Nguyễn An
(VNTB) – Ngành cảng biển Việt Nam với dịch Covid-19: Chịu ảnh hưởng tiêu cực ngắn hạn nhưng sẽ phục hồi nhanh trở lại!
Đó là nhận định của Công ty cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (SBSC).
Trong báo cáo phân tích ngành cảng biển – tài liệu dành cho nhà đầu tư đang giao dịch tại SBSC, thì đại dịch Covid-19 từ đầu năm đến nay tác động tiêu cực đến hầu hết các nhóm ngành, cũng như các doanh nghiệp với mức độ ảnh hưởng khác nhau.
Ngành cảng biển cũng không phải ngoại lệ khi mà các thị trường hiện nay chưa thể liên thông được như trước đây, quá trình lưu thông hàng hoá sẽ còn bị đứt quãng, nền kinh tế toàn cầu bước vào đợt suy thoái lớn khiến nhu cầu tiêu thụ và giao thương hàng hóa giảm.
Tuy nhiên với những số liệu từ đầu năm đến nay có thể coi ngành cảng biển là một trong những ngành chỉ chịu tác động nhẹ, thống kê toàn ngành vẫn giữ được mức tăng trưởng dương, dù tốc độ tăng trưởng có chậm lại so với các năm gần đây.
Đơn hàng sụt giảm, tắc nghẽn
Dòng chảy thương mại và thông lượng container của Việt Nam chịu tác động tiêu cực từ các lệnh phong tỏa vì dịch Covid-19 tại nhiều quốc gia trên toàn cầu.
Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa 7 tháng đầu năm 2020 ước đạt 285.12 tỷ USD, giảm 1.3% so với cùng kỳ. Ảnh hưởng đầu tiên đến từ sự sụt giảm nhập khẩu từ Trung Quốc, do hoạt động sản xuất tại nước này bị gián đoạn, tiếp đến là sự suy giảm sản lượng hàng hóa xuất khẩu sang các thị trường EU do tình hình dịch bệnh tại các nước này đã diễn biến phức tạp, kéo dài.
Ngoài ra hàng hóa xuất khẩu thị trường ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng ghi nhận sự sụt giảm so với năm trước.
Sản lượng hàng hóa qua cảng có sự suy giảm về đà tăng trưởng so với các năm trước do nhu cầu chuyên chở các mặt hàng xuất khẩu đi châu Âu, châu Mỹ giảm mạnh, các mặt hàng chủ lực như: may mặc, giày da dự báo giảm hơn 50% đơn hàng. Thậm chí, một số chủ hàng nước ngoài còn hủy những đơn hàng đã ký hợp đồng trước đó và chưa có thông báo về kế hoạch ký lại.
Đặc thù ngành ít sử dụng đòn bẩy tài chính
Nhìn chung các doanh nghiệp khai thác cảng biển, vận tải xếp dỡ hàng hóa, kho bãi thường có đặc thù là ít sử dụng vốn vay, do đó không phải chịu nhiều những áp lực về lãi vay mỗi khi có những biến động mạnh về môi trường kinh doanh, đây là một lợi thế rất lớn so với các ngành nghề khác trong bối cảnh dịch bệnh hiện này được dự báo sẽ còn kéo dài.
Doanh nghiệp thuộc nhóm khai thác và dịch vụ cảng biển đang niêm yết hiện nay có tỷ trọng nợ vay trên tổng tài sản lớn nhất là TMS (Công ty cổ phần Kho vận Giao nhận Ngoại thương – Transimex) cũng chỉ ở mức 25.2%, thậm chí rất nhiều doanh nghiệp như PHP (Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng), TCL (Công ty cổ phần Đại lý Giao nhận Vận tải Xếp dỡ Tân Cảng), SGP (Công ty cổ phần Cảng Sài Gòn).. đều có tỷ trọng dưới 15%, trong đó riêng DVP (Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Cảng Đình Vũ) không ghi nhận khoản vay nợ nào.
Lượng tiền mặt lớn có thể giúp doanh nghiệp nhóm này nhanh chóng khôi phục hoạt động khi những khó khăn do dịch bệnh qua đi.
Các hiệp định, chính sách ảnh hưởng sắp tới
Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo điều chỉnh giảm giá 10% dịch vụ lai dắt tàu biển đối với tàu thuyền Việt Nam hoạt động nội địa. Ban hành biểu khung giá dịch vụ hoa tiêu, dịch vụ sử dụng cầu, bến, phao neo, dịch vụ bốc dỡ container và dịch vụ lai dắt tại cảng biển Việt Nam tùy vào khả năng của từng doanh nghiệp cung cấp dịch vụ để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, ứng phó với dịch Covid-19.
Bên cạnh đó, với việc nền kinh tế đang gặp khó khăn, đề nghị tăng giá trong 3 năm liên tiếp (2021-2023), mỗi năm 10% của các doanh nghiệp bốc xếp container, theo báo cáo phân tích của SBSC khó được chấp thuận.
Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực, ngành cảng biển, logistics cũng sẽ được hưởng lợi trong dài hạn. EVFTA sẽ giúp xuất khẩu Việt Nam tăng thêm bình quân từ 4% – 6%/năm trong vòng 10 năm kể từ ngày hiệp định có hiệu lực.
Với ảnh hưởng tiêu cực từ dịch bệnh ít hơn các ngành nghề khác, diễn biến giá cổ phiếu nhóm ngành cảng biển giữ được sự ổn định hơn so với thị trường chung. Đợt lao dốc của thị trường chứng khoán sau kỳ nghỉ Tết cũng ảnh hưởng tới nhóm ngành này, tuy nhiên mức độ sụt giảm so sánh tương quan với VN-Index là ít hơn khá nhiều.
Giai đoạn hồi phục của thị trường chung cũng khiến nhiều cổ phiếu trong ngành có mức độ hồi phục rất tốt, thậm chí vượt qua vùng giá trước dịch, tiêu biểu như VSC (Công ty cổ phần Tập đoàn Container Việt Nam), TCL, GMD (Công ty cổ phần Gemadept)…
Dự báo tình hình cuối năm: khó khăn còn ở phía trước
Đại dịch Covid-19 hiện nay đang có diễn biến phức tạp cả trong và ngoài nước và chưa có dấu hiệu thuyên giảm. Nhiều ngành nghề bị ảnh hưởng nghiêm trọng sẽ dẫn đến hiệu ứng khó khăn dây chuyển. Nhóm thực hiện báo cáo phân tích của SBSC cho rằng ngành cảng biển chưa phải hứng chịu tác động trực tiếp, nhưng chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng gián tiếp khi mà kinh tế toàn cầu bước vào đợt suy thoái lớn.
Những khó khăn xảy đến dự báo có độ trễ hơn so với các ngành nghề khác. Việc xuất hiện hàng loạt các cảng mới trên diện rộng dẫn tới thực trạng dư cung khiến cạnh tranh ngày càng mạnh hơn, đặc biệt tại khu vực cảng trọng điểm là cụm cảng Hải Phòng và cụm cảng Cái Mép – Thị Vải.
Tại Hải Phòng, hai cảng mới đã đi vào hoạt động gồm cảng MIPEC và cảng Vinalines Đình Vũ với công suất mới có thể chiếm tới 15% công suất hiện tại của Hải Phòng. Điều này sẽ khiến cho các doanh nghiệp hoạt động tại các khu vực trên trong thời gian tới cả doanh thu và lợi nhuận sẽ tiếp tục suy giảm, biên lợi nhuận mỏng.