VNTB – Tại sao độc đảng căm cố ăn than khi đa đảng phát triển nhiệt hạch?

TS Phạm Đình Bá

 

(VNTB) – Đảng CSVN cương quyết đào đốt than đá đến vài thế hệ nữa trong khi các nước tự do dân chủ đa đảng đã có những đột phá lớn về năng lượng sạch và bền vững.

 

Ở quê nhà, bộ lạc bán khai độc tài độc đảng toàn trị trong đảng CSVN dùng bạo lực để trấn áp việc phát triển các nguồn năng lượng sạch và bắt giam những nhà hoạt động môi trường đứng tiên phong trong việc triển khai các nguồn năng lượng sạch để bảo đảm an sinh xã hội và bền vững môi trường. 

Bà Ngụy Thị Khanh, người nhận giải thưởng môi trường Goldman danh giá đầu tiên của Việt Nam, đã bị chúng bắt vào đầu năm 2022. Bà Khanh, đã vận động để Việt Nam áp dụng các chiến lược năng lượng xanh, vì vậy đưa bà ấy đến mâu thuẫn với tham vọng thúc đẩy sản xuất than của nhà nước và các tập đoàn liên hệ. [1] Trước đây vào năm 2021, chúng đã bắt một loạt các nhà hoạt động môi trường, bao gồm ông Đặng Đình Bách, Mai Phan Lợi, và Bạch Hùng Dương. [2] 

Trong khi bộ lạc bán khai quyền lực trong đảng CSVN cương quyết đào đốt than đá trong nhiệt điện đến vài thế hệ nữa, các nước tự do dân chủ đa đảng đã có những đột phá lớn về năng lượng sạch và bền vững. Một trong những đột phá nầy là năng lượng nhiệt hạch. [3]

Phản ứng tổng hợp hạt nhân từ lâu đã trở thành một nguồn năng lượng tương lai trong khoa học viễn tưởng: năng lượng sạch, không phóng xạ, dồi dào, và có khả năng vượt quá mọi nhu cầu của nhân loại. Và một bước đột phá gần đây đã cho thấy nó nằm trong tầm tay một cách đáng ngạc nhiên. 

Phản ứng tổng hợp hạt nhân không nên bị nhầm lẫn với sự phân hạch hạt nhân không may có tên tương tự. Phân hạch hạt nhân, liên quan đến việc phá vỡ các nguyên tử, chịu trách nhiệm cho các thảm họa hạt nhân trong quá khứ – hãy nghĩ đến thảm họa nguyên tử ở Chernobyl và Fukushima. 

Vấn đề chính trong phản ứng tổng hợp hạt nhân là làm sao để năng lượng đầu ra trong quá trình phản ứng tổng hợp nhiều hơn năng lượng đầu vào. Trong 7 thập kỷ, các nhà khoa học nhiệt hạch đã theo đuổi mục tiêu khó nắm bắt này. Vào lúc 1 giờ sáng ngày 5/12/2022, các nhà nghiên cứu tại Cơ sở Đánh lửa Quốc gia (National Ignition Facility – NIF) ở California cuối cùng đã làm được điều đó, tập trung 2,05 megajoules ánh sáng laze vào một viên nhỏ chứa nhiên liệu nhiệt hạch và gây ra một vụ nổ tạo ra 3,15 MJ năng lượng—tương đương với khoảng ba que thuốc nổ (megajoule là một đơn vị năng lượng thường được biểu thị bằng ký hiệu “MJ”).[3]

Anne White, một nhà vật lý plasma tại Viện Công nghệ Massachusetts, người không tham gia vào công trình, cho biết: “Điều này cực kỳ thú vị, đó là một bước đột phá lớn”.

Kết quả, được Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) công bố vào ngày 13/12/2022, là một khích lệ rất lớn cho các nhà nghiên cứu nhiệt hạch, những người từ lâu đã bị chỉ trích vì hứa hẹn quá mức và thực hiện dưới mức. Sự nhiệt hạch nắm giữ lời hứa hấp dẫn về nguồn năng lượng dồi dào, không thải khí cacbonic, không gây ra nhiều vấn đề đau đầu về phóng xạ như năng lượng hạt nhân chạy bằng phản ứng phân hạch. Nhưng để các ion hydro hợp nhất thành heli và thải ra năng lượng đòi hỏi nhiệt độ hàng triệu độ C—những điều kiện khó đạt được và duy trì. 

Kết quả NIF cho thấy điều đó là có thể, ít nhất là trong một phần giây. “Ba MJ là rất nhiều năng lượng. Nó cho thấy một cái gì đó đang hoạt động,” nhà vật lý plasma Steven Rose của Đại học Hoàng gia London đánh giá.[3]

NIF đã đóng một vai trò quan trọng trong chương trình quản lý dữ liệu về các vật liệu có thể được sử dụng trong nhiệt hạch và cải thiện các mô hình tính toán trong các điều kiện nhiệt độ và mật độ mà trước đây chỉ có thể đạt được bằng các vụ nổ thử hạt nhân. [4]

Với kích thước bằng ba sân bóng đá, phòng thí nghiệm ở NIF có thể tập trung công suất quang học lên tới ~500 nghìn tỷ watt vào một mẫu có kích thước milli-mét theo cách chính xác, có độ điều chỉnh cao. Bộ máy chính của phòng thí nghiệm sử dụng 192 chùm tia laze đồng thời bắn ra một xung duy nhất trong khoảng thời gian vài nano giây (một phần tỷ giây). [4]

Lượng năng lượng NIF tạo ra trong thí nghiệm này rất nhỏ – chỉ đủ để đun sôi một vài ấm nước. Nhưng những gì nó đại diện là rất lớn. Lời hứa về một tương lai chạy bằng năng lượng nhiệt hạch đang tiến gần hơn một bước. Nhưng vẫn còn một chặng đường dài trước khi điều này trở thành hiện thực. [5]

Thí nghiệm này cho thấy rằng khoa học đang đi đúng đường về năng lượng nhiệt hạch. Trước khi các nhà khoa học thậm chí có thể nghĩ đến việc nhân rộng nó, kết quả nầy cần phải được lặp lại, hoàn thiện và lượng năng lượng mà nó tạo ra sẽ phải được tăng lên đáng kể.

Thí nghiệm này đã tiêu tốn hàng tỷ đô la – nhiệt hạch không hề rẻ. Nhưng hứa hẹn về một nguồn năng lượng sạch chắc chắn sẽ là động lực lớn để vượt qua những thách thức này.

Hơn 30 nhóm nghiên cứu trên khắp thế giới đang chạy đua để thương mại hóa nhiệt hạch, được coi là nguồn “năng lượng hoàn hảo” khi hành tinh này đang dần rời xa nhiên liệu hóa thạch thải ra khí cacbonic đang góp phần lớn vào việc sưởi ấm toàn cầu, với những hệ quả xấu rất to lớn với đời sống mọi người.

Gần đây, một công nghệ tổng hợp hạt nhân sáng tạo không sử dụng chất phóng xạ và được tính toán là có khả năng “cung cấp năng lượng cho hành tinh trong hơn 100.000 năm”, đã được một nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ-Nhật Bản thử nghiệm thành công. [6]

TAE Technologies có trụ sở tại California, hợp tác với Viện Khoa học Nhiệt hạch Quốc gia Nhật Bản (NIFS), đã hoàn thành các thử nghiệm đầu tiên về chu trình nhiên liệu hydro-boron trong plasma giới hạn từ tính, có thể tạo ra năng lượng sạch hơn và với chi phí thấp hơn các quá trình nghiên cứu nhiệt hạch gần đây. [6]

“Thí nghiệm này cung cấp cho chúng tôi rất nhiều dữ liệu để làm việc và cho thấy rằng hydro-boron có một vị trí trong năng lượng nhiệt hạch ở quy mô tiện ích.” Michl Binderbauer, Giám đốc điều hành của TAE Technologies cho biết: “Chúng tôi biết rằng chúng tôi có thể giải quyết thách thức vật lý hiện tại và cung cấp một dạng năng lượng mới không thải khí carbonic cho thế giới dựa vào loại nhiên liệu dồi dào, không phóng xạ này”.

________________

Nguồn:

1. Hoài Nguyễn. VNTB – Bà Ngụy Thị Khanh bị bắt. 11/02/2022; Available from: https://vietnamthoibao.org/vntb-ba-nguy-thi-khanh-bi-bat/.

2. BBC. Đại diện ETU nói về vụ xử Mai Phan Lợi, Bạch Hùng Dương. 11/08/2022; Available from: https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-62501918.

3. Science. With historic explosion, a long sought fusion breakthrough. 13/12/2022; Available from: https://www.science.org/content/article/historic-explosion-long-sought-fusion-breakthrough.

4. Union of concerned scientists. What Does a Nuclear Fusion Breakthrough Mean for Energy Production and Nuclear Weapons? 21/12/2022; Available from: https://blog.ucsusa.org/dylan-spaulding/what-does-a-nuclear-fusion-breakthrough-mean-for-energy-production-and-nuclear-weapons/.

5. BBC. Breakthrough in nuclear fusion energy announced. 13/12/2022; Available from: https://www.bbc.com/news/science-environment-63950962.

6. Recharge. ‘100,000 years of power’ | US-Japan team hails H2-boron plasma fusion breakthrough. 28/02/2023; Available from: https://www.rechargenews.com/energy-transition/100-000-years-of-power-us-japan-team-hails-h2-boron-plasma-fusion-breakthrough/2-1-1411318.

 

---