Nguyễn Đình Ấm
ĐB Trần Du Lịch.
(VNTB) – Có thể nói, dự án sân bay Long Thành(DALT) diễn ra từ nhiều năm nay là tấm gương phản chiếu quan điểm, lập trường, sự hiểu biết hay u mê, trung thực hay dối trá, cơ hội…của nhiều cá nhân cũng như cục diện giữa các thế lực trong xã hội…
Thực chất sân bay Long Thành đã được thực hiện xong
Những năm gần đây diễn ra hàng vài chục buổi hội thảo, họp hành, báo cáo, giải trình, thẩm định… trước chính phủ, quốc hội, bộ chính trị, ban chấp hành TƯ…về DALT, nhưng thực chất dự án này đã được thực hiện từ lâu. Đó là từ khi đại gia quân đội làm sân golf, nhà hàng, khách sạn trong sân bay TSN (theo dư luận từ khoảng những năm 2005, 2007). Mặc dù là dự án khổng lồ nhưng được thực hiện lặng lẽ không thấy khai trương, tuyên bố nên mãi đến kỳ họp 6 QH khóa 13(2013) đại biểu Đỗ Văn Đương mới biết, chất vấn thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại sao có sân golf trong sân bay thì các công trình này đã sắp hoàn tất, “việc đã rồi” (lời bộ trưởng KHĐT Bùi Quang Vinh).
Một dự án khổng lồ, vượt qua luật pháp về đất đai, an ninh, quốc phòng…với vốn đầu tư hàng nhiều ngàn tỷ đ mà “việc đã rồi” thì việc đảo ngược nó (không xây Long Thành tức phải nâng cấp, mở rộng TSN, tức đe dọa sân golf, nhà hàng, khách sạn..) là không thể. Tức là, TSN chỉ còn diện tích trên 850 ha (mà ai đó đã “ắp” cả vào từ điển tiếng Việt Wikipedia), quả là hơi bị hẹp cho một sân bay khi nó vượt qua 40 triệu khách/năm phải làm thêm đường băng, nhà ga. Cùng với sân golf, nhà hàng, khách sạn ở TSN, sân bay LT cũng được đo đạc, đất xung quanh đã được phân lô, bán nền đợt 2,3, đường cao tốc Tp HCM-Long Thành cũng được xúc tiến khi “chưa quá cấp bách so với nơi khác”.
Không chỉ riêng TSN, trong thời gian sốt giá đất Tp Hải Phòng cũng “quy hoạch” sân bay Tiên Lãng thay sân bay Cát Bi (để làm dự án BĐS) với các lý do y hệt TSN: Diện tích hẹp, ô nhiễm… Ngày 28/4/2011, thủ tướng mới ký QĐ 640 phê duyệt quy hoạch sân bay quốc tế Hải Phòng rộng 4.550 ha tại 3 xã Vinh Quang, Tiên Hưng, Đông Hưng (gián tiếp gây nên nỗi oan khuất thấu trời anh em nhà Đoàn Văn Vươn…), nhưng nay dự án này âm thầm bãi bỏ, lại nâng cấp Cát Bi với 3.600 tỷ đ vì theo dư luận giá đất “ đao” quá nên “đại gia không màng” nữa. Thế nhưng, thật xấu số cho TSN vì dự án sân golf, nhà hàng, khách sạn ở đây đã thực hiện xong, hơn nữa đất ở đây là đất “vàng” dù giá có “đao” thì cũng cứ 40-50 triệu đ/m2.
Những phát ngôn liều, dối trá, cơ hội
Do dự án sân golf LT “sự đã rồi” nên dù nhiều ý kiến tâm huyết, trung thực phản biện không thể chối cãi nhưng nhiều biện hộ liều lĩnh, trâng tráo cứ diễn đi, diễn lại như “ đá ném ao bèo”.
Gần đây nhất, tại cuộc hội thảo “ Dự án cảng HKQT Long Thành-cần một cái nhìn khách quan trung thực và xây dựng” tổ chức ngày 14/5/2015 (mà VTV1 để dành mãi đến thời sự trưa 20/5 quốc hội khai mạc mới đưa tin để tăng hiệu quả tuyên truyền) tại Tp HCM, TS Trần Đình Thiên viện trưởng viện KTVN nói: “ Theo kinh nghiệm, những sân bay quốc tế các nước đi sau đều làm to và mới hơn so với hiện tại chứ ít ai cơi nới”, và “ Có nới ra gấp đôi cũng chỉ là xây thêm một nhà ga, không thể có một sân bay tầm cỡ, một tổ hợp công nghiệp, dịch vụ một trung tâm logistics lớn”.
Xin khẳng định, bản chất xây dựng sân bay là “cơi nới”. Bởi vì, xây dựng hạ tầng sân bay rất tốn kém nên khi làm một sân bay người ta quy hoạch quỹ đất (rộng, hẹp tùy nhu cầu thị trường tương lai) rồi xây nhà ga, đường băng đáp ứng nhu cầu thị trường trong 5, 10… năm, với nhà ga thì gọi là T1(Terminal 1), một đường băng. Sau đó nếu yêu cầu thị trường tăng gấp đôi, gấp 3 sẽ xây dựng thêm nhà ga T2, T3, T4…xây thêm đường băng R (Right-phải), L(Light-trái) từ ba trở lên thường đánh số 1,2,3… Chính vì điều này mà những ai nói TSN “quá tải,cơi nới” là bịp bợm hoặc không biết gì về HK. Sân bay chỉ “quá tải” khi không còn đất xây thêm nhà ga, đường băng.
Với TSN, nếu giải tán sân golf “sự đã rồi” đi thì diện tích là 1.150 ha (tính hết diện tích bị lấn chiếm gần đây là 1.500 ha). Đó là diện tích cỡ trung bình khá của một sân bay quốc tế trên thế giới. Sân bay Check Lap Kok mới thay KaiTak của HongKong cũng chỉ có 1.200 ha, sân bay Kansai của Nhật nằm trên vịnh Osaka chỉ có 511 ha (năm 2013 có sản lượng 23 triệu khách)…Đó là những sân bay mới rất hiện đại, một tổ hợp công nghiệp, dịch vụ và rất… logistics đấy chứ!
Khi nói TSN hẹp mà không nói tới có 157,6 ha làm sân golf, nói TSN ô nhiễm mà không nói máy bay quân sự (không có tiêu chuẩn tiếng ồn, khí thải) gây ô nhiễm khí thải, tiếng ồn hơn gấp nhiều lần máy bay dân dụng (có tiêu chuẩn khí thải, tiếng ồn…), không nói mỗi năm sân golf thải ra môi trường thành phố đông đúc 189 tấn hóa chất độc hại, không nói sân golf, nhà hàng khách sạn uy hiếp an toàn bay… mà tự xưng mình “trung thực” được sao? Về việc này, rất nhiều ý kiến các đại biểu quốc hội, HĐND Tp HCM…phản đối sân golf, núi giả, nhà cao tầng trong sân bay. Ông Nguyễn Thành Trung, cựu phi công, phó TGĐ TCTy HKVN,nói rất đúng: “ Bản chất của đất sân bay là để phục vụ an toàn bay không phải là làm kinh tế nhất là kinh doanh BĐS… Đừng đặt lợi ích kinh doanh lên sinh mạng con người”. Lại nữa, ông Trần Du Lịch P.trưởng đoàn đại biểu QH chuyên trách TpHCM (dân gian gọi là “quân xanh” ở QH), trong buổi tiếp xúc cư tri ngày 16/5 nói: “Không xây Long Thành TSN quá tải thì ai chịu trách nhiệm?”.
Như phân tích ở trên, rõ ràng ông Lịch bịp bợm cử tri hoặc cũng không biết gì về HK. Thưa ông, “người chịu trách nhiệm” trước hết là những ai làm cho TSN hẹp đi, xây những công trình “phản HK” vào TSN chứ! Và, “tôi đi nhiều chuyến, tình trạng máy bay đã tới ga nhưng phải đảo lên trời hai, ba lần để chờ xuống…” là đúng. Từ năm 2006, 2007 tình trạng thiếu sân đỗ ở TSN đã diễn ra, cuối 2007 TSN được chính phủ cho phép mở rộng sang phía quân sự 30 ha để xây 30 chỗ đỗ nhưng “vướng mắc phía quân sự”.
Đặc biệt, trong nhiều báo cáo (với cả thủ tướng) “dự kiến đến năm 2030 sân bay Long Thành là trung tâm trung chuyển hành khách của khu vực theo tiêu chuẩn quốc tế với công suất 80-100 khách/năm”.
Có thể khẳng định đây là báo cáo liều. Bởi vì, sản lượng của một sân bay phụ thuộc thị trường hành khách mà TTHK phụ thuộc trình độ phát triển kinh tế, văn hóa… của quốc gia, trong đó du lịch đóng vai trò quan trọng.
Mỹ với GDP năm 2014 hơn 17 nghìn tỷ USD, mỗi năm đón tiếp hàng trăm triệu khách du lịch, chỉ riêng khu quảng trường Thời đại ở Manhattan mỗi năm có 35 triệu khách tham quan, chỉ có duy nhất sân bay Hartsfield- Jackson ở Atlanta có lượng khách cao nhất thế giới 89,3 triệu khách/năm. New York, London, Thượng Hải…những thành phố khổng lồ sầm uất có mức sống cao như thế cũng không có sân bay nào đạt 80 triệu khách…Trong khi đó GDP năm 2014 của VN chỉ 184 tỷ USD, gần 7 triệu khách du lịch. Trước năm 1968 (khi quân cộng sản đánh vào Sài Gòn) Sài Gòn là “hòn ngọc viễn đông”, TSN là trung chuyển của khu vực nhưng do chiến tranh ở miền nam, CPC, biên giới phía bắc, bị “cải tạo công thương nghiệp XHCN”, cấm vận, nền kinh tế bao cấp lụn bạinên trung tâm trung chuyển TSN đã chuyển đến Singapore, Hongkong, Bangkok, Kual Lumpur…
Thủ đoạn “Phải nhìn về tương lai”
Hiện nay VN ngày càng tụt hậu mọi mặt so với các nước có các trung tâm trung chuyển này, nhiều mặt sắp kém cả Lào và CPC nên TSN hay Long Thành dù có to bao nhiêu cũng không còn cơ hội như trước năm 1968. Đó là chưa nói thị trường hàng không VN rất “mong manh” do liên tục trong trạng thái quấy phá của TQ (thị trường TQ của VNA thường xuyên “cản phá” bằng nhiều cách, thời điểm căng thẳng Hải Dương 981 thị trường khách của HKVN giảm nghiêm trọng, nay đang đứng trước nguy cơ bị thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở biển Đông…) trình độ phục vụ kém, nhũng nhiễu, nạn móc trộm hành lý không thể dẹp, cảng HK quốc tế thường xuyên xẩy ra náo loạn do bắt bớ trấn áp người bất đồng chính kiến, bị nhiều sân bay quốc tế xung quanh như Cần Thơ, Phú Quốc, Cam Ranh…cạnh tranh thì bao giờ LT có 80-100 triệu khách?
Trong các cuộc hội thảo, họp quốc hội, bàn bạc…, có một ý kiến “xuyên suốt” là: “Phải nhìn về tương lai, nước ta 90 triệu dân phải có sân bay tầm cỡ, xứng đáng vị thế…”. Đây là thủ đoạn đánh vào bệnh sĩ, sính kỷ lục, hoành tráng, “tự sướng”… của người Việt. Những tượng, chùa, trụ sở…hoành tráng, “gi nét” chỉ mới góp phần làm cho nền kinh tế chao đảo, phải tăng cơ man loại giá, thuế, phí…, chưa đủ làm cho dân đến chỗ bần cùng, nay lại thêm sân bay gần 20 tỷ USD để có “tầm cỡ” giống như Bauxite Tây nguyên,lọc dầu Dung Quất, Vinashin,Vinlines, Ethanol…thì dân ta phải trả giá đến đâu?
Cá nhân tôi khẳng định: Chuyển TSN về LT là lý tưởng khi GDP VN đạt ít nhất 400-500 tỷ USD (IMF, WB dự đoán năm 2050 VN có thể đạt con số này), khách du lịch đạt ít nhất 15- 20 triệu, có đường tàu điện ngầm LT-Tp HCM (để khắc phục hàng nghìn xe cộ đi lại LT-TpHCM 40 km sẽ thải ra lượng khí ô nhiễm, tốn kém nhiên liệu, thời gian tiền bạc… hơn nhiều lần so với TSN), các trung tâm trung chuyển khu vực như Singapore, Bangkok, Hongkong, Kuala Lumpur chững lại để LT vượt hoặc ngang họ về trình độ quản lý cảng HK, chất lượng, giá dịch vụ thu hút ít nhất 50 triệu khách/năm trở lên…
Đặc biệt, khi TSN chuyển về LT thì quỹ đất TSN phải được dùng vào mục đích công cộng như công viên, quảng trường, sân bay thể thao, cấp cứu HK (là những thứ mà thành phố gần chục triệu dân đang rất thiếu) hoặc bán đấu giá góp tiền xây LT chứ không thể để một nhóm lợi ích hưởng cả quỹ đất vàng khổng lồ đó như hiện nay. Ngược lại, TSN chuyển đi với cái giá hơn chục tỷ đô nhưng dân ở đó vẫn bị ô nhiễm do máy bay quân sự, hóa chất sân golf hành hạ, không có các công trình công cộng xứng đáng thì không bằng nâng cấp TSN.