Chiều hôm nay, một số luật sư chúng tôi vào Trại giam số 2 Công an thành phố Hà Nội để thăm gặp một số thân chủ trước ngày xét xử phúc thẩm vụ án “Giết người” và “Chống người thi hành công vụ” xảy ra tại Đồng Tâm vào đầu năm 2020; phiên toà sẽ được mở vào ngày 08/3/2021 và dự kiến kéo dài 2-3 ngày.
Tôi vào gặp bà Bùi Thị Nối cùng với một đồng nghiệp khác bào chữa cho bà là luật sư Nguyễn Tiến Dũng. Bà Nối vô cùng vui mừng khi gặp các luật sư, đặc biệt là tôi vì tôi chính là người đã gắn bó với nhiều người dân nơi đây trong một thời gian dài. Tôi nói với bà, thật buồn khi phải gặp bà trong hoàn cảnh này và bà rưng rưng nước mắt.
Khi luật sư Dũng có hỏi quan điểm của bà về bản án và về mong muốn của bà trong phiên phúc thẩm tới đây thì bà Nối bỏ máy nghe xuống bàn, đứng dậy, kéo một phần áo khoác mà bà đang mặc trên người rồi tìm kiếm một thứ gì đó trên vai áo. Luật sư Dũng, cán bộ trại giam và tôi hơi bất ngờ vì hành động có phần “kỳ quặc” của bà nhưng khi bà tìm thấy được thứ bà cần tìm thì nó khiến chúng tôi còn bất ngờ hơn: Đó là một lỗ thủng lớn như đầu ngón tay út ngay gần cầu vai phải của bà. Để minh chứng hùng hồn hơn cho thứ mình vừa tìm ra, bà nheo một con mắt rồi nhìn chúng tôi bằng con mắt còn lại qua lỗ thủng ấy. Sau đó bà Nối ngồi xuống và nói: “Mong các luật sư đòi lại sự công bằng cho tôi, họ đã bắn tôi máu chảy lênh láng…”. Chúng tôi hứa với bà sẽ cố gắng bảo vệ bà một cách tốt nhất, còn điều bà vừa trưng ra với chúng tôi là không có trong hồ sơ vụ án nên sẽ phải tìm hiểu thêm.
Bà Nối muốn nói nhiều lắm, muốn được giải bày nhiều lắm nhưng thời gian có hạn, trong khi tôi còn phải gặp thân chủ khác nữa nên tôi chỉ căn dặn bà mấy điều chính:
1. Bà có quyền trình bày, thậm chí là chỉ trích chính sách đất đai, chỉ trích người này, người nọ nhưng nhất định không được miệt thị cá nhân hay có hành vi quá khích như phiên toà sơ thẩm để mình phải bị đưa ra ngoài, khi đó cơ hội được trình bày của bà không còn nữa;
2. Mức án của bà ở phiên sơ thẩm là “bản án thái độ” chứ không phải bản án của hành vi bà đã thực hiện nên bà cân nhắc nói sao cho phù hợp, vừa thể hiện được chính kiến của mình mà vừa có thể đảm bảo trật tự phiên toà, bảo đảm quyền lợi của mình và không làm ảnh hưởng tới quyền lợi của các bị cáo khác. Bà Nối đồng ý đề nghị của tôi và thống nhất sơ bộ là khi nào có vấn đề gì cần, tại toà bà sẽ xin trao đổi riêng với tôi.
Điều tôi vẫn luôn canh cánh trong lòng là con của bà Nối thì muốn mẹ sớm được về với gia đình, còn bà Nối thì mong ước một điều gì đó lớn lao hơn mà hiện thực thì hai điều ấy là những đường thẳng song song, chỉ gặp nhau ở vô cùng, mà điểm vô cùng ấy chưa ai có thể sờ nắm được…