn. Lấy hình ảnh động vật, Orwell đưa ra âm bản các nhà “cách mạng vô sản”, không sai bao nhiêu với chân dung thật.

Cách mạng thành công, những con lợn, những người đảm nhận vai trò lãnh đạo trong chính phủ mới, dần dần trở nên tham nhũng và áp bức, dẫn đến một chế độ độc tài tồi tệ.

Những con lợn trong Animal Farm đóng vai trò lãnh đạo trong chính phủ mới dần trở nên tham nhũng và áp bức. Với thời gian, những gã lợn này lợi dụng quyền lực của mình, bắt kẻ dưới làm việc thay mình, giữ cho riêng mình những phần ăn ngon nhất, chỗ nằm êm nhất, ấm nhất và bắt đầu hành động trái với hiến pháp, luật pháp chúng đặt ra.

Cuộc cách mạng xã hội súc vật do các con lợn lãnh đạo dẫn đến tha hóa quyền lực và tham nhũng trong chính trị, Sự kiêu ngạo và tham vọng đảng viên làm đảo lộn, phá vỡ các nỗ lực của người dân theo cách mạng muốn có một xã hội tốt hơn trước.

Người lãnh đạo Trại Súc Vật không thể là chó

Chó thông minh hơn lợn, trung thành và vâng lời, điều này sẽ không phù hợp với tính nổi loạn những người lãnh đạo phong trào cách mạng. Trong tiểu thuyết, những con chó được miêu tả là những người thực thi trung thành của chế độ lợn, hơn là những nhà lãnh đạo độc lập. Những con chó chăn cừu dù khá thông minh cũng không có khả năng lãnh đạo mặc dù chúng biết đuổi đàn cừu đi đúng hướng chủ muốn. Ngoài ra, việc sử dụng những con chó chăn cừu làm lãnh đạo sẽ không gây được tiếng vang ẩn dụ như lợn, vì những chó chăn cừu không liên quan đến quyền lực hoặc đấu tranh giai cấp.

Chó gần gũi và là bạn của con người. Bảo vệ, trung thành với chủ trong mọi hoàn cảnh, không vì các con chó đồng loại hàng xóm mà phản chủ, dù cho chủ có đánh đập, thậm chí có chủ còn có ý làm thịt, chó cũng không hận thù, quay ra cắn chủ.

Trong “Trại súc vật” của George Orwell, chó và lợn đóng những vai trò khác nhau trong câu chuyện và tượng trưng cho những khía cạnh khác nhau của quyền lực và sự kiểm soát.

Những con chó trong Trại Súc Vật ban đầu do Napoléon nuôi dưỡng, con lợn thủ lãnh cách mạng, và được Squealer huấn luyện để làm lực lượng an ninh. Chúng hung dữ, trung thành và nghe lời Napoléon, và chúng được sử dụng để đe dọa, tấn công bất kỳ con vật nào chống lại chủ tịch đảng cách mạng. Những con chó đại diện cho cảnh sát bí mật hoặc lực lượng quân đội trong một chính phủ toàn trị. Lòng trung thành của chúng dành cho con lợn lãnh đạo hơn là các nguyên tắc của cuộc cách mạng, và chúng được sử dụng để duy trì quyền lực của giai cấp thống trị.

Lợn đóng một vai trò quan trọng trong Trại Súc Vật. Chúng là những người lãnh đạo cuộc cách mạng động vật, chịu trách nhiệm tổ chức và quản lý trang trại. Trong giai đoạn đầu của cuộc cách mạng, lợn được coi là thông minh, anh hùng và có năng lực nhất. Chúng lập nên nhà nước súc vật, hình thành bản hiến pháp gồm bảy điều răn làm nền tảng cho Chủ Nghĩa Động Vật. Tuy nhiên, thời gian trôi qua, những con lợn ngày càng trở nên hư hỏng và thèm khát quyền lực, chúng sử dụng trí thông minh và kỹ năng thuyết phục của mình để thao túng và lừa dối. kiểm soát những con vật khác vì lợi ích của mình.

Squealer là một nhân vật quan trọng trong tiểu thuyết Trại Súc Vật. Một con lợn chân tay đắc lực, thân cận nhất của thủ lãnh Napoléon. Squealer được miêu tả là một diễn giả điêu luyện, kẻ sử dụng tài hùng biện và khả năng thuyết phục của nó để thao túng và điều khiển những con vật khác trong trang trại. nó phục vụ với tư cách là kẻ cầm đầu hệ tuyên truyền, tuyên giáo cho chế độ của Napoléon, và công việc của nó là biện minh cho hành động của những con lợn cầm quyền và thuyết phục những con vật khác rằng tất tần tật việc chúng làm đều vì lợi ích của trang trại.

Squealer được mô tả là nhỏ bé, dễ thương với đôi mắt lấp lánh và giọng nói the thé. Y là một bậc thầy về tuyên truyền và sử dụng trí thông minh của mình để bóp méo sự thật và thao túng ngôn ngữ cho phù hợp với mục đích của đảng. Squealer cũng được biết đến với khả năng hợp lý hóa hành động của những con lợn lãnh đạo, bất kể chúng có thể bất công hay tham nhũng đến mức nào.

Squealer cũng đóng vai trò công an, cảnh sát thiết yếu trong việc duy trì quyền lực của Napoléon và kiểm soát những con vật khác trong trang trại. Y đại diện cho kẻ bảo vệ thành quả cách mạng, xuyên qua bộ máy tuyên truyền và cảnh sát công an của một chính phủ độc tài, nơi giai cấp thống trị sử dụng thông tin sai lệch và dối trá để duy trì sự kiểm soát và dùng vụ lực đàn áp những người bất đồng chính kiến.

Thông qua con lợn Squealer, Orwell cho thấy ngôn ngữ có thể được sử dụng để thao túng và kiểm soát con người, cũng như cách tuyên truyền có thể được sử dụng để bóp méo sự thật và biện minh cho những hành động bất công. Cộng với sử dụng vũ lực, tuyên truyền tuyên giáo bảo vệ và kiện toàn một chính phủ dối trá, độc tài, tham nhũng.

Những con chó được con lợn thủ lãnh Napoléon và con lợn bộ trưởng công an kiêm tuyên giáo, tuyên truyền Squealer huấn luyện để phục vụ như lực lượng an ninh riêng của thủ lãnh và đảng. Chúng hung dữ, trung thành, nghe lời Napoléon, chúng được sử dụng để đe dọa và tấn công bất kỳ con vật nào chống lại thủ lãnh. Lòng trung thành của chúng dành cho nhà lãnh đạo của chúng hơn là các nguyên tắc của cuộc cách mạng, và chúng được sử dụng để duy trì quyền lực của giai cấp thống trị, trấn áp bất đồng chính kiến và duy trì trật tự trong trang trại, đồng thời chúng chịu trách nhiệm thực thi các quy tắc và quy định do thủ trưởng và những con lợn khác đặt ra.

Những con chó trong Trại súc vật đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức mạnh của lợn và kiểm soát các động vật khác, chúng là những kẻ thực thi lệnh của giai cấp thống trị và được sử dụng để đe dọa và bịt miệng bất kỳ phe đối lập nào đối với chính quyền. Sự hiện diện của những con chó trong Trại Súc Vật làm nổi bật sự nguy hiểm của một chính phủ độc tài dựa vào bạo lực và tuyên truyền dối trá để duy trì quyền kiểm soát.

Nhìn chung, vai trò của chó và lợn trong Trại súc vật khá khác nhau, nhưng hỗ tương, hỗ trợ nhau. Những con chó đóng vai trò là người thực thi quyền lực của giai cấp thống trị, trong khi những con lợn là những nhà lãnh đạo sử dụng trí thông minh của mình để duy trì quyền lực của mình. Cả hai, chó và lợn, đều minh họa ảnh hưởng suy đồi của quyền lực và sự nguy hiểm của việc đi theo một nhà lãnh đạo một cách mù quáng mà không đặt câu hỏi về động cơ của chúng.

____________

Tham khảo:

1. https://thuvienhoasen.org/images/file/5bdIV51G0QgQADp7/animal-farm-truyen-suc-vat.pdf

2. https://nguyenvantuan.info/2021/11/14/anh-ca-va-tieu-thuyet-1984/

3. https://www.litcharts.com/lit/brave-new-world/summary

4. https://www.bannedbook.org/vi/forum2/topic2171.html

 5. https://vnthuquan.net/truyen/truyen.aspx?tid=2qtqv3m3237nvn0n3nnnmn31n343tq83a3q3m3237nvn

6. hhttps://www.bbc.com/vietnamese/world/2012/11/121120_soviet_stalin_novel

7. https://www.solzhenitsyncenter.org/his-writings/large-works-novels/in-the-first-circle

8. https://vnthuquan.net/truyen/truyen.aspx?tid=2qtqv3m3237nvn3nqn4nnn31n343tq83a3q3m3237nvn

---