Phong trào biểu tình “đòi biển” của ngư dân Sầm Sơn, Thanh Hóa không còn là cuộc đi dạo của những người không còn gì để mất. Dù là ngày nghỉ ngơi, nhưng vào Chủ nhật 6/3, ngay cả một số tờ báo nhà nước như Vietnamnet cũng phải đưa tin bài về chiến dịch biểu tình này đã kéo sang đến ngày thứ 8 và đã có máu đổ.
Sầm Sơn: Nạn nhân bị bắn là bà Văn Thị Thắng. Hình Dân Làm Báo
Thuận lợi hơn hẳn báo lề dân, báo chí nhà nước có được đội ngũ cộng tác viên ngay tại địa phương, còn phóng viên cũng dễ dàng tiếp cận hiện trường và các nhân chứng hơn. Do vậy, nhiều khả năng thông tin lan truyền về vụ 3 thanh niên, trong đó có một công an, tấn công gia đình một người biểu tình và dùng súng bắn gây nguy cấp tính mạng của người phụ nữ biểu tình… là có thực.
Ngược lại, một quan chức công an tỉnh Thanh Hóa là đại tá Lê Trung Hiếu, trưởng phòng Tham mưu lại thông tin với báo giới là “không có chuyện người dân bị thương hay tử vong do bị trúng đạn tại Sầm Sơn như tin đồn, và hiện tình hình vẫn đang trong tầm kiểm soát của ngành chức năng”.
Nhưng cùng ngày Chủ nhật, chính giới chức Thanh Hóa đã phải thừa nhận vụ cố ý bắn người trên là có thực. Viên đại tá Lê Trung Hiếu sẽ ăn nói ra sao trước công luận và sẽ “tự xử” thế nào?
Bồi thường giá rẻ mạt là một trong những nguyên nhân lớn nhất gây ra làn sóng biểu tình của dân oan đất đai ở Việt Nam. Vụ “đòi biển” ở Sầm Sơn cũng bắt nguồn từ nguyên do tương tự. Quá ưu ái với những doanh nghiệp chỉ biết có tiền và mang những dấu hiệu khuất tất về nạn chung chi, chính quyền địa phương đang tâm làm điều ngược lại với miếng cơm manh áo của người dân.
Sầm Sơn hoàn toàn có thể trở thành điểm nổ mới trong lòng chế độ, sau khi chính quyền và công an nơi đây đã thẳng tay đàn áp những người mất biển. Hành động răn đe của Công an tỉnh Thanh Hóa khi quyết định khởi tố vụ án biểu tình càng làm cho tình hình trở nên không thể kiểm soát và đẩy người biểu tình vào thế chẳng còn gì để mất. Tình hình này là khá tương đồng với hàng loạt vụ việc công an khởi tố, bắt giam người biểu tình ở Ninh Thuận, Hà Tĩnh… và mới đây là đối với tiểu thương chợ Ninh Hiệp, Gia Lâm, Hà Nội.
Từ đầu năm 2016 đến nay, Việt Nam đã nổ ra hàng loạt vụ đỉnh công đòi quyền lợi của công nhân, đặc biệt là công nhân hãng Pouchen, lên đến vài chục ngàn người. Vụ Ninh Hiệp vẫn tiếp diễn, và mới nhất là Sầm Sơn.
Vào đầu năm 2015, cũng đã nổ ra hàng loạt vụ đình công và biểu tình đòi đất. Giữa năm 2016 còn nổ ra chiến dịch biểu tình chống chặt hạ cây xanh ở Hà Nội.
Ngày càng hiển thị rõ tình trạng hỗn quân hỗn quan trong chính quyền Việt Nam, từ cấp trung ương xuống cấp địa phương. Thực trạng “phép vua thua lệ làng” và xu hướng cát cứ địa phương đang khiến cho chính quyền trung ương ngày càng bị suy giảm quyền lực tập trung. Còn não trạng chỉ có thể nghĩ đến đàn áp chứ không đối thoại của nhiều chính quyền địa phương lại khiến sinh ra rất nhiều mầm mống bạo động và bạo loạn xã hội. Đây là một nguồn cơn chính mà sẽ khiến sự sụp đổ của chế độ là hầu như không tránh khỏi.
Lê Dung / SBTN