Đông Đô
(VNTB) – Liên quan đến ồn ào 2 nghệ sĩ Việt vướng cáo buộc xâm hại, cưỡng bức thiếu nữ 17 tuổi ở Tây Ban Nha, nghệ sĩ ưu tú – diễn viên Kiều Thanh lên tiếng bênh vực, cho rằng sở thích “trăng hoa” là bản chất vốn có của đàn ông.
“Status’ của tài khoản chính chủ Kiều Thanh về vấn đề trên hiện đã tháo/ ẩn trên tài khoản Facebook https://www.facebook.com/thanh.kieu.10
Nguyên văn nữ nghệ sĩ Kiều Thanh viết: “Đàn ông đi nước ngoài ông nào chẳng thử ‘dâu ngô’ 1 tí. Không chủ động thì cũng bị tác động bởi bạn bè hoặc fan hâm mộ mời, tặng mà. Ở bên nước ngoài các bạn nữ phát triển dậy thì sớm, trải nghiệm cũng sớm từ 12, 13 tuổi cơ. Vào đúng 2 anh đẹp trai lại nổi tiếng nên thành to chuyện! Có khi là người bình thường thì bạn nữ kia ok ngay!”.
Tạm gác qua những tranh cãi về tính đạo lý, chỉ nói về những quy định của pháp luật liên quan thì đã có thể xem xét việc thu hồi danh hiệu “nghệ sĩ ưu tú” của diễn viên Kiều Thanh.
Người viết sử dụng động từ “hủy”, không dùng động từ “tước”.
Theo quy định tại khoản 1, Điều 79 Nghị định số 91/2017/NĐ-CP ngày 3-7-2017 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng: “Cá nhân được tặng thưởng danh hiệu vinh dự nhà nước mà vi phạm pháp luật hình sự, bị tòa án xét xử bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật và bị tuyên án từ hình phạt tù có thời hạn trở lên thì bị tước danh hiệu vinh dự nhà nước”.
Cho đến hiện tại chưa có quy định về “hủy” danh hiệu nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, song với tiền lệ Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã ký Quyết định hủy bỏ Quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba đối với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á, thì nay hoàn toàn có thể hủy bỏ Quyết định tặng thượng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú.
Năm 2019, dư luận từng rộ lên việc nghệ sĩ ưu tú Kiều Thanh công khai là “người thứ ba” và có rất nhiều ý kiến cho rằng, Kiều Thanh đã vi phạm Luật hôn nhân gia đình, và yêu cầu cơ quan quản lý phải thu hồi danh hiệu nghệ sĩ ưu tú từng trao tặng cho nữ diễn viên này.
Trả lời dư luận, lãnh đạo Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cho biết, nếu có những ồn ào, tố cáo, khiếu kiện đúng sự thật về nữ diễn viên này vi phạm Luật hôn nhân gia đình khi đang trong quá trình xét tặng danh hiệu cho nghệ sĩ thì Hội đồng xét trao tặng danh hiệu nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú “sẽ dừng lại ngay”.
Việc xét tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú cho diễn viên Kiều Thanh đã được thực hiện vào năm 2015. Vì vậy, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cho rằng chỉ thu hồi danh hiệu của nữ diễn viên này nếu có quyết định của tòa án là cô vi phạm pháp luật và Kiều Thanh bị kết án tù.
Giải thích trên và các diễn biến sau đó cho thấy rất có thể đây là sự bao biện từ phía Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch.
Nghị định số 89/2014/NĐ-CP quy định về xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú” cho thấy có hai nội dung mà nghệ sĩ Kiều Thanh đang dấu hiệu vi phạm:
“1. Trung thành với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; điều lệ, nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, địa phương;
- Có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong cuộc sống, tận tụy với nghề; có tài năng nghệ thuật xuất sắc; có uy tín nghề nghiệp; được đồng nghiệp và nhân dân mến mộ” (Trích Điều 9)
Pháp luật hình sự của Việt Nam cấm việc mua bán tình dục. Đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng là nghệ sĩ, đặc biệt là nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú có vai trò quan trọng trong định hướng tư duy nghệ thuật của công chúng, để hướng tới các giá trị tốt đẹp và điều thiện.
Như vậy một khi nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu đã có những hành vi, ngôn từ phản cảm ngoài xã hội cũng như trong môi trường mạng xã hội, kéo đến sự lệch chuẩn trong nhận thức về văn hoá, thì rất cần sự chấn chỉnh cương quyết, cứng rắn đúng như huấn thị của người khai sinh Đảng Cộng sản Việt Nam: “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy” – trích “Thư gửi các họa sĩ nhân dịp triển lãm hội họa”, Hồ Chí Minh, đăng trên báo Cứu quốc, số 1986, ngày 5-1-1952.
Nhẹ nhàng hơn, người viết nghĩ rằng một nghệ sĩ đánh mất hình ảnh trong công chúng thì những danh hiệu đi kèm cũng trở nên vô nghĩa, và khi những người có danh hiệu nghệ sĩ ưu tú, nghệ sĩ nhân dân đã không coi trọng danh hiệu được phong tặng thì chính họ cũng nên tự trả lại các danh hiệu, đồng thời, cơ quan chức năng cũng nhanh chóng có giải pháp thu hồi.