BBC
Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh mới cấm công dân từ sáu quốc gia có đa số dân Hồi giáo không được vào Mỹ trong 90 ngày.
Iraq – quốc gia được liệt kê trong sắc lệnh trước đó – bị đưa ra khỏi lệnh mới sau khi đồng ý bổ sung các biện pháp kiểm tra thị thực.
Lệnh mới, bao gồm lệnh cấm nhập cảnh Mỹ 120 ngày đối với tất cả người tỵ nạn, có hiệu lực từ ngày 16/3.
Lệnh trước đó, đã bị một tòa án liên bang chặn, gây ra tình trạng hỗn loạn tại các sân bay và làm nổ ra các cuộc biểu tình rầm rộ.
Sắc lệnh đầu tiên được xem là biện pháp tăng cường an ninh quốc gia chống lại các mối đe dọa khủng bố nhưng đã bị các tòa án ngăn chặn.
Lệnh mới được Bộ trưởng Ngoại giao Rex Tillerson, Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions và Bộ trưởng An ninh nội địa John Kelly thông báo.
“Sự thật là chúng ta không thể được miễn trừ khỏi các mối đe dọa khủng bố và các kẻ thù của chúng ta thường tận dụng quyền tự do và lòng quảng đại của chúng ta để chống lại chúng ta,” ông Kelly nói.
Để biện minh cho lệnh cấm người tỵ nạn, ông Sessions nói rằng có hơn 300 người tỵ nạn đang bị điều tra vì phạm tội khủng bố tiềm tàng. Nhưng ông không đưa ra chi tiết về việc này.
Sắc lệnh mới có gì khác?
Công dân các nước Iran, Libya, Syria, Somalia, Sudan và Yemen, tức sáu nước còn lại, tiếp tục bị cấm nhập cảnh vào Mỹ trong 90 ngày.
Iraq được đưa ra khỏi danh sách cấm vì chính phủ nước này tăng cường kiểm tra thị thực và chia sẻ dữ liệu, các quan chức Nhà Trắng cho biết.
Theo lệnh mới, những người tỵ nạn đã được Bộ Ngoại giao Mỹ chấp thuận có thể vào Mỹ.
Sắc lệnh lần này không còn chỉ định cấm cửa vô thời hạn đối với người tỵ nạn Syria.
Những người đã có thẻ xanh (thường trú nhân hợp pháp của Hoa Kỳ) đến từ các quốc gia trong danh sách cấm sẽ không bị ảnh hưởng.
Lệnh mới không ưu tiên cho các tôn giáo thiểu số, không như sắc lệnh trước.
Những người chỉ trích Trump lập luận rằng sắc lệnh ban đầu là chính sách bất hợp pháp thể hiện sự ưu tiên cho những người tỵ nạn Kitô hữu.
Anthony Zurcher, phóng viên BBC tại Washington, phân tích:
“Ông Donald Trump cuối cùng đã công bố lệnh nhập cư mới và có vẻ như các luật sư của chính phủ – không chỉ các cố vấn Nhà Trắng như Steve Bannon và Stephen Miller – có đóng góp.
Không còn các biện pháp gây tranh cãi nhiều như lệnh cũ, chẳng hạn như ưu tiên cho người tỵ nạn Kitô hữu và đình chỉ những trường hợp đã có thị thực Mỹ và thẻ xanh.
Lệnh mới được công bố hơn một tuần trước khi có hiệu lực.
Có một vấn đề để ngỏ rằng sắc lệnh mới sẽ làm gì để ngăn chặn các vụ tấn công bạo lực trên đất Mỹ, vì các vụ tấn công đáng kể trong quá khứ đã không liên quan đến các cá nhân đến từ sáu quốc gia bị đề cập trong lệnh cấm.
Tuy nhiên, ông Trump cam kết sẽ có hành động mạnh mẽ hơn về an ninh biên giới.
Các nhóm như ACLU và các nhà lãnh đạo Dân chủ đã đưa ra phản ứng sớm, tình hình diễn biến đúng như dự kiến.
Những người ủng hộ ông Trump có thể xem động thái mới nhất của ông là giữ lời hứa lúc tranh cử.”
Liệu lệnh mới này có bị kiện không?
Có thể. Việc chậm trễ trong thực hiện có thể giúp quá trình khiếu kiện vì một trong những quan ngại của các thẩm phán liên bang vốn khước từ thông qua sắc lệnh đầu tiên chính là Bộ Tư pháp không đưa được bằng chứng cho thấy lệnh này cho các cá nhân đủ thời gian chuẩn bị cũng như cân nhắc các trường hợp kỹ trước khi cấm.
Các thẩm phán cũng nói không tìm thấy bằng chứng rằng công dân các nước bị cấm đã có hoạt động khủng bố ở Hoa Kỳ.
Bởi vậy sắc lệnh mới cũng có thể sẽ bị xem xét kỹ lưỡng.