VNTB – Vắc xin Abdala mà Việt Nam vừa mua của Cuba có gì đặc biệt?

Ngọc Lan

(VNTB) – Vắc xin Abdala chưa được WHO hoặc bất kỳ cơ quan quản lý quốc tế nào chấp thuận.

Chỉ vài ngày sau khi Cuba cho biết vắc xin Abdala đạt hiệu quả 92,28% trong ngừa Covid-19 có triệu chứng, Venezuela là quốc gia đầu tiên tiếp nhận vắc xin này. Cuba lên kế hoạch sản xuất 100 triệu liều vắc xin Abdala năm nay.

Ngày 20-9-2021, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nghị quyết 109 về việc mua vắc xin phòng Covid-19 Abdala do Trung tâm Kỹ thuật di truyền và công nghệ sinh học Cuba (CIGB) sản xuất.

Nghị quyết chấp thuận điều khoản miễn trừ trách nhiệm đối với các khiếu nại phát sinh từ hoặc liên quan đến vắc xin hoặc việc sử dụng vắc xin, chấp nhận giao hàng không đúng tiến độ nêu trong hợp đồng.

Chính phủ yêu cầu phải tiếp nhận đủ 10 triệu liều vắc xin, kể cả trong trường hợp Trung tâm Kỹ thuật di truyền và công nghệ sinh học Cuba giao hàng chậm, đồng thời chấp nhận thanh toán theo các điều khoản trong hợp đồng.

Chỉ sau một tuần lễ Việt Nam ký hợp đồng mua vắc xin Abdala, khá bất ngờ khi Hãng tin Reuters hôm 27 tháng 9 đưa tin Học viện Y khoa của Venezuela bày tỏ lo ngại về việc nước này nhập và sử dụng vắc xin  Abdala do Cuba sản xuất.

Bài báo lược dịch sang tiếng Việt, như sau:

“Chính phủ của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro cho đến nay vẫn tin tưởng vào vắc xin Sputnik V của Nga và vắc xin Sinopharm của Trung Quốc, và trong những tháng gần đây, họ đã nhận được lô hàng liều đầu tiên thông qua chương trình COVAX toàn cầu.

“Các đặc tính của vắc xin Sputnik V đã được công bố trên các tạp chí khoa học và chất lượng của nó đã được kiểm chứng trong các thử nghiệm lâm sàng độc lập, và vắc xin Sinopharm đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phê duyệt”, học viện cho biết trong bản tường trình.

“Abdala chưa được WHO hoặc bất kỳ cơ quan quản lý quốc tế nào chấp thuận”.

Venezuela đã nhận được lô 30.000 liều Abdala đầu tiên vào tháng 6 như một phần của thử nghiệm lâm sàng và Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel hôm chủ nhật 26 tháng 9 cho biết một lô khác đã được gửi đi mà không xác nhận có bao nhiêu vắc xin đã được vận chuyển.

Học viện “bày tỏ quan ngại sâu sắc rằng một sản phẩm không có thông tin khoa học về tính an toàn và hiệu quả, đang được quản lý cho người dân Venezuela”, học viện cho biết thêm.

Các nhà khoa học Cuba đã phát triển ba loại vắc xin nội địa ngừa COVID-19 , tất cả đều đang chờ được công nhận chính thức sau khi WHO đánh giá, theo chính quyền Cuba. Tổng thống Nicolas Maduro cho biết khoảng 40% trong số khoảng 28 triệu dân Venezuela đã được tiêm chủng và con số này sẽ tăng lên 70% vào tháng 10. Các bác sĩ Venezuela đã đặt câu hỏi về con số này.

Tính đến chủ nhật 26-9-2021, cả nước đã báo cáo tổng cộng 363.300 ca nhiễm và 4.412 ca tử vong”.

Trước đó, xuất hiện trên một chương trình truyền hình nhà nước ở Caracas ngày 28-3-2021, ông Maduro gửi đi thông điệp: “Venezuela có tàu dầu, và cũng có khách hàng sẵn sàng mua dầu. Chúng ta sẽ dùng một phần sản phẩm dầu lấy các loại vắc xin mình cần. Đổi dầu lấy vắc xin, tại sao không?”

Nền kinh tế Venezuela đã kiệt quệ nhiều năm nay. Các lãnh đạo Venezuela, gồm bản thân Tổng thống Maduro, và các doanh nghiệp quốc doanh như hãng dầu khí PDVSA, Ngân hàng Trung ương Venezuela và ngân hàng phát triển của nước này, bị Mỹ trừng phạt. Mỹ đóng băng tài khoản của Venezuela tại Mỹ, cấm có các giao dịch trên số tài sản đó nhằm tăng áp lực để Tổng thống Nicolas Maduro phải từ chức, nhưng vẫn không thành công. Venezuela luôn lên án các lệnh trừng phạt của Mỹ vì khiến kinh tế nước này kiệt quệ, thiếu thuốc men và thực phẩm.

Còn theo Hãng tin AFP, hôm 15-9, Cuba cho biết sẽ xin Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cấp phép cho 2 loại vắc xin Covid-19 tự phát triển mà Cuba hy vọng sẽ được thương mại hóa rộng rãi. Đó là vắc xin Abdala và Soberana 2 – hai loại vắc xin ngừa Covid-19 mà các nhà khoa học Cuba cho biết đều có hiệu quả trên 90% trong ngăn ngừa Covid-19 có triệu chứng.

Sự thận trọng khi quyết định chấp nhận chích vắc xin Abdala của người dân Việt Nam, có lẽ cần được khuyến cáo cùng với sự tham vấn đầy đủ từ các nhà chuyên môn y tế độc lập, chứ không phải chỉ từ các chính khách của Bộ Y tế.