Đàm Ngọc Tuyên
(VNTB) – Trong xã hội văn minh, nhân bản, bất kỳ hành vi kì thị nào, đối với người, (hay nhóm người) đối diện, chắc chắn thủ phạm sẽ bị cộng đồng lên án, chỉ trích.
Trong xã hội văn minh, nhân bản, bất kỳ hành vi kì thị nào, đối với người, (hay nhóm người) đối diện, chắc chắn thủ phạm sẽ bị cộng đồng lên án, chỉ trích. Thậm chí, còn gặp rắc rối, phải chịu sự chế tài của pháp luật. Kể cả khi hành vi kì thị đó là vô thức chăng nữa. Miệt thị, xúc xiểm, sách nhiễu, định kiến, phân biệt đối xử, …, là một phần trong chuỗi hành vi kì thị.
Chúng ta thường bắt gặp hành vi kì thị (thường là vô thức), đối với những người mang giới tính khác, là LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual,…). “Loài biến thái”, “Thứ bóng gió”, “Đồ lại cái”, là những trong vô vàn lời nói, rồi những hành động, những ánh mắt kì thị, dành cho đồng loài bị tạo hoá trêu ngươi, chứ họ – những người là LGBT không hề có lỗi. Giống như, không ai trong chúng ta, chọn được nơi mình sinh ra, chọn được cha, mẹ của mình là ai.
Lược chứng sơ qua, để thấy được, sự kì thị khiến cho nạn nhân bị thương tổn rất nặng, cả tinh thần, lẫn vật chất. Khoa học về tâm lý học, cũng đã chứng minh rằng, có nhiều nạn nhân bởi sự kì thị, nên bị sang chấn tâm sinh lý rất nặng. Đây là tiền tố biến họ, thành một con người khác, thậm chí, trở thành tội phạm giết người hàng loạt, sau đó. Thế nhưng, sự kì thị vẫn nhan nhản xảy ra, quanh ta. Mà ta, có khi thủ phạm, có khi nạn nhân.
Nếu ai đó, có nhận định, sự kì thị là một phần tất yếu của loài người? Cũng chẳng sai. Vì thế, để hạn chế kì thị phân biệt xảy ra, tiên quyết giữa người và người, hãy biết chọn hành xử văn minh, nhân bản, tử tế với nhau. Thật hổ thẹn, lẫn phẫn nộ, khi môi trường sư phạm, ở Việt Nam, nơi giáo dục đào tạo con người, nhưng sự kì thị cũng dẫy đầy, hiển hiện.
Thế giới thì sao? Vấn nạn phổ biến, rộng khắp chính là sự kì thị và sách nhiễu chủng tộc, trải suốt chiều dài lịch sử nhân loại. Và, mãi về sau? Kỳ thị và sách nhiễu chủng tộc là biểu hiện bất hợp pháp của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc. Để chống lại việc bất hợp pháp này, thế giới văn minh có Luật Nhân Quyền Ontario. Luật này cung cấp các quyền và các cơ hội bình đẳng, và sự tự do không bị kỳ thị. Có Ủy ban Chuyên trách, và cả Tòa án Nhân Quyền.
Dầu vậy, cũng khó trách, đó đây trên thế giới, người ta buộc chọn sự kì thị, cho dù có là quan chức cấp cao, đến từ Bắc Kinh hay Hà Nội, vẫn là nạn nhân như thường. Đấy là những biển hiệu, treo ở siêu thị, hay quán ăn, có dòng chữ viết bằng tiếng Bắc Kinh: “Ở đây, cấm chó và người Trung Quốc”; Hay bằng tiếng Hà Nội: “Ăn cắp vặt, phương hại cái mặt quốc gia”. Chuyện này, đọc được ở đâu đó.
Tuy nhiên, gần 2 năm qua, kể từ thời điểm, những ca nhiễm virus corona chủng mới (Covid-19), được phát hiện đầu tiên ở Vũ Hán, Trung Quốc, được công bố. Thì vấn nạn kỳ thị và sách nhiễu chủng tộc, đã bùng phát kinh hoàng, ở nhiều quốc gia, tại nhiều châu lục. Thậm chí, ở những nơi, mà QUYỀN CON NGƯỜI luôn được trân quý, đề cao, phổ quát trong cộng đồng, như Pháp, Hoa Kỳ, Úc châu, lại đang hoành hành dữ dội gấp bội.
Nạn nhân là những người Âu, Mỹ, hay Úc gốc Á, bị cộng đồng bản địa kì thị, bởi họ ngộ nhận có liên quan, thậm chí là mầm mống gieo rắc, lây nhiễm virus corona chủng mới này, từ những người này. Đặc biệt, ở đó, người gốc Việt, trở thành nạn nhân bị kỳ thị chủng tộc, với tần suất tăng cao, so với những người gốc Á khác, như Philippines, hay Cambodia, chẳng hạn. Phải chăng, vì người gốc Việt trông hao hao có nét giống hơn, với người dân (hay có gốc) Trung Quốc?
Tờ South China Morning Post ngày 29/5/2020, đưa tin cảnh sát Úc đã xác định được người đã có hành vi và lời lẽ xúc phạm, kỳ thị đối với hai chị em gốc Việt ở vùng ngoại ô Marrickville, bang New South Wales hồi cuối tháng 3. Hai chị em Rosa Do, và Sophie Do khi đó đang đi bộ trên đường thì có hai cô gái da trắng tiếp cận và buông nhiều lời lẽ xúc phạm nặng nề. Một trong hai cô này liên tục miệt thị và vung dao đe dọa hai chị em nhà họ Do.
Diễn biến càng trầm trọng, tệ hại đến mức, hồi đầu tháng 2/2020, RFI Việt Ngữ, có bài xã luận với tựa: “Tại Pháp, virus kỳ thị người châu Á lây lan nhanh hơn virus corona”. Trích dẫn một đoạn trong bài ấy: “Hôm Chủ Nhật 26/01/2020, tờ báo Pháp Courrier Picard đã gây nhiều phản ứng mạnh khi chơi chữ, chạy tựa trang nhất “Virus corona Trung Quốc – Hiểm họa bất ngờ màu vàng”, kèm theo bài xã luận “Một đại dịch vàng mới?”. Ông Stéphane Nivet, Tổng Giám đốc Liên minh quốc tế Chống kỳ thị sắc tộc và bài Do Thái (Licra), giận dữ nói với tuần báo L’Express: ”Quý vị hãy tưởng tượng nhé, nếu virus đến từ châu Phi, sẽ không có tờ báo nào dám giật tít “Mối đe dọa bất ngờ màu đen””.
Không thể phủ nhận, có rất nhiều chỉ dấu, đủ khiến cho đại đa, kể cả giới khoa học chuyên môn dịch tể học, râm ran khắp thế giới, kể cả những cáo buộc trực tiếp bằng lời, trên các kênh truyền thông lớn: Chính quyền cộng sản Trung Quốc, là thủ phạm trực, gián tiếp đã gây ra đại dịch Covid-19, trên toàn cầu. Đại diện cho tội ác này, là Tập Cận Bình.
Tuy nhiên, cáo buộc chỉ có giá trị pháp lý, khi kèm theo những luận cứ lo-gic, những bằng chứng khoa học xác tín, kể cả nhân chứng. Mà thế, buộc phải tiến hành những cuộc điều tra độc lập, bởi WHO, Mỹ, kết hợp với EU, Úc châu. Đại dịch hoành hành hơn 1 năm qua, Mỹ là quốc gia có số ca tử vong kinh khiếp nhất. Nhưng, TT Trump đã quên bẵng chuyện tiến hành điều tra, truy tìm kẻ thủ ác.
Cho nên, không thể không nhắc lại, quyết định rời WHO của Mỹ, bởi cựu TT Donald Trump. Có nhận định cho rằng, đó là quyết định thiếu sáng suốt, thậm chí nhu nhược. Vì, bỏ WHO ra đi, trong bối cảnh đó, giống tâm thế bị thua cuộc, trước đối thủ Trung Quốc. Khi mà, chính quyền của Trump cho rằng, lãnh đạo cấp cao của WHO, đã bị chính quyền họ Tập thao túng.
Điều duy nhất, vị TT thứ 45 của Mỹ làm được, để đối phó với đại dịch Covid-19, là gọi bừa “Virus Trung Quốc”. Một cách gọi triệt hạ luật pháp, bất chấp khoa học, nhưng thừa sự kỳ thị và phân biệt chủng tộc. Điều đó không bận tâm, càng không quan trọng, chẳng ray rứt tội lỗi. Miễn sao, cách gọi bừa như liệu pháp ru ngủ, có thể đạt được kết quả “an dân”. (Cá nhân người viết, cũng từng bị ru ngủ, bằng liệu pháp rất Trump này. Chẳng việc gì phải xấu hổ, khi thừa nhận điều đó. Nhận thức là cả một quá trình, đôi khi rất dài.)
Người Mỹ, chính quyền Mỹ khiến Hoa Kỳ trở nên vĩ đại. Thì việc biết sai, nhận sai, rồi sửa sai, là một trong những yếu tố tạo thành. Cho nên, không quá ngạc nhiên khi mới đây, đại diện cho nhân dân Mỹ, đã có động thái sẽ gia nhập trở lại WHO; Thúc đẩy WHO, đưa nhân viên đến Vũ Hán, Trung Quốc để tiến hành điều tra về khởi nguồn lây lan virus corona chủng mới; Kể cả ban hành văn bản chống kỳ thị và phân biệt chủng tộc: không được phép gọi “Virus Trung Quốc”.
Điều ngạc nhiên, phải chăng gián tiếp bị kì thị chủng tộc, lại trở thành sở thích của nhiều người Mỹ, Úc, Âu gốc Việt, dưới thời Bi-đen? Thậm chí, không hiếm những trường hợp, là người Việt quốc nội. Ước mơ không mất thuế. Nhưng, chọn mơ ước được trở thành nạn nhân, giống như 2 chị em nhà họ Do, người Úc gốc Việt, thì quả thật, mơ ước này, đã vượt xa giới biên điên rồ!
Nguồn: Đàm Ngọc Tuyên